Абусаҳли Масеҳӣ
Абусаҳли Масеҳӣ (форсӣ: ابوسهل عيسىبنيحيى مسيحی گرگانی, Абусаҳл Исо ибни Яҳёи Масеҳии Ҷурҷонӣ; ? - 1011) — табиби муосири Абуалӣ ибни Сино.
| форсӣ: ابوسهل عيسىبنيحيى مسيحی گرگانی | |
| Таърихи таваллуд | тақрибан 970 |
| Зодгоҳ | |
| Таърихи даргузашт | 1011 |
| Кишвар | |
| Фазои илмӣ | пизишкӣ, ахтаршиносӣ, фалсафа ва шеър |
| Шогирдон | Абӯалӣ Сино |
Зиндагинома
вироишАввал дар дарбори оли Маъмун дар Хоразм зиндагӣ ва фаъолият дошт. Абусаҳли Масеҳӣ устод ва дӯсти наздики Ибни Сино буда, дар Хоразм ҳамроҳ кор кардаанд. Ҳарду узви маҷлиси уламои Абулаббоси Маъмун буданд. Баъди истилои Хоразм аз ҷониби Султонмаҳмуди Ғазнавӣ ба аъзои «Академияи Маъмун» амр шуд, ки ба пойтахт – Ғазна гузаранд. Аммо Абусаҳли Масеҳӣ ва Ибни Сино ин пешниҳодро рад карда, соли 1012 пинҳонӣ Хоразмро тарк намуданд. Онҳо аз тариқи биёбони Қароқум роҳи Эронро пеш гирифтанд. Душвории роҳ ба саломатии Абусаҳли Масеҳӣ таъсири бад расонд ва ӯ дар он биёбон вафот кард. Мазҳабуддин Абдурраҳим ибни Алӣ гуфта, ки «… дар миёни мутақаддимон ва муттаахирин атиббои насоро надидаам аҳадеро, ки дар фасоҳати калому ҷавдати баён монанди Абусаҳл бошад». Бино ба гуфтаи Низомии Арӯзии Самарқандӣ соли вафоти Абусаҳли Масеҳӣ бо соли Хоразмро забт кардани Султонмаҳмуди Ғазнавӣ марбут будааст. Китоби машҳури Абусаҳли Масеҳӣ «Ал-миа фӣ-с-синоати-т-тиббия» аст. Он бо услуби энсиклопедӣ навишта шуда, аз се қисмат иборат мебошад. Қисмати якум ба беҳдошти ғизо ва тасвири хосияти давоҳо, қисмати дуюм ба масоили умумии тиб ва қисмати сеюм ба масъалаҳои табобат бахшида шудааст. Чанд рисолаи дигаре низ аз ӯ дар даст ҳаст. Абусаҳли Масеҳӣ дар ҳандаса, нуҷум ва ҳикмат ҳам таълифот доштааст.
Эзоҳ
вироишАдабиёт
вироиш- Муҳаммад Муин, Фарҳанги форсӣ, ҷ. 5, Т., 1379 ҳ. ш.
Сарчашма
вироиш- А — Асос. — Д. : СИЭМТ, 2011. — 608 с. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир А. Қурбонов ; 2011—2023, ҷ. 1). — ISBN 978-99947-33-45-3.