Википедиа

Барги зулф: Тафовут байни таҳрирҳо

Browse history interactively
← Фарқияти аввалинаФарқияти баъдина →
Content deleted Content added
ВизуалӣВики-матн
No edit summary
Сатри 14:
|iucnstatus =
|iucn =
|wik
|wikispeciesispecies = Plantago major
|grin = 28788
}}
'''Барги зулф''' ({{lang-la| Plantago major }}), '''гӯши хар''', '''асфағул''', '''забони барра''', '''занбарак''', '''зуф''', '''зуфтурум''', '''филгӯш''' — навъе аз гиёҳҳои бисёрсола. Растании доруворӣ. Дар илми [[тибгиёҳ]]ҳои истифода бурда мешавадбисёрсола.
 
==Тавсиф ва сифат==
Барги зулф баландиаш 5-70 см. Решааш – патакреша.
Баргҳояш – калони эллепсшакл буда, паҳнаки барг рагҳои калон дорад. Паҳнакҳои барги зулф 6-21 см дар дарозї ва 4-14 см дар паҳнӣ мебошанд. Миќдори рагҳои паҳнаки барг 3-7 то мебошад. Дарозии думчаҳои барг 7-20 см мешаванд.
Гулҳояш – сӯтагул буда (колосовид), дарозии думчаи хӯшагули барги зулф 4-40 см мебошад.
Мева (тухмї) – ќуттичаи бисёртухма мебошад, ки як растани то 60
ҳазор тухмӣ медиҳад. Тухмаш майдача буда, ранги ҷигарии баландро
дорад. Вазни 1000 тухмї 0,15-0,41г. Барги зулф моҳҳои июн-июл гул карда, моҳҳои июл-сентябр ба тухмкунӣ медарояд.
 
== Тавсифоти гиёҳшиносӣ ==
==Макон==
То 60 см қад мекашад. Пояи кӯтоҳ, барги байзашакл (аз бехи поя месабзад), гули майдаи бӯртоб дорад. Аз май то охири сентябр гул мекунад. Дар боғу киштзор, заминҳои партов, канори ҷӯй ва чашмасорон месабзад.
Ареали паҳншавии барги зулф бисёр ҳам калон мебошад ва ӯ
 
ќариб, ки дар ҳама ҷойҳо вомехӯрад. Умуман ду намуд барги зулф ҳаст: калон ва майда.
== Хосияти шифоӣ ==
Баргҳои барги зулфи калон нисбат ба баргҳои барги зулфи майда
Барги зулф гиёҳи шифобахш аст. Дар тибби мардуми Чин 3 ҳазор сол қабл баргу тухми барги зулф-ро барои табобати беморон кор мефармуданд. Бино ба маълумоти [[Ибни Сино|Абуалии Сино]] вараҷа ва дарди гӯшро (агар шираи барги онро ба гӯш чаконанд) рафъ менамояд. Реша, тухм ва барги он қабзияти ҷигар ва гурдаро мекушояд, баргаш хунравиро боздошта, захмҳои кӯҳнаро шифо мебахшад. Абуалии Сино бо барги зулф ҳар гуна варам, захму ҷароҳат, нуқсонҳои ҷигар, гурда, узвҳои нафас, реши рӯда, варами чашм, дарди дандон ва обхӯраро табобат мекард.
калонтар мебошад. Барги зулфи калон хусусиятҳои дорувориро бисёртар
 
дорад.
Бино ба маълумоти «Махзану-л-адвия»-и Муҳаммад Ҳусайн шираи барги зулф-ро ҳангоми сил, вараҷа, хунпартоӣ, захми меъда, зиқи нафас, инчунин саръ истифода мебаранд. Шираи барги зулф кори ҷигар, гурда, сипурзро тақвият бахшида, қабзияти онҳоро рафъ месозад, ҳазми ғизоро беҳтар мекунад. Агар бо ҷӯшоби барг ё решаи барги зулф даҳонро чайқонанд, дарди дандон ва сӯзиши даҳон нест мешавад, хунравии вораҳо қатъ мегардад.
Дар тибби халқӣ барги тару тозаи зуфро чун воситаи хунбанд (ҳангоми ҷароҳатҳо) истифода мебаранд. Бо ҷӯшоби барги тару тоза ва тухми он исҳоли хунин ва бемориҳои меъдаву рӯдаро муолиҷа менамоянд (2 қошуқ тухми онро дар ним истакон оби ҷӯшонида меандозанд ва баъди ним соат менӯшанд). Ҷӯшоби решаи барги зулф таб-ларзаро бартараф месозад. Хокаи тухми онро ҳангоми исҳоли музмин, назлаи (катари) меъда, исҳоли хунин кор мефармоянд, хокаи баргашро ба захм мепошанд.
 
== Корбурд дар тибби муосир ==
Дар амалияи тибби муосир нақеъ ва шираи барги зулф барои табобати бемориҳои меъдаву рӯда (газак, энтероколит, энтерит), халаҳои шадиду музмин ва бемориҳои захмӣ истифода мешавад. Доруи «палантаглюзид», ки аз барги зулф тайёр мекунанд, дар муолиҷаи илтиҳобу реши меъда ва рӯдаи дувоздаҳангушта ба кор меравад. Нақеъ, ҷавҳар, шира ва ҷӯшоби барги зулф давои хуби бемориҳои узвҳои нафас, сурфакабутак, сили шуш ва нефрити музмин мебошанд. Қиёми барги он хосияти таскинбахшӣ дошта, фишори хунро мефарорад; шираи баргаш барои муолиҷаи реши қарнияи чашм давои хуб аст.
 
== Сифати доругӣ ==
Дар тиб баргҳои барги зулф ва тухмаш истифода бурда мешавад. 16
Ашёи хоми чидашударо дар болохонаҳо ва хонаҳое, ки рутубати
ҳавояш нағз аст бо ќабати тунук хобонда, хушк карда мешавад. Мӯҳлати
нигоҳ доштани баргҳои хушк 3 сол ва майдакардашуда 2 сол мебошад.
Барги зулф – растании дорувории ќадима мебошад. Олимони
Юнони ќадим тухми барги зулфро зидди дарунронї истифода
мебурданд.
Дар тибби форсу-тоҷик барги зулф низ аз даври ќадим истифода
бурда мешуд.
Шираи барги зулф барои табобати захми меъда ва талха, дарди
гӯш истифода бурда мешавад. Тухми барги зулф зидди хунпартоӣ ёрдами
калон мерасонад.
[[Сино]] бо барги зулф бисёр касалиҳоро ҳамчун: ҷойҳои
сӯхта шуда, захмҳои чуќур, варамҳо, касалии чашмҳо, дарди дандон ва
дигар касалиҳоро табобат мекард. Шираи барги зулф ҷигар, гурда,
сиёҳлабакро боќувват карда, дар онҳо (закупоркаҳо) ҷойҳои
маҳкамшударо мекушояд.
Барги зулфро дар об ҷӱшонида даҳонро обгардон мекунанд, ки ин
зидди дарди дандон,варами гӯштҳои дандон ва дигар касалҳо ёрдами
калон мерасонад.
Дар тибби илмӣ аз барги зулф препаратҳое тайёр мекунанд, ки
барои гастритҳои анацидӣ ва касалиҳои меъда ва захми меъда истифода
бурда мешаванд.
Тафтишотҳои фармокологӣ нишон доданд, ки дар зери таъсири
шираи барги зулф фаъолияти корӣ зиёд мешавад ва дар таркиби хун
миќдори гемоглобин зиёд мешавад.
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
Line 73 ⟶ 44:
== Сарчашма ==
* {{ЭМТ|Барги зулф|2|муаллиф=М. Ҳоҷиматов}}
 
[[Гурӯҳ:Гиёҳҳои доруӣ]]
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/wiki/Барги_зулф"