Ноҳияи Қаросой
Ноҳияи Қаросой (қаз.: Қарасай ауданы) — воҳиди маъмурӣ дар ҷануби вилояти Алмаатои Қазоқистон. Маркази маъмурӣ — шаҳри Қаскелен.
| русӣ: Каскеленский район қаз.: Қарасай ауданы русӣ: Ленинский район русӣ: Калининский район | |||
|
|||
| Кишвар |
 Қазоқистон |
||
| Тобеъи | Вилояти Алмаато | ||
| Шомили | 10 ҳавзаи деҳот ва 1 шаҳр | ||
| Маркази маъмурӣ | Қаскелен | ||
| Таърих ва ҷуғрофиё | |||
| Масоҳат |
|
||
| Вақти минтақавӣ | UTC+6:00 | ||
| Аҳолӣ | |||
| Аҳолӣ |
|
||
| Шиносаҳои ададӣ | |||
| Нишонаи почта | 040900–040932 | ||
 |
|||
 Парвандаҳо дар Викианбор | |||
Ҷуғрофия вироиш
Ноҳия дар қисми ҷанубу ғарбии вилояти Алмаато ҷойгир аст. Ҳудуди вилоятро доманакӯҳҳои Алатауи Илӣ ва қисми ҳамвории нишебии Копа-Илӣ ишғол мекунанд [1]. Дар ҳудуди ноҳия як қисми Боғи давлатии миллии Иле-Алатау бо масоҳати 80,5 ҳазор гектар (аз 199,7 ҳазор гектар масоҳати умумии боғ) мавҷуд аст.
Нуқтаи баландтарини минтақа кӯҳи Айдатау аст .
Иқлими минтақа якбора континенталӣ аст. Ҳарорати миёнаи январ -6... -9 °C, дар моҳи июл + 22... + 24 °C аст. Боришоти солона 300-500 мм, дар кӯҳистон то 1000 мм [1].
Аз худуди вилоят дарёҳои Қаскелен, Шамалған, Оқсой, Канали Калони Алмаато мегузарад.
Таърих вироиш
Шаблон:Float boxНоҳия 17 январи соли 1928 (аз 3 сентябри 1928 аз тарафи Кумитаи Иҷроияи Марказии Умумироссия тасдиқ карда шудааст) дар округи Алмаато аз як кисми округи Иле ташкил карда шудааст [1][2]. Номи аслии он Ленинский буд, 17 июли соли 1928 ба Калининский иваз карда шуд. 6 январи соли 1931 маркази ноҳияи Калининский аз посёлкаи Талгар дар қишлоқ Қаскелен кӯчонида шуд. 25 феврали соли 1933 маркази ноҳияи Калининский аз посёлки Қаскелен ба ст. Ленинская кӯчонида шуд. 16 ноябри соли 1933 ноҳияи Калининский бо ба ихтиёри ноҳияҳои Иле ва Енбекчӣ-Қазоқ додани қаламраваш барҳам дода шуд. 9 январи соли 1935 дар вилояти Алмаато ноҳияи Каскеленский (Қаскелен) таъсис ёфт.
5 октябри соли 1957 як қисми ҳудуди ноҳияи барҳам додашудаи Алмаато ба ноҳияи Қаскелен дода шуд[3].
29 апрели соли 1998 2562 гектар замин дар вилояти Қаскелен ба ихтиёри шаҳри Алма-Ато дода шуд [4].
3 сентябри соли 1998 бо фармони Президенти Қазоқистон Назарбоевноҳияи Қаскелен ба ноҳияи Қаросой тағйири ном кард [5].
2 апрели соли 2001 158,4 гектар замин дар ноҳияи Қаросой ба ихтиёри шаҳри Алма-Ато дода шуд [6].
21 декабри соли 2002 1075,5 гектар замин дар ноҳияи Қаросой ба ихтиёри шаҳри Алма-Ато дода шуд [7].
12 майи соли 2011 823,82 гектар замин дар ноҳияи Қаросой ба ихтиёри шаҳри Алма-Ато дода шуд [8].
21 сентябри соли 2012 8360,52 гектар замин дар ноҳияи Қаросой ба ихтиёри шаҳри Алма-Ато дода шуд [9].
16 апрели соли 2014 дар ноҳияи Қаросой 16069,7 гектар замин ба ихтиёри шаҳри Алма-Ато дода шуд [10].
Аҳолӣ вироиш
То 1 январи соли 2020 шумораи умумии аҳолии ноҳия 270 963 нафарро ташкил медиҳад.
| N. | Мансубияти этникӣ | Миқдор | % аз шумораи умумии аҳолӣ |
| 1 | қазоқҳо | 217547 | 80.3 |
| 2 | русҳо | 27305 | 10.1 |
| 3 | чеченҳо | 370 | 0.1 |
| 4 | туркҳо | 11613 | 4.3 |
| 5 | курдҳо | 2307 | 0,9 |
| 6 | тоторҳо | 714 | 0.3 |
| 7 | украинҳо | 408 | 0.2 |
| 8 | уйғурҳо | 1850 | 0,7 |
| 9 | олмонҳо | 496 | 0.2 |
| 10 | қирғизҳо | 387 | 0.1 |
| 11 | узбекҳо | 1103 | 0,4 |
| 12 | бошқурдҳо | 8 | 0,0030 |
| 13 | белорусҳо | 595 | 0.2 |
| 14 | озарбойчонхо | 4301 | 1.6 |
| 15 | тоҷикон | 31 | 0,011 |
| 16 | арманиҳо | 9 | 0,003 |
| 17 | ҷугиҳо | 30 | 0,011 |
| 18 | булғорҳо | 873 | 0.3 |
| 19 | яҳудӣ | 11 | 0,0041 |
| 20 | дунганҳо | 108 | 0,0399 |
| 21 | юнониён | 34 | 0,0125 |
| 22 | полякхо | 20 | 0,0074 |
| 23 | гурҷҳо | 8 | 0,0030 |
| 24 | ингушҳо | 15 | 0,0055 |
| 25 | молдаванҳо | 8 | 0,0030 |
| 26 | куриёиҳо | 813 | 0.3 |
| Ҳамагӣ | 270964 | 100,0 |
Иқтисод вироиш
Саноат вироиш
Дар ноҳияи Қарасай 18 корхонаи саноатӣ фаъолият доранд, ки калонтаринашон инҳоянд: «Азияагрофуд», «ИП „Эфес Казахстан“», «Кока-Кола Алматы Боттлерс», «Хамле Компании ЛТД», «RG Brands Казахстан», «Kagazy Recycling». Ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти саноатӣ дар охири соли 2016 186,7 млрд танга. Дар ин минтақа нӯшокиҳои спиртӣ, картон, пиво, орди гуногун, қаннодӣ, маҳсулоти дорусозӣ, масолеҳи сохтмонӣ (хишт, пенопласт, сэндвич-панел, конструксияҳои металлӣ) ва ғайра истеҳсол карда мешавад.
Хоҷагии қишлоқ вироиш
Дар соли 2015 ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти умумӣ дар соҳаи кишоварзӣ 33,4 миллиард тангаро ташкил дод, ки аз он 52,6 фоиз маҳсулоти чорводорӣ, 47,4 фоиз дар соҳаи зироатпарварӣ мебошанд. Саршумори чорвои калони шохдор 35082 cap, гусфанду буз 36910 cap, асп 5090 cap, хук 1269 cap, парранда 1714,2 ҳазор cap шуд. Махсусгардонии асосии вилоят дар соҳаи рустанипарварӣ сабзавоткорӣ мебошад. Майдони кишт 28,9 ҳазор гектарро ташкил дод, ки аз он 36,5 фоизаш кишти ғалла мебошад [11].
Тақсимот вироиш
Ноҳия аз 1 шаҳр, 1 ҳавзаи шаҳр, 48 деҳа ва 10 ҷамоати (ҳавзаи) деҳот иборат аст:
- Айтей
- Елтой
- Ҷомбул
- Ҷандосов
- Ҷанашамолған
- Қаскелен
- Первомай
- Раҳимбек
- Умтил
- Шамолған
- Иргелӣ
Раҳбарон вироиш
- Мусаханов Ансар Турсунканович (11.2007-09.2009)
- Турлашов Ляззат Махатович
- Дауренбаев Амангелды Айдарович
- Бигельдиев Махаббат Садвакасович (04.2016-05.2018)
- Далабаев, Жандарбек Ермекович (с 05.2018)
Эзоҳ вироиш
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Казахская ССР / Гл. ред. Р. Н. Нургалиев. — Алма-Ата: Гл. ред. Казахской советской энциклопедии, 1988. — Т. 2. — С. 252. — 608 с. — 31 300 экз. — ISBN 5-89800-002-X.
- ↑ Справочник по истории административно-территориального деления Алматинской области (10 марта 1932 г. — 1 января 2000 г.). Баргирифта аз сарчашмаи аввал 6 августи 2016.
- ↑ Ведомости Верховного Совета СССР. № 26 (893), 1957 г.
- ↑ Указ Президента Республики Казахстан от 29 апреля 1998 года №3929 «Об изменении границ города Алматы». «Әділет» — Информационно-правовая система нормативных правовых актов Республики Казахстан. 7 феврали 2017 санҷида шуд.
- ↑ Указ Президента Республики Казахстан от 3 сентября 1998 года № 4053 «О переименовании Каскеленского района Алматинской области»
- ↑ Указ Президента Республики Казахстан от 2 апреля 2001 года №579 «Об изменении границ города Алматы». «Әділет» — Информационно-правовая система нормативных правовых актов Республики Казахстан. 7 феврали 2017 санҷида шуд.
- ↑ Указ Президента Республики Казахстан от 21 декабря 2002 года №1003 «Об изменении границ города Алматы». «Әділет» — Информационно-правовая система нормативных правовых актов Республики Казахстан. 7 феврали 2017 санҷида шуд.
- ↑ Указ Президента Республики Казахстан от 12 мая 2011 года №77 «Об изменении границ города Алматы». «Әділет» — Информационно-правовая система нормативных правовых актов Республики Казахстан. 7 феврали 2017 санҷида шуд.
- ↑ Указ Президента Республики Казахстан от 21 сентября 2012 года №385 «Об изменении границ города Алматы». «Әділет» — Информационно-правовая система нормативных правовых актов Республики Казахстан. 7 феврали 2017 санҷида шуд.
- ↑ Указ Президента Республики Казахстан от 16 апреля 2014 года №798 «Об изменении границ города Алматы». «Әділет» — Информационно-правовая система нормативных правовых актов Республики Казахстан. 7 феврали 2017 санҷида шуд.
- ↑ Социально-экономический паспорт района. Акимат Карасайского района Алматинской области. 7 феврали 2017 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 8 феврали 2017.