Гурҷистон
Гурҷистон, расман Ҷумҳурии Гурҷистон (гурҷӣ: საქართველო, Сакартвело) — кишварест, ки дар қисми ғарбии Қафқоз, дар соҳили шарқии Баҳри Сиёҳ воқеъ аст. Ба Осиёи Ғарбӣ тааллуқ дорад; аксар вақт ҳамчун як кишвар дар чорроҳаи Аврупо ва Осиё, баъзан ҳамчун як қисми Аврупои муосир баррасӣ карда мешавад.
|
|
.svg)
| |
| Шиор: «ძალა ერთობაშია» | |
| Суруди миллӣ: «[[Суруди миллии Гурҷистон|Суруди миллии Гурҷистон ]]»
| |
| Рӯзи истиқлолият | |
| Забонҳои расмӣ | |
| Пойтахт | Тбилиси |
| Шаҳри калонтарин | |
| Идораи давлат | |
| президент | Саломе Зурабишвилӣ |
| Масоҳат • Ҳамагӣ • Фоизи об. |
-ум ҷой дар ҷaҳон км² % |
| Аҳолӣ • Ҳамагӣ • Зичӣ |
-ум ҷой дар ҷaҳон нафар/км² |
| Пули миллӣ | |
| Интернет-Домен | .ge |
| Коди телефон | + |
| Соат | UTC |
Аҳолӣ, тибқи барӯйхатгирии расмии соли 2014, 3 713 804 нафар (тибқи ҳисобҳо дар аввали соли 2021 — 3 728 573 нафар), масоҳат — 69 700 км². Аз рӯи шумораи аҳолӣ дар ҷаҳон ҷои 131-ум ва аз ҷиҳати масоҳат 119-умро ишғол мекунад.
Пойтахташ — Тбилисӣ. Забони давлатӣ — забони гурҷӣ.
Гурҷистон як давлати унитарӣ буда, шакли идораи парлумонӣ дорад. Саломе Зурабишвили 16 декабри соли 2018 ба курсии раисиҷумҳури Гурҷистон расид, Ираклий Гарибашвилӣ аз 22 феврали соли 2021 нахуствазир буд.
Тибқи Конститутсия Гурҷистон 2 ҷумҳурии худмухтор, 9 вилоят ва як пойтахти муодили онро дар бар мегирад.
Гурҷистон дар ғарб ба баҳри Сиёҳ мебарояд; дар шарқ ва шимол бо Русия, дар ҷануб бо Арманистон ва Туркия ва дар ҷанубу шарқ бо Озарбойҷон ҳамсарҳад аст. Қаламрави Абхозистон ва вилояти Тсхинвалӣ амалан аз ҷониби ҳукумати Гурҷистон назорат карда намешаванд ва аз ҷониби он, Ассамблеяи парлумонии САҲА, Иёлоти Муттаҳида ва Комиссияи Аврупо ҳамчун бахшҳои аз Гурҷистон ишғолшуда аз ҷониби Русия ҳисобида мешаванд. Русия, Никарагуа, Науру, Венесуэла ва Сурия онҳоро ҳамчун давлатҳои мустақил аз Гурҷистон (Ҷумҳурии Абхозистон ва Ҷумҳурии Осетияи Ҷанубӣ) ҳисоб мекунанд.
Таърих
Сиёсату ҳукумат
Бахшбандии кишварӣ
Ҷуғрофия
Иқтисодёт
Аҳолӣ
Маълумоти умумӣ
Теъдоди умумии аҳолии Гурҷистон, тибқи маълумоти хадамоти омори миллии Гурҷистон то 1 январи соли 2021, 3,728,573 нафар[1][* 1], тибқи барӯйхатгирии соли 2014 дар Гурҷистон — 3,713,804 нафар, тибқи ҳисобҳо то моҳи январ 1, 2014 - 4 490 500 нафар[1][* 1]. Аз рӯи зичии аҳолӣ (53 нафар/км²), Гурҷистон дар соли 2017 дар ҷаҳон ҷои 123-юмро ишғол кард[2].
Таркиби этникӣ
Тибқи барӯйхатгирии соли 2014 дар Гурҷистон, аз 3 713 804 сокинон дар ин кишвар гурӯҳҳои миллии зерин зиндагӣ мекарданд[3][* 1]:
| Халқ | % | Халқ | % | Халқ | % |
|---|---|---|---|---|---|
| гурҷиҳо | 86,8 | осетинҳо | 0,4 | юнониҳо | 0,1 |
| озарбойҷониҳо | 6,3 | езидҳо | 0,3 | ашӯриҳо | 0,1 |
| арманҳо | 4,5 | украинҳо | 0,2 | яҳудиён, абхозҳо, курдҳо, аварҳо ва ғ. | 0,4 |
| русҳо | 0,7 | чечен-кистинҳо | 0,4 |
.
Ба гуфтаи вазири давлатии умури диаспора Мирзо Давитай, беш аз 1,6 миллион гурҷӣ берун аз Гурҷистон (25,7%) зиндагӣ мекунанд.[4]
Таркиби динӣ
83,42% аҳолии Гурҷистон ба дини православӣ (калисои православии гурҷӣ) тааллуқ доранд, 10,74% мусулмонон, 2,94% пайравони калисои апостолии арманӣ, 0,52% католикҳо, 0,33% Шоҳидони Иегова, 07,03% просситонҳо, 0,04% — яҳудиён; дигар динҳо — 0,04%. Гурҷистон дуввумин давлатест, ки баъд аз Арманистон дар ҷаҳон аст, ки дар асри IV масеҳиятро ба унвони дини давлатӣ пазируфтааст. Калисои Православии Гурҷистон — яке аз қадимтарин калисоҳои масеҳӣ[5][6].
Масеҳиёни православӣ аксарияти куллии аҳолии қариб дар тамоми минтақаҳои Гурҷистонро ташкил медиҳанд, ба истиснои Адҷария, ки 40%-и аҳолии онҷо аҷарҳои мусулмон мебошанд; Квемо-Картли, ки дар он 43% озарбойҷонҳои мусалмон ҳастанд, инчунин Самтхе-Ҷавахетӣ, ки дар он ҷо православҳо дар ақаллият қарор доранд (45%), ки ин ба шумораи зиёди арманиҳо, ки ба Калисои Апостолии Арманистон тааллуқ доранд (40% аҳолии минтақа) ва калисои католикӣ (9% аҳолии минтақа) рабт дода мешавад.
Шаҳрнишинӣ
Тақрибан 55% аҳолии Гурҷистон дар шаҳрҳо зиндагӣ мекунанд (бештар аз 2,0 миллион нафар тибқи барӯйхатгирии соли 2014); 4 шаҳр зиёда аз 100 ҳазор нафар ахолй дорад, аз он ҷумла Тбилиси бо қариб 1,1 миллион нафар аҳолӣ зиндагӣ мекунад.
| № | Ном | Тақсимоти маъмурии Гурҷистон | Аҳолӣ |
|---|---|---|---|
| 1 | Тбилиси | Тбилисӣ | 1 062 282 |
| 2 | Батуми | Аҷария | 152 839 |
| 3 | Кутаиси | Имеретия | 147 635 |
| 4 | Рустави | Квемо-Картлӣ | 125 103 |
| 5 | Горӣ | Шида-Картли | 48 143 |
| 6 | Зугдидӣ | Самегрело-Верхняя Сванетия | 42 998 |
| 7 | Поти | Самегрело-Сванетияи Боло | 41 465 |
| 8 | Хашурӣ | Шида-Картлӣ | 33 627 |
| 9 | Самтредиа | Имеретия | 25 318 |
| 10 | Сенакӣ | Самегрело-Сванетияи Боло | 21 596 |
Ҳамчунин, дар 39 шаҳраки типи шаҳрӣ ҳудуди 86 ҳазор нафар (барӯйхатгирии 2014) зиндагӣ мекунанд.
Фарҳанг ва маданият
Инҷоро ҳам бингаред
Пайвандҳо
- Full information about (country) Georgia (english, german, russian, georgian)
|
Ин мақолаи нопурра аз ҷуғрофияи Гурҷистон мебошад. Шумо метавонед бо пурра кардани ин ба Википедия кумак кунед. |
Эзоҳ
- ↑ 1.0 1.1 Численность населения Грузии с разбивкой по городам и районам на начало января 1994—2021 гг.. Национальная статистическая служба Грузии. 4 августи 2021 санҷида шуд.(англ.)
- ↑ Israel Population 2021(англ.). World Population Review. 15 феврали 2020 санҷида шуд.
- ↑ Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information) 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). Национальная статистическая служба Грузии. 28 апрели 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 8 августи 2016.
- ↑ За рубежом проживает более 1,6 миллиона грузин. 21 Декабри 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 21 Декабри 2021.
- ↑ Грузия Online. 21 Декабри 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 27 марти 2013.
- ↑ Краткая история Грузинской Православной Церкви(пайванди дастнорас — таърих). Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 май 2009.
Хатои ёдкард: <ref> tags exist for a group named "*", but no corresponding <references group="*"/> tag was found