Википедиа:Мақолаи пешниҳоди ҳафта/2016/40
Муқаннаъ (ар. مقنّع), (соли тав. номаълум - ваф. 783) лақаби Ҳошим ибни Ҳаким (ар. هاشم ابن حکی) — пешвои шӯриши халқҳои Осиёи Миёна ба муқобили истилогарони араб ва феодалону ашрофони маҳаллӣ. Ҳошим ибни Ҳаким - "Муқаннаъ" дар деҳаи Козаи наздикии ш. Марв дар оилаи косиб ба дунё омадааст. Номи аслии ӯ Ҳошим ибни Ҳаким ва Муқаннаъ бошад, лақаби ӯст. Худи калимаи "Муқаннаъ" арабӣ буда, маъниаш "чодарпӯш" ва ё "ниқобдор" аст. Ин лақаб ба иллати он, ки Ҳошим ибни Ҳаким ҳама вақт ба рӯяш чодари сабз пӯшида мегашт, ба ӯ дода шудааст. Аз арабӣ тарҷумаи "Муқаннаъ" ҳамин маъниро дорад.
Шӯриши сафедҷомагон
вироишШӯриши Муқаннаъ дар Мовароуннаҳр соли 776 оғоз ёфта, то соли 783 давом кардааст. Ин ҳаракати оммавиро "шӯриши сафедҷомагон" номидаанд. Муқаннаъ дар аввал ҳам муқобили Абумуслим ва ҳам муқобили Аббос буд. Бо сабаби таблиғоти зидди Аббосиён Муқаннаъро халифа Мансур дар Марв дастгир карда, ба яке аз зиндонҳои Бағдод партофт. Вале ӯ дере нагузашта, аз он ҷо гурехта, ба Марв баргашт. Баъд аз Марв ба Мовароуннаҳр омада, мардумро ба муборизаи зидди арабҳо даъват намуд. Дар ғоибии Муқаннаъ дар Мовароуннаҳр "шӯриши сафедҷомагон" васеъ паҳн шуда, қисми зиёди водиҳои Қашкадарё ва Зарафшонро фаро гирифт. Дере нагузашта шӯриш ба Бухоро ҳам омад. Сабаби дар зери парчами Муқаннаъ муттаҳидшавии мардуми Мовароуннаҳр он буд, ки баъди омадани арабҳо мардуми меҳнаткаш озодии худро аз даст доданд. Арабҳо кишоварзон ва ҳунармандонро бо андозҳои миёншикан қашшоқ карданд. Ғайр аз ин, арабҳо аҳолии Мовароуннаҳрро дар сохтмони иншоотҳои бинокорӣ, кандани ҷӯй, роҳҳо ва корҳои дигари ҷамъиятӣ бепул истифода мебурданд. Муқаннаъ ба Осиёи Марказӣ омада, ба тобеонаш фармуд, ки дар кӯҳи Санам қалъаи мустаҳкам созанд. Ин фармони Муқаннаъ бо тезӣ иҷро карда шуд. (бештар...)