Таърихи Вассоф

«Таърихи Вассоф» (форсӣ: تاریخ وصاف‎, номи дигараш: ар. تجزیة الامصار و تزجیة الاعصار‎, «Таҷзияту-л-амсор ва таҷзияту-л-аъсор» — «Тақсими шаҳрҳо аз гузашти асрҳо») — асари Вассофи Шерозӣ, солҳои 1298—1302 ба забони форсӣ таълиф кардааст.

Таърихи Вассоф

Як қисми «Таърихи Воссоф» ба Ғазонхон (ҳукмронӣ 1295—1304) ва қисми дигари он ба бародари Разонхон — Улҷайту (ҳукмронӣ 1304—18) ва Абӯсаиди Баҳодур, ки аз шоҳони Эрон буданд, бахшида шудааст. «Таърихи Воссоф» давоми «Таърихи ҷаҳонкушо»-и Атомалики Ҷувайнӣ буда, воқеаҳои асар аз соли 1258 оғоз ёфта, бо воқеаҳои соли 1328 ба охир мерасад. «Таърихи Воссоф» аз 5 ҷилд иборат буда, мавзӯъи асосии он таърихи империяи муғул дар Эрон ва амирони гирду атроф аст.

Муаллифи «Таърихи Вассоф» дар навиштани он ба «Таърихи ҷаҳонкушо» пайравӣ карда бошад ҳам, ҳангоми иншои китоб ба баёни муболиғаомезу иғроқдор бештар роҳ додааст. «Таърихи Воссоф» сарчашмаи хуби бадеӣ низ ба шумор меравад. Дар он баъзан ҷанбаи адабӣ бар ҷанбаи таърихӣ ғалаба мекунад. Муаллиф ғайр аз баёни воқеаҳои таърихӣ аз ҳаёт ва эҷодиётп шоирону нависандагони замони худ, мактубҳои шоҳону амирон нақл менамояд, ҳангоми баёни воқеаҳо бештар мисолҳои шеърӣ меорад. «Таърихи Вассоф» барои омӯхтани воқеаҳон таърихию адабии асрҳои 13—14 аз маъхазҳои боэътимод ба шумор меравад. «Таърихи Воссоф» солҳои 1855 дар Табрез, 1885, 1914, 1959 дар Теҳрон нашр ва ба забонҳои немисӣ, туркӣ, инглисӣ тарҷума шудааст.

Адабиёт

• Таърихи Вассоф // Сақофӣ — Ховалинг. — Д. : СИЭСТ, 1987. — (Энциклопедияи Советии Тоҷик : [дар 8 ҷ.] / сармуҳаррир М. Д. Диноршоев ; 1978—1988, ҷ. 7).