Баҳри сафед
Баҳри сафед (корел. Vienanmeri, нен. Сэрако ямʼ) — баҳри дохилии Уқёнуси Яхбастаи Шимолӣ. Ягона баҳрест, ки пурра дар доираи Қутби Шимол ҷой гирифтааст.
 | |
| Характеристики | |
| Длина береговой линии | не менее 2000 км |
| Наибольшая глубина | 343 м |
| Средняя глубина | 67 м |
| Ҷойгиршавӣ | |
| Парвандаҳо дар Викианбор | |
Ҷуғрофиё
вироишДар байни нимҷаз-ҳои Кола ва Канин воқеъ аст. Баҳри сафедро гул. Горло бо Баҳри Баренс мепайвандад. Масоҳ. 90 ҳазор км². Умқи миёнааш 67 м, ҷойи амиқтаринаш 350 м. Халиҷҳои бузургтаринаш: Кандалакша, Мезен, Двина, Онега. Ҷаз-ҳои калонаш: Соловес, Моржовес, Мудюг. Соҳилҳои шим. ғарбиаш баланди шахдор, ҷан. шарқиаш пасти нишеб. Қаъри баҳр ноҳамвор. Иқлими баҳр хунук. Ҳарор. об зимистон −1°С, тобистон аз 6°С (дар баъзе манотиқ) то 15°С мешавад. Шӯриаш аз 24 то 30 дарсад. Дар як сол 6-7 моҳ (аз окт.-ноябр то май-июн) ях мебандад. Дар фасли тобистон яхи баҳр тамоман об мешавад. Мадди баҳр мураттаби нимшабонарӯзӣ аст. Дар халиҷи Мезен баландии сатҳи об то 7 м, дар Кандалакша то 3 м мерасад. Дар баҳр 50 навъи моҳӣ мавҷуд буда, аз онҳо равғанмоҳӣ, шӯрмоҳӣ, симмоҳӣ, камбала, сёмга ва тюлен шикорбоб аст. Бандарҳои Б. С.: Архангелск, Онега, Беломорск, Кандалакша, Мезен ва Умба.
Эзоҳ
вироишАдабиёт
вироиш- Баҳри сафед // Асос — Боз. — Д. : СИЭМТ, 2013. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 2). — ISBN 978-99947-33-52-4.
- Воейков А. И. Белое море // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Лоция Белого моря. 1913 г. / Изд. Глав. Гидрограф. Упр. Мор. М-ва. — Петроград: Типография Морского министерства, 1915. — 1035 с.
- Леонов А. К. Региональная океанография. — Л.: Гидрометеоиздат, 1960.
- Шамраев Ю. И., Шишкина Л. А. Океанология: учебник для гидрометеорол. техникумов / Под ред. А. В. Некрасова, И. П. Карповой. — Л.: Гидрометеоиздат, 1980. — 382 с.
- Флора и фауна Белого моря: иллюстрированный атлас / под ред. Цетлин А. Б., Жадан А. Э., Марфенин Н. Н. — М.: Т-во научных изданий КМК, 2010—471 с.: 1580 ил. ISBN 978-5-87317-672-4
- Наумов А. Д., Федяков В. В. Вечно живое Белое море — СПб.: Изд. С-Пб. городского дворца творчества юных, 1993. ISBN 5-88494-064-5
Пайвандҳо
вироиш- Публикация S-23 Международной гидрографической организации «Limits of Oceans and Seas» Бойгонӣ шудааст 7 октябри 2009 сол. (3е издание, 1953).
- Лоция Белого моря (1964 г.)
- Карта Терского берега Белого моря
- Белое море в книге: А. Д. Добровольский, Б. С. Залогин. Моря СССР. Изд-во Моск. ун-та, 1982.
- Фотопейзажи Белого моря Бойгонӣ шудааст 24 сентябри 2020 сол. на сайте «Фото-Карелия»