Рӯҳуллоҳ Зам
Рӯҳуллоҳ Зам (форсӣ: روحالله زم; 27 июл 1978, Теҳрон — 12 декабр 2020[1], Теҳрон) — фаъол ва рӯзноманигори эронӣ буд.[2][3] Вай бештар бо фаъолияти як канали Telegram бо номи 'Amadnews' маъруф буд, ки онро соли 2015 таъсис додааст.
| форсӣ: روحالله زم | |
 | |
| Таърихи таваллуд | 27 июл 1978 |
| Зодгоҳ | |
| Таърихи даргузашт | 12 декабр 2020[1] (42 сол) |
| Маҳалли даргузашт | |
| Кишвар | |
| Пеша | рӯзноманигор, мақоланавис |
| Падар | Mohammad Ali Zam[d] |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Вебсайти Руҳулло Зам бо номи Амаднюс ва канали ӯ дар Телеграм мардумро аз тазоҳуроти зидди мушкилоти сахти иқтисодӣ дар соли 2017 огаҳ мекард, ки ин тазоҳурот сипас дар саросари Эрон паҳн шуд. Дар ҷараёни он тазоҳурот бештар аз 20 нафар кушта шуданд ва ҳазорон каси дигарро дастгир карданд.
Руҳулло Зам, ки дар Париж кору зиндагӣ мекард, моҳи октябри соли 2019 ба таври шубҳабарангезе дар Теҳрон пайдо ва сипас дастгир шуд. Сипоҳи Посдорони Инқилоби Исломӣ гуфта буд, ки ӯро аз роҳи фиреб ба «дом» андохтаанд.[4] Дар моҳи июни соли 2020, додгоҳи Эрон ӯро барои «фасод дар замин» барои роҳандозии як форуми машҳури зиддиҳукуматӣ гунаҳгор донист. Ӯро суди Эрон ба қатл маҳкум кард[5] ва 12 декабри соли 2020 қатл карда шуд.
Зиндагинома вироиш
Рӯҳуллоҳ Зам соли 1978 дар оилаи рӯҳониён дар Теҳрон таваллуд шудааст.[6] Падари ӯ Муҳаммад-Алии Зам ислоҳотхоҳ аст, ки солҳои 1980—1990 дар вазифаҳои калони давлатӣ кор кардааст.[7] Муҳаммад-Алии Зам номи худро барои писараш интихоб кард, зеро вай ҷонибдори Рӯҳуллоҳ Хумайнӣ, бунёдгузори Ҷумҳурии Исломӣ дар Эрон буд, аммо Рӯҳуллоҳ баъдтар аз дӯстонаш хоҳиш кард, ки ӯро Нима ном кунанд. Рӯҳуллоҳ Зам пас аз тазоҳуроти интихоботи президентии соли 2009 дар Эрон алайҳи таъсисот рӯй овард ва чанд муддат дар зиндони Эвин зиндонӣ шуд. Оқибат Зам аз Эрон фирор кард, то дар Фаронса иқомат кунад.[8]
Вай бештар бо коркарди канали Telegram бо номи 'Amadnews' (ё 'Sedaiemardom', lit. Садои мардум) маъруф аст, ки онро соли 2015 таъсис додааст. Зам дар эътирозҳои Эрон дар солҳои 2017-18 нақши баланд дошт ва дар ҷараёни он фарогирии вижа дошт.[7] Шабакаи Telegram вақтҳо ва ҷузъиёти ташкилии эътирозҳо ва инчунин маълумот дар бораи мансабдоронеро, ки ҳукумати Эронро ба чолиш кашидаанд, пешниҳод мекард. Пас аз он ки давлати Эрон шикоят кард, ки ин канал дар бораи сохтани бомбаҳои бензин маълумот дод, Telegram ин каналро дар соли 2018 баст, аммо он бо номи дигар дубора пайдо шуд.[9][10] Хадамоти форсии Садои Амрико зуд-зуд Замро дар барномаҳои худ даъват мекард.[6][11]
Ҳабс ва қатл вироиш
14 октябри соли 2019, Гвардияи Инқилобии Эрон эълон кард, ки Замро ба Эрон бозгардонидаанд ва ӯро дастгир карданд, ҳарчанд тибқи дигар манбаъҳо вай дар Ироқ боздошт шуда буд.[12][13] Муҳокимаи додгоҳӣ дар бахши 15-уми Додгоҳи Инқилоби Исломӣ дар Теҳрон таҳти раёсати қозӣ Абулқосим Салавотӣ баргузор шуд.[14] Тибқи гуфтаи сухангӯи мақомоти адлия Ғуломҳусейн Исмоилӣ, 30 июни соли 2020 ба қатл маҳкум карда шудааст.[15] Вай рӯзи 12 декабри соли 2020 ба дор овехта шуд.[16]
Эзоҳ вироиш
- ↑ 1.0 1.1 https://www.elperiodico.com/es/internacional/20201212/ejecutado-iran-periodista-ruhollah-zam-11383361
- ↑ Ruhollah Zam: Iran 'arrests exiled journalist' for fanning unrest. BBC News (14 October 2019).
- ↑ Najibullah. Controversial Exile Using Social Media To Try To Bring Down Iranian Government, Radio Free Europe (January 5, 2018). Проверено 8 Январ 2018.
- ↑ Дар Эрон хабарнигори дигарандешро ба дор овехтаанд(тоҷ.). Радиои Озодӣ. 13 Декабри 2020 санҷида шуд.
- ↑ Ruhollah Zam: Iran sentences journalist to death for fanning unrest (en-US), BBC News.
- ↑ 6.0 6.1 Alfoneh. Tehran’s campaign against the opposition raises questions (en-US), The Arab Weekly. Проверено 17 марти 2019.
- ↑ 7.0 7.1 Gambrell. Protests in Iran fanned by exiled journalist, messaging app (en-US), AP News. Проверено 31 Декабри 2017.
- ↑ Abri. With highspeed internet, the regime would be gone in a month (en-US), Bild. Проверено 4 Январ 2018.
- ↑ Iran Upholds Death Sentence Against French-Based Journalist Captured Last Year(англ.), Voice of America (8 December 2020). Проверено 13 Декабри 2020.
- ↑ Vahdat. Iranian journalist hanged for reporting 2017 anti-government protests, The Age (12 December 2020). Проверено 13 Декабри 2020.
- ↑ The App Powering the Uprising in Iran, Where Some Channels Pushed for Violence (en-US), The Daily Beast. Проверено 11 Январ 2018.
- ↑ Iraqi govt. source challenges IRGC’s story of arrest of Iranian dissident. 12 Декабри 2020 санҷида шуд.
- ↑ Iran executes opposition figure Ruhollah Zam. 12 Декабри 2020 санҷида шуд.
- ↑ First Trial Session of Ruhollah Zam Held in Tehran – Politics news(англ.). Tasnim News Agency. 11 феврали 2020 санҷида шуд.
- ↑ Karimi. Iran journalist who fueled 2017 protests sentenced to death. CTV News (30 June 2020).
- ↑ Ruhollah Zam: Iran executes journalist accused of fanning unrest (en-GB), BBC News (12 Декабри 2020). Проверено 12 Декабри 2020.