Самт (ситорашиносӣ)

Самт (ар. سمت‎‎‎), азимут (аз ар. السموت‎ — ас-самут) — дар ситорашиносӣ як зовияи андозагирӣ дар дастгоҳӣ мухтасотӣ куравӣ ва бахусус дастгоҳӣ мухтасотӣ самовӣ аст. Ин камийят дар канори иртифоъ, ду муаллифаи лозим барои мушаххас кардан мухтасоти як ҷирм дар дастгоҳи мухтасоти уфуқӣ аст.

Азимути ҷирми осмонӣ ё азимути ягон ашё дар Замин, кунҷи байни ҳамвории меридиани нуқтаи мушоҳида ва ҳамвории амудӣ, ки аз ин нуқта ва ҷирми мушоҳидашаванда (ё ашёи заминӣ) мегузарад. Азимут дар ахтаршиносӣ аз нуқтаи ҷанубии уфуқ ба самти ғарб, дар заминшиносӣ аз нуқтаи шимоии уфуқ ба самти шарқ ба андозаи камони уфуқӣ чен карда мешавад. Азимутро асосан ба воситаи мушоҳидаҳои ахтаршиносӣ муайян мекунанд. Азимути ашёи рӯизаминиро бо ёрии қутбнамо (компас)-и магнитӣ ҳам муайян кардан мумкин аст.

Адабиёт

• Азимут // Энциклопедияи Советии Тоҷик : [дар 8 ҷ.] / сармуҳаррир А. С. Сайфуллоев. — Д. : СИЭСТ, 1978—1988.