Балдоне

Балдоне
	Город
Балдоне
	латишӣ: Baldone
	Нишон
	56°44′33″ с. ш. 24°23′27″ в. д.HGЯO
Кишвар	[[\|]]
Таърих ва ҷуғрофиё
Таъсис	1991
Масоҳат	9,52 км² (1 январ 2023); 9,39 км² (1 январ 2023);
Аҳолӣ
Аҳолӣ	▲3 746 тан (1 январ 2023);
Шиносаҳои ададӣ
Нишонаи почта	LV-2125
	baldone.lv
	Балдоне
	Парвандаҳо дар Викианбор

Ба́лдоне (латишӣ: Baldone [ˈbaldu͡ɔne], то 1920 Балдон, олмонӣ: Baldohn) — шаҳр-курорт (аз 1991) дар қисми марказии Латвия, маркази вилояти Балдоне. То соли 1991 — шаҳрак. Дар солҳои 1949-1956 он маркази ноҳияи Балдоне буд; пас аз барҳамдиҳӣ, то 1 июли соли 2009 як қисми ноҳияи Рига буд.

Таърих вироиш

Номи Балдоне дар асрҳои миёна пайдо барои номгузории манбаи сулфургидрогени заифи дар ин минтақа аз ҷониби рисарҳои немис кашф кардашуда, ки қудрати шифобахши он ба зудӣ маълум шуд, пайдо шуд. Дар ибтидои асри XV дар наздикии манбаъ манора-таваққуфгоҳ сохта шуд, ки магистри ордени Ливония тобистон саломатии худро беҳтар мекард. Дар асри 17, дар замони ҳукмронии герсог ЯкобиКурландӣ, мулки аввал дар ин ҷо ҷойгир буд. Дар охири асри 18 дар ин ҷо аллакай якчанд хонаи деҳқонон меистоданд. Аввалин клиника дар ин ҷо соли 1795 кушода шуд ва пас аз ду сол ба истироҳатгоҳ мақоми расмӣ дода шуд. То соли 1828 шумораи ваннаҳо ба панҷоҳ расид. Пастшавии курорти Балдоне дар соли 1938, пас аз ифтитоҳи осоишгоҳи қулайтар ҷойгиршудаи Кемерӣ оғоз шуд. Аммо Балдоне дар замони шӯравӣ, вақте ки истироҳаткунандагон аз бисёр минтақаҳои СССР ба ин ҷо омада буданд, аз нав эҳё шуд.

Аҳолӣ вироиш

Соли 1969 дар деҳа 1,9 ҳазор нафар зиндагӣ мекарданд; дар соли 2008 — 2178 нафар. Умуман, мувофиқи барӯйхатгирии соли 2000, дар волости Балдоне 5.102 нафар зиндагӣ мекарданд; дар соли 2009 — 4,970 нафар (коҳиши табиии аҳолӣ ба назар мерасад).

Таркиби миллӣ:

Латишҳо — 81,4% (4046 нафар)
Русҳо — 12,5% (621 нафар)
Беларусҳо — 3,5% (174 нафар)
Лаҳҳо — 1,9% (94 нафар)
Дигарон — 0,7%

Ҷуғрофия вироиш

Балдоне дар 33-километрии ҷанубу шарқи Рига, дар масофаи 10 км аз истгоҳи роҳи оҳани Икшкиле ҷойгир аст. Шаҳр дар теппае дар мобайни ботлоқи боғзор ҷойгир аст. Расадхонаи асосии Академияи илмҳои ҶШС Латвия замоне дуртар аз Балдоне таъсис ёфта буд. Дар солҳои шӯравӣ саноат низ ба вуҷуд омад: истеҳсоли трикотаж ва маҳсулоти пластмассӣ.

Шаҳр дорои иқтидори назарраси фароғатӣ мебошад, зеро аз асри XVIII ҳамчун курорти балнеологӣ ва лойӣ шуҳрат пайдо кардааст. Маҷмӯи доруҳо чунинанд: обҳои минералии камсулфургидрогенӣ барои ваннаҳо, лойи торф. Дар Болдоне беморони гирифтори бемориҳои узвҳои ҳаракати табиати сил, бо осеби системаи асаб, мушкилоти занона ва баъзе дигар бемориҳои системаи дилу рагҳо бо норасоии гардиши дараҷаи 1 табобат карда мешаванд. Осоишгоҳ, ваннаи лой, бинои ҳаммом ва иншооти гидропатикӣ мавҷуданд. Азбаски иқлими минтақаи шаҳр нисбатан мулоим аст, мавсими табобатӣ ва фароғатӣ тамоми сол давом мекунад. Тобистон дар минтақаи шаҳр хунук аст (ҳарорати миёнаи моҳи июл тақрибан 18 °C), аммо зимистон низ нисбатан мулоим аст (ҳарорати миёнаи январ тақрибан -5 °C); бориши солона тақрибан 650 мм мебошад.

Нақлиёт вироиш

Роҳҳо вироиш

Дар минтақавии роҳи P91 Межвидӣ—Балдоне мегузарад, ки шаҳри Балдонеро бо роҳи минтақавии P89 Кекава—Скайсткалне мепайвандад.Роҳҳои маҳаллӣ иборатанд аз V4 Балдоне —Томе(лат.)тҷк. ) ва V9 Иесава—Балдоне—Даугмале.

Аооқаи автобусҳои байнишаҳрӣ вироиш

Хатсайрҳои асосӣ: Балдоне — Кекава — Рига; Балдоне — Скайсткалне; Балдоне — Нерета — Акнисте — Субате — Илуксте.

Эзоҳ вироиш

Адабиёт вироиш

Бальдон // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

Пайвандҳо вироиш

{

[_c00db108ba2675a3-1] 1.0 ^1.1 Reģionu, novadu, pilsētu un pagastu kopējā un sauszemes platība gada sākumā — Central Statistical Bureau of Latvia.

[_06d4359005a5e409-2] Iedzīvotāju skaits pēc tautības reģionos, pilsētās, novados, pagastos, apkaimēs un blīvi apdzīvotās teritorijās gada sākumā (pēc administratīvi teritoriālās reformas 2021. gadā) 2021 - 2022 — Central Statistical Bureau of Latvia.

[1]

[2]