Башир Ҷамил
Башир Бир Ҷамил ( ар. بشير بيار الجميّل 10 ноябри соли 1947 — 14 сентябри соли 1982 ) — сарбози лубнонӣ, фармондеҳи ҷиноҳи низомии Ҳизби «Катаиб» дар давраи ҷанги шаҳрвандӣ, президенти Лубнон буд, аммо қабл аз ба расмият даромаданаш кушта шуд.
| ар. بشير الجميّل | |
 | |
| 23 август 1982 — 14 сентябр 1982 | |
| Таваллуд |
10 ноябр 1947[1][2][3] |
| Даргузашт |
14 сентябр 1982[2][3] (34 сол) |
| Дудмон | Gemayel family[d] |
| Падар | Пйер Ҷумаййил[d] |
| Модар | Geneviève Gemayel[d] |
| Ҳамсар | Solange Gemayel[d] |
| Фарзандон | Надим Ҷумаййил[d] |
| Ҳизб | |
| Таҳсилот | |
| Эътиқод | Калисои морунӣ |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Зиндагинома вироиш
Башир Ҷамил дар Байрут дар оилаи Шайх Бир Ҷамил, яке аз пешвоёни ҷамъияти моруниён дар Лубнон, муассис ва раҳбари ҳизби радикалии насронии рости Ҳизби «Катаиб» (Фалангаи Лубнон ) ба дунё омадааст. Ӯ хурдтарин аз шаш фарзанд дар оила буд [4] .
Башир Ҷамил дар Коллеҷи ҷамъияти Исо "Нотр-Дам-де-Ҷамхур" таҳсил кардааст. Маълумоти олиро дар Донишгоҳи Юсуфи Муқаддас гирифта, соҳиби дипломи ҳуқуқ (1971) ва сиёсатшиносӣ (1973) шудааст. Дар соли 1972, ӯ чанд моҳ дар ИМА монд ва дар Маркази ҳуқуқи Амрико ва байналмилалии Техас таҷрибаомӯзӣ кард ва инчунин дар як ширкати ҳуқуқии Вашингтон таҷрибаомӯзӣ кард [5] . Дар баробари таҳсил дар донишгоҳ курси таълими шаҳрвандиро дар Донишкадаи муосири Лубнон хатм кард.
Пас аз бозгашт ба Лубнон, Башир Ҷамил ба таҷрибаи касбии ҳуқуқӣ машғул шуд ва ширкати ҳуқуқии худро кушод.
Башир ба ақидаҳои сиёсӣ ва идеолужии падараш Бир Ҷамил комилан шарик буд. Вай миллатчии устувори Лубнон буд. Насрониҳои Лубнон ҳамчун "қисми ҷаҳони озод" ҳисобида мешаванд;— ҷамъияти махсуси миллӣ, ки маданияти ҷамъиятию сиёсии худро дорад, ки онро бо ҳар восита, аз ҷумла бо роҳи муборизаи мусаллаҳона муҳофизат кардан лозим аст. Башир мухолифи ашадии Ташкилоти озодибахши Фаластин ва ҳузури фаластиниҳо дар Лубнон буд.
Аз соли 1959 Башир аъзои ташкилоти фалангистии ҷавонони насронӣ буд. Соли 1962 ба сафи Ҳизби «Катаиб» дохил шуд. Соли 1970 Башир дар Коҳира бо президенти Миср Ҷамол Абдунносир вохурдааст. Соли 1973 Башир ҷонишини мудири шуъбаи Ашрафиям ҳизби «Катаиб» шуд.
Ҷанги шаҳрвандӣ вироиш
13 апрели соли 1975 дар Лубнон чанги шаҳрвадӣ оғоз ёфт. Башир ҳамчун яке аз фармондеҳони қувваҳои рости насрониён дар амалиёти низоми фаъолона иштирок дошт. Тирамоҳи соли 1975 — баҳори соли 1976 дар «Ҷанги меҳмонхонаҳо» [6] ба милисаҳои фалангистӣ фармондеҳӣ кард, воқеан тақсим шудани Байрут ба минтақаҳои насрониёни рост ва «исломгароёни чап» ба амал омад. Вай барои "Шанбеи сиёҳ" дар 6 декабри соли 1975 ва куштори Карантин дар 18 январи соли 1976 масъул буд;— гарчанде аз рӯи як қатор шаҳодатҳо, Башир кушиш кардааст, ки ба кушта шудани аҳолии осоишта монеъ шавад.
Мубориза дар лагери насрониёни рост вироиш
Аз тамоми қувваҳои рости насрониён танҳо ҳаракати «Марада» бо сардории президент Сулаймон Франҷиеҳ бо Сурия иттифоқ баста буд. Ҳизби «Катаиб» тадриҷан ба Исроил наздик мешуд [7] . «Ҷабҳаи Лубнон» ҷудо шуд.
Башир Ҷамил ба фалангистҳо, низомиёни ҳаракати «Марада» (артиши озодибахши Згарта) фармондеҳӣ мекард. Пас аз он ки ҷангҷӯёни фаъоли асосии Ҳизби «Катаиб»-ро дар шимоли кишвар[8] парронданд ва куштанд, тасмим гирифта шуд, ки нерӯҳои мусаллаҳи Марада барҳам дода шавад.
Ғалабаи ҳарбӣ вироиш
Январи соли 1981 Башир Ҷамил ба Бюрои Сиёсии Ҳизби «Катаиб» дохил шуда, ба Шӯрои Амнияти ҳизб роҳбарӣ мекард. Ҳамзамон ҷанги Заҳл дар Биқоъ байни насрониҳои рост ва нерӯҳои Сурияву Фаластин оғоз шуд. Дар натиҷаи ҷанг, ки ним сол давом кард, «Қушунҳои Лубнон» таҳти фармондеҳии Башир Ҷамил ғалабаи стратегӣ ба даст оварданд (дар айни замон Исроил ҷонибдори насрониёни рост буд. — Ҳавопаймоҳои қувваҳои мудофиаи Исроил қувваҳои ҳарбии ҳавоии Сурияро безарар карданд). Пас аз баргаштан ба Байрут маросими ботантана супурдани мукофотҳо ба муборизони насронӣ, барпо гардид.Дар моҳи июни соли 1982 Башир узви Шӯрои наҷоти миллӣ шуд, ки онро президенти Лубнон Илёс Саркис таъсис дода буд.
Президенти интихобшуда вироиш
24 июли соли 1982 Башир Ҷамил номзадии худро пешбарӣ карда, 23 августи соли 1982 президенти Лубнон интихоб шуд. 57 нафар аъзои парлумони Лубнон ба тарафдории ӯ овоз доданд (5 нафар бетараф. Башир Ҷамол аз ҷониби шахсиятҳои бонуфузи ҷомеаҳои мусулмонӣ дастгирӣ ёфт.)
1 сентябри соли 1982 дар Нагария мулоқоти Башир Ҷамол ва сарвазири Исроил Минохим Бегин барпо гардид. Сарфи назар аз иттиҳоди амалӣ, созиш ба даст овардан муяссар нашуд. Бегин талаб кард, ки бо шартҳои Исроил фавран сулҳ баста шавад; ба ҷои он Башир Ҷамил, аз Лубнон баровардани қувваҳои мусаллаҳи хориҷиро (Фаластин, Сурия, Исроил)-ро талаб мекард.[9] -ӯ исрор намуд, ки муҳлати баровардани қушунҳои Исроил муқаррар карда шавад. Мулоқот бе натиҷа анҷом ёфт, ҷонибҳо аз ҳамдигар норозӣ монданд [10]. Аммо, умуман, интихоб шудани Б.Ҷамол ба вазифаи президент пешомади ба иттифоқчии Исроил табдил додани Лубнонро ба вуҷуд овард.
Куштор вироиш
14 сентябри соли 1982 дар қароргоҳи ҳизби «Катаиб» таркиши сахт ба амал омад. 27 нафар, аз ҷумла Башир Ҷамил кушта шуданд. Иҷрокунандаи куштор узви Ҳизби сотсиал-миллии Сурия (SSNP) Ҳабиб Таниус Шартунӣ, ҷосуси хадамоти махсуси Сурия буд. Щартунӣ шабона дар як ҳуҷраи ошёнаи дуюм маводи таркандаи пуриқтидор гузоштааст. Вақте ки Башир Ҷамол ба толори конференсия баромад, Шартунӣ ба мошин нишаст ва ба самти Байрути Шарқӣ рафт.
Суханронии президенти оянда Башир Ҷамил соати 16:00 ва 16:10 дақиқаи бегоҳӣ cap шуд, Шартунӣ дар мошинаш тугмаи пултро пахш кард ва бинои қароргоҳи сеошьёнаи ҳизби «Катаиб» ба ҳаво парида, фуру рафт. Дарҳол шинохтани ҷасади Б. Ҷамол имкон надошт, танҳо рӯзи дигар бо ангуштарин ва номаи хоҳараш, ки дар киса хобида буд, шиносоӣ шуд.
Дар ҷараёни тафтишот Шартунӣ изҳор дошт, ки Башир Ҷамилро ба далели дӯстӣ бо Исроил "хиёнаткор" медонад [11] . Тахмин меравад, ки куштор аз ҷониби раҳбари SSNP Асад Ҳардан аз ҷониби Димишқ ташкил шудааст [10] .
Пас аз марги Башир Ҷамил бародари калонии ӯ Амин Ҷамил президенти Лубнон шуд. «Қувваҳои Лубнон» бо сардории муовини Башир — Фади Фрем буд бародарзодаи Башир Фуад Абунадир сардори ситод таъин кард. Пас аз чор рӯзи куштор, сохторҳои Лубнон таҳти фармондеҳии Илёс Хобейка қарогоҳҳои фаластинии Сабра ва Шатиларо [12] хароб карданд.
Оқибатҳои марг вироиш
Марги Башир Ҷамил ба ҳизби «Катаиб», «Қувваҳои Лубнон» ва тамоми ҳаракати рости насрониён зарбаи сахте гардид. Ба ҷойи вай шахсияти муносиб пайдо карда натавонистанд.
Башир Ҷамил ҳамчун бути ҷомеаи насронии Лубнон, бахусус ҳизби «Катаиб» ва ҷонибдорони он абадӣ боқӣ мемонад. Ҳамаи ходимони машҳури рости насронӣ — ҳатто онҳое, ки бо ҳам дар ҷанг буданд — онҳо доимо ба шахсияти ӯ муроҷиат мекунанд. Собиқадорони фалангист Башир Ҷамилро "президенти мо абадӣ аст" меноманд [13]. Башир Ҷамол дар доираҳои байналхалқии демократияи насрониён ва ташкилотҳои якдилӣ эҳтиром дорад.
Дар фарҳанг вироиш
Тасвири Башир Ҷамил ҳамчун шарики рӯйдодҳои Сабра ва Шатила дар филми пурраметражи тасвирии "Валс бо Башир" (2008, Исроил) нишон дода шудааст.
Эзоҳ вироиш
- ↑ Roglo — 1997.
- ↑ 2.0 2.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
- ↑ 3.0 3.1 Munzinger Personen (нем.)
- ↑ بشير الجميل (ар.). www.aljazeera.net. 4 грудня 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 16 квітня 2018.
- ↑ Л. Млечин Двадцать три дня президента Жмайеля. 1992. стор. 48
- ↑ الإعلامية. تفاصيل معركة الفنادق - القطاع الرابع (ар.). 5 грудня 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 грудня 2021.
- ↑ Obituary: Suleiman Franjieh (англ.). The Independent (23 липня 1992). 5 грудня 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 28 липня 2017.
- ↑ Rabinovich, Itamar (1985). The War for Lebanon, 1970-1985 (in англ.). Cornell University Press. p. 98. ISBN 978-0-8014-9313-3. Archived from the original on 5 грудня 2021. Retrieved 5 грудня 2021. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=(help) - ↑ Gargan. BASHIR GEMAYEL LIVED BY THE SWORD (англ.). The New York Times (15 вересня 1982). 8 грудня 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 2 грудня 2021.
- ↑ 10.0 10.1 From Israel to Damascus - Chapter 7: The Assassination of Bashir Gemayel - 1982. (англ.). www.thewatchersnetwork.com. 8 грудня 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 9 листопада 2021.
- ↑ Л. Млечин Двадцать три дня президента Жмайеля. 1992. стор. 46
- ↑ Л. Млечин Двадцать три дня президента Жмайеля. 1992. стор. 49
- ↑ ДЕМОКРАТИЯ БОЯ. Арабская демократическая страна старается уйти от войны (рос.). solidarizm.ru. 8 грудня 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 18 лютого 2020.
Адабиёт вироиш
- Domenico, Roy Palmer; Hanley, Mark Y. (2006). Encyclopedia of Modern Christian Politics (in англ.) 1. Greenwood Publishing Group. pp. 232, 233. ISBN 978-0-313-32362-1. Archived from the original on 8 грудня 2021. Retrieved 8 грудня 2021. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=(help) - Ulrichsen, Kristian Coates (2018). A Dictionary of Politics in the Middle East (in англ.). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-251198-0. Archived from the original on 9 грудня 2021. Retrieved 8 грудня 2021. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=(help)
Пайвандҳо вироиш
- SHEIKH BASHIR GEMAYEL (англ.). www.kataebonline.org. 8 грудня 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 12 березня 2022.