Растагорӣ дар Шоушенк

«Растагорӣ дар Шоушенк» (англ. The Shawshank Redemption) — як филми синамоии амрикоӣ дар жанри драма ба нависандагӣ ва коргардонии Фрэнк Доробунт ва бозиии Тим Робинз, Морган Фриман, Боб Гонтун маҳсули соли 1994 тавзеъшуда тавассути ширкати омрикоии Columbia Pictures аст. Филм аз рӯзгори Энди Дюфрейн, ки бегуноҳ ба қатл маҳкум шудааст, қисса мекунад. Асоси сужаи филмро повести Стивен Кинг «Рита Хейорт ва фирор аз Шоушенк» ташкил медиҳад.

Растагорӣ дар Шоушенк
англ. The Shawshank Redemption
Жанр филми диром[3][4][5], бадди-муви[d], prison film[d], филми ҷиноӣ[d][5] ва филм бар асоси адабиёт[d]
Коргардон
Таҳиякунанда
Муаллифи
филмнома
Наворбардор
Оҳангсоз
Ширкати синамоӣ Columbia Pictures ва Castle Rock Entertainment[d]
Давомнокӣ 142 дақиқа
Буҷет 25 000 000 $[6]
Ҳазина 28 817 291 $[7] ва 28 767 189 $[8]
Мамлакат
Забон инглисӣ
Сол 23 сентябр 1994, 10 сентябр 1994[1], 9 март 1995[2], 1 март 1995, 6 июл 1995 ва 1994
IMDb ID 0111161
Сайти расмӣ(англ.)

Соли 1947. Суди Мэн парвандаи Энди Дюфрейн (Тим Роббинс) — ноиби президенти як бонки калонро, ки ба куштори ҳамсар ва дӯстдоштаи ӯ муттаҳам мешавад, баррасӣ мекунад. Дуфрейн гуноҳи худро эътироф намекунад, аммо дар шаби куштор чӣ кор карда буд, ба ёд оварда наметавонад, зеро ӯ маст буд. Чанде пеш аз куштор Дюфрейн бо ҷанҷол занашро дар робита бо марди дигаре дастгир кард, аммо дархости ҳамсарашро дар бораи талоқ рад кард. Худи ҳамон бегоҳ, ҳамсараш ният дошт, ки бо дӯстдоштааш мулоқот кунад ва Дюфрейн, ба баре даромада, миқдори зиёди машрубот нӯшида, ба хонае рафт, ки занаш ба он ҷо рафт, аммо касе набуд ва ӯ қарор кард, ки интизори дӯстоштаи ҳамсар шавад; ӯ бо худ як таппонча дошт. Пас аз чанд вақт, ӯ ба ҳуш омад ва таппончаро ба дарё партофта, ба хона рафт ва субҳ каниз дар ин хона ҷасади зан ва дӯстдоштаи ӯро ёфт, ки бо таппонча парронда шудаанд. Туфангчаеро, ки Дюфрейн ба дарё партофт, ёфт нашуд (агар ёфт мешуд, муайян кардан мумкин буд, ки ошиқон бо он тир нахӯрдаанд); далелҳои дигари тасодуфӣ низ ба гуноҳи айбдоршаванда ишора мекунанд.

Суд Дюфрейнро дар куштори барқасдонаи ду нафар гунаҳкор донист ва ӯро ба ду ҳабси абад маҳкум кард. Ноиби собиқи бонк ба Шовшенк — яке аз зиндонҳои даҳшатбори иёлати Англияи Нав, ки бераҳмӣ ва қонуншиканӣ шуҳрат дошт, интиқол меёбад. Сардори зиндон Сэмюэл Нортон (Боб Гунтон) диндории зоҳирӣ нишон медиҳад ва сардори амнияти зиндон Байрон Ҳедли (Клэнси Браун) дар худи шаби аввали пас аз ба маҳбас омадани Дюфрейн яке аз маҳбусоне, ки ҳамроҳи ӯ омада буд, зада мекушад. Яке аз анъанаҳои зиндон ин тамасхур кардани навомадагон пас аз фурӯзон шудани чароғҳо вмебошад. Бо вуҷуди ноустувории беруна, Эндӣ аз байни маҳбӯсон шахси хубу дорои иродаи қавӣ, ки маҳбусон ӯро — Эллис Бойд Реддинг, мулаққаб ба «Сурх» (Морган Фриман) мешиносанд, пайдо мекунад..

Дуфрейн коргари ҷомашӯии маҳбас мешавад. Пас аз ду моҳи расидан ба зиндон, Энди бо Ред вомехӯрад, ки «ҳама чизро ба даст оварда метавонад» — ба туфайли робитаҳояш дар маҳбас ва озодиаш, интиқоли молҳои гуногунро ба маҳбас тавассути каналҳои ғайриқонунӣ ташкил мекунад. Дар китобхонаи маҳбас як тахтаи шатранҷро бе дона пайдо карда, Дюфрейн ба ӯ болға фармоиш медиҳад, ки барои сохтани донаҳои санги шатранҷ зарур аст. Дуфрейн инчунин ҳадафи озори ҷинсӣ аз ҷониби гурӯҳи маҳбусони маъруф бо «хоҳарон» мегардад. Онҳо такроран Эндиро таъқиб мекунанд ва ӯро барои муқовимат латукӯб мекунанд, аммо ба ҳар роҳе ба онҳо муқовимат мекунад.

Дар соли 1949, ба шарофати Ред, Дюфрейн ба гурӯҳе дохил шуд, ки боми фабрикаи маҳбасҳоро бояд таъмир мекарданд. Ҳангоми навсозӣ, Эндӣ, ҳуқуқшиноси баландихтисоси шаҳрвандӣ, тасодуфан ба Ҳидли маслиҳат медиҳад, ки чи гуна меросро гирифта, аз пардохти андоз худдорӣ кунад. Барои ин, Ҳидлӣ аввал дархости Эндеро — овардани пивои сард ба ҳамаи маҳбусоне, ки дар таъмири бом дар зери офтоби сӯзон кор мекарданд, қонеъ мекунад ва пас аз ҳамлаи навбатии «хоҳарон» ба Анди, ӯ ҳамроҳи дигар посбонон пешвои онҳо Богс Даймондро латукӯб кард, ки ӯ якумр маъюб мешавад. Дигар «хоҳарон» ба Дюфрейн халал намерасонанд. Оҳиста-оҳиста Дюфрейн ҳаёти навро оғоз мекунад: ӯ корманди китобхона мешавад ва ба як маҳбуси солхӯрда Брукс Ҳатлен кумак мекунад.

Тадриҷан, китобхона ба як нуқтаи машваратӣ табдил меёбад, ки дар он Дюфрейн ба посбонони маҳбас машваратҳои молиявӣ ва ҳуқуқӣ медиҳад ва инчунин дар пур кардани эъломияҳои андоз кумак мерасонад. Пас аз баҳо додан ба истеъдодҳои Эндӣ, сардори зиндон ӯро ба дасисаҳои молиявии худ ҷалб мекунад. Бо истифода аз дониши худ дар бораи дастгоҳи бюрократӣ ва дастрасии озод ба татбиқи почта, Дюфрейн барои Ренделл Стивенси як маҷмӯи ҳуҷҷатҳо тартиб медиҳад — ин як аломати маҷозист, ки дар асл вуҷуд надошт ва пулҳои шусташудаи Нортонро ба суратҳисобҳое, ки дар ин ном кушода шудаанд, ҳисоб мекунад. Барои худ, ӯ қайд мекунад, ки дар озодӣ буданаш ӯ шахси ростқавл буд ва танҳо вақте ба зиндон расид, ҷинояткор шуд.

Пас аз чанд сол, Брукси пиронсол, ки дар ин муддат 50 соли умри худро дар зиндон гузаронида буд, пеш аз муҳлат озодӣ ба даст меорад, ки аз ин тамоман хушбахт нест — дар тӯли солҳои дар зиндон буданаш, вай худро дар берун тасаввур карда наметавонист. Пас аз озод шудан, Брукс дар як ҳуҷраи хурди меҳмонхона ҷойгир мешавад ва дар мағоза ба ҳайси бастабанд кор мекунад, аммо ҳар рӯз душвортар мешавад. Рӯзе ӯ тоқат карда натавониста, бо корд дар лавҳаи хонае, ки мезист «Брукс дар ин ҷо» навишта, худро меовезад. Маҳбӯсоне, ки Бруксро мешинохтанд, дар ин бора аз номаи марговари ӯ фаҳмиданд. Анди китобхонаи зиндонро ба Брукс мебахшад.

Дар тӯли 19 соле, ки Андӣ дар ин вақт дар зиндон сипарӣ карда буд, Нортон бо кумаки худ ва бо истифода аз қудрати амалан озодии маҳбусон, бо ёрии барномаи таҳиякардааш корҳои зиёди ғайриқонуниро анҷом дод, дар суратҳисоби Рандолл маблағҳои калон гузошт.

Соли 1966, Энди ғайричашмдошт аз зиндон фирор мекунад. Ҳанӯз дар соли 1947, бо ёрии болғаи овардаи Сурх девори намкашидаи ҳуҷраи худро шикофта, ки дар он лавҳаи тасвири аввал ҳунарпеша Рита Ҳейворт ва баъд Мэрилин Монро ва Ракел Велч овезон карда буд, то фаҳмида нашавад. Вай аз қубур ба дарё фаромада, либосҳои ифлосшудаашро бо оби дарё шуста ва субҳ ба якчанд бонк ташриф овард, ки қаблан пули Нортонро интиқол дода буд ва ҳоло он ҷо ҳисобҳоро мебандад, ки дар маҷмӯъ тақрибан 370 000 доллар буд. Дар натиҷа, Ҳедли боздошт мешавад ва Нортон ба ҷои дафтари қайди пулҳояш китоби Муқаддаси Дюфрейнро бо буридаи навиштаҷоти: "Шумо ҳақ будед. Вай наҷот меорад ", меёбад. Самуил Нортон намехост, ки ба полис таслим шавад ва дарк кунад, ки барои маҳбусон дар байни маҳбусон будан аз ҳукми қатл бадтар аст ва худкушӣ кард.

Дере нагузашта, ба Ред аз почтаи Форт Ҳанкок номае мерасад ва ӯ дарк мекунад, ки Анди аллакай аз марзи ИМА ва Мексика гузаштааст. Пас аз комиссияи навбатӣ оид ба озодкунии пеш аз муҳлат, Ред озод мешавад. Вай дар ҳамон ҳуҷраи меҳмонхонае, ки марҳум Брукс қаблан дар он зиндагӣ мекард, ҷой дода мешавад. Ҳар рӯз ӯ ба такрори сарнавишти Брукс наздиктар мешавад, аммо савганди ба Анди додааш ба ӯ иҷозат намедиҳад, ки ин худкушӣ кунад. Вай ба ҷои таъйиншуда мерасад ва як қуттиеро ёфт, ки дар он пул ва мактубе аз Андӣ мавҷуд аст, ки дар он ӯро ба Мексика даъват мекунад.

Пеш аз рафтанаш дар чӯб дар паҳлӯи навиштаҷоти Брукс «Ред дар ин ҷо буд» кандакорӣ карда, сарҳадди Амрикову Мексикаро убур кард. Эллис Реддинг ба он ҷо, ба соҳили уқёнус расида, мебинад, ки Анди Дюфрейн ба таъмири киштии куҳнае машғул аст — дӯсте, ки ба ӯ кумак кард, то аз зулми ҳаррӯзаи «марди зиндон» халос шавад ва ҳақиқатан аз зиндон фирор кунад.

Дар нақшҳо

вироиш
Ҳунарпеша Нақш
Тим Роббинс Энди Дюфрейн Энди Дюфрейн
Морган Фриман Эллис Бойд «Рэд» Реддинг Эллис Бойд «Рэд» Реддинг
Боб Гантон Сэмюэл Нортон сардори зиндон Сэмюэл Нортон
Уилям Сэдлер Ҳейвуд Ҳейвуд
Клэнси Браун Байрон Ҳедли сарвон Байрон Ҳедли
Ҷил Беллоуз Томми Уилямс Томми Уилямс
Марк Ролстон Богз Даймонд Богз Даймонд
Ҷеймс Уитмор Брукс Ҳэтлен Брукс Ҳэтлен
Ларри Бранденбург Скит Скит
Нил Гвинтоли Ҷиггер Ҷиггер
Ҷеффри Деманн додситон дар соли 1946 додситон дар соли 1946
Брайан Либби Флойд Флойд
Дэвид Провэл Снуз Снуз
Ҷуд Чикколелла Мёрт посбон Мёрт
Рени Блейн ҳамсари Энди

Наворбардорӣ

вироиш
 
Зиндони Мансфилд барои сабти ин филм истифода шуда буд.

Тавлиди филм се моҳ тӯл кашид[9], (аз июн то августи соли 1993)[10][11]. Гурӯҳи филмбардорон рӯзе 15-18 соат, шаш рӯз дар як ҳафта кор мекарданд. Морган Фриман иқрор кард, ки ҷараёни наворгирӣ пурташвиш буд: «Аксар вақт таниш байни актёрон ва коргардон буд. Дар ёд дорам, ки ман бо коргардон лаҳзаи нохуше доштам ва чунин лаҳзаҳо зиёд буданд».

Ҷоизаҳо ва номзадҳо

вироиш

Филм соли 1995 ҳафт номинатсияи ҷоизаи Оскарро ба даст овард[12] : «Беҳтарин филм» (Ники Марвин), Беҳтарин бозигари мард (Морган Фриман), Беҳтарин сужаи мутобиқшуда (Дарабонт), Беҳтарин оператор (Роҷер Деакинс), « Танзими беҳтарин» (Ричард Фрэнсис-Брюс[en]), " Садои беҳтарин " (Роберт Дж. Литт[en] , Эллиот Тайсон[en] , Майкл Хербик[en] ва Уилли Д. Бертон[en]) ва Беҳтарин мусиқии филм (Томас Нюман)[13]. Дар натиҷа, филм ягон номинатсияро ба даст наовард. Дар ҷоизаи «Глобуси тилоӣ», филм ба номинатсияҳои беҳтарин бозигар (Фриман) ва беҳтарин филмнома (Дарабонт) пешбарӣ шудааст[14].

  1. http://www.nndb.com/films/748/000033649/
  2. http://www.zelluloid.de/filme/index.php3?id=1002
  3. (unspecified title) — 1933.
  4. Internet Movie Database (ингл.) — 1990.
  5. 5.0 5.1 Metacritic (ингл.) — 2001.
  6. Entertainment Weekly (ингл.)NYC: Meredith Corporation, 1990. — ISSN 1049-0434; 2169-3188
  7. Box Office Mojo (ингл.) — 1999.
  8. Box Office Mojo (ингл.) — 1999.
  9. Margaret Heidenry. The Little-Known Story of How The Shawshank Redemption Became One of the Most Beloved Films of All Time(англ.). Vanity Fair (22 September 2014). 6 июли 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 9 феврали 2015.
  10. John Evan Frook. Location News; Mexico’s Cine South looks to branch out(англ.). Variety (24 March 1993). 8 июли 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 1 августи 2015.
  11. Cleveland: The Shawshank Redemption prison(англ.). The A.V. Club (8 March 2011). 8 июли 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 августи 2011.
  12. Erik Lundegaard. The Best and Worst of Stephen King's Movies(англ.). MSN. 25 июли 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 май 2006.
  13. The 67th Academy Awards | 1995(англ.). Оскар. 25 июли 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 9 ноябри 2014.
  14. The 52nd Annual Golden Globe Awards (1995)(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). Золотой глобус. 25 июли 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 29 сентябри 2006.

Пайвандҳо

вироиш