Эдвард Уайт

Эдвард Хиггинс "Эд" Уайти II (англ. Edward Higgins «Ed» White II; 14 ноябри 1930, Сан-Антонио, Техас, ИМА — 27 январи 1967, Маркази кайҳонии Кеннеди, Флорида, ИМА) — кайҳоннавард, муҳандис, подполковники ИМА, аввалин амрикоӣ дар фазои кайҳонӣ (3 июни 1965).

Эдвард Уайт
Кишвар:	Иёлоти Муттаҳидаи Амрико
Рутбаи нисзомӣ:	lieutenant colonel[d]
Таърихи таваллуд:	14 ноябр 1930(1930-11-14)
Зодгоҳ:	Сан Антонио[d]
Таърихи даргузашт:	27 январ 1967(1967-01-27) (36 сол)
Маҳалли даргузашт:	Cape Canaveral Space Force Station[d], Brevard County[d], Флорида, Иёлоти Муттаҳидаи Амрико
Мукофотҳо:	Harmon Trophy[d] National Aviation Hall of Fame[d] (2009) United States Astronaut Hall of Fame[d] International Space Hall of Fame[d] (1982)
Парвандаҳо дар Викианбор

Парвоз дар Ҷеминӣ-4

Парвози Ҷеминӣ 4 парвози ҳаштумин дар кайҳон дар Иёлоти Муттаҳида буд. Вазифаҳои парвоз инҳо буданд: аввалин парвози чандрӯзаи киштии кайҳонии идорашавандаи ИМА, озмоиши парвози мулоқот ва муштарак бо марҳилаи дуюми сарфшудаи ракета-интиқолдиҳандаи Титан III, аввалин баромади як кайҳоннаварди амрикоӣ дар назди киштии кайҳонӣ. Аз 3 июни соли 1965 оғоз карда, ба фуруд омадан 7 июни соли 1965, давомнокии парвоз 4 рӯз 1 соату 56 дақиқаву 12 сония.

Баромад ба фазои кайҳон

Дар аввал, ба нақша гирифта шуда буд, ки баромад дар давоми инқилоби дуввуми мадорӣ анҷом дода шавад, аммо кайҳоннавардон онро ба севвум интиқол доданд, зеро МакДивитт фикр мекард, ки Уайт пас аз партоб ва бархӯрди номуваффақ ба мушак ба назар хаста ва дарғазаб аст. Пас аз истироҳати кӯтоҳ, экипаж ба барномаи баромад баромад. Механизми кушодани люк каме ғарқ шуд ва ба кайҳонавардон лозим омад, ки каме вақт сарф кунанд, то муваффақ шаванд. Вай худро бо як сақфи суғурта суғурта карда, оксигенро ба дастгоҳи пешбарандаи даст "кросс" насб кард ва аз кабинаи ҳавопаймо берун рафт. Чанд метр парвоз карда, ӯ ба иҷрои таҷрибаҳо дар самти манёвр шурӯъ кард. Пас аз 15 дақиқаю 40 сония, Уайт аз Хюстон фармон гирифт, ки ба киштӣ баргардад. Механизми люк ба кайҳоннавардон дақиқаҳои ташвишовар дод. Танҳо бо талошҳои муштарак ба Уайт ва Макдивитт муяссар шуд, ки дастакро кашида, ба ислоҳ ноил шаванд. Эдвард Уайт 20 дақиқа дар фазои кайҳон буд.

Фавт

Ҳангоми озмоишҳои киштии кайҳонии "Аполлон-1" дар якҷоягӣ бо тамоми экипаж - Вирҷил Гриссом ва Роҷер Чаффӣ дар сӯхтор ҳалок шуданд. Дар қабристони Академияи Вест Пойнт ба хок супурда шудаанд.

Ёдгориҳо

Дар соли 1969, Уайт пас аз маргаш бо медали барои Хидмати шоистаи НАСА ва соли 1997 (30 сол пас аз маргаш) бо медали фахрии кайҳонии Конгресс мукофотонида шуд. Номи ӯ ба Толори шуҳрати кайҳоннавардон ворид карда шудааст ва дар оинаи кайҳонии димоғаи Канаверал ҷойгир аст. Дар композитсияи муҷассамавии "Фалакпаймои афтода" — аввалин ва то ба имрӯз ягона инсталлятсияи бадеӣ дар Моҳ ҷовидонӣ карда шудааст. Соли 1970 Иттиҳоди байналмилалии астрономӣ кратерро дар тарафи чапи Моҳ Эдвард Уайт номид.