Захираҳои табиӣ

Захираҳои табиӣ ё Сарватҳои табиӣ— маҷмӯи объектҳо ва системаҳои табиати зинда ва беҷон, ҷузъҳои муҳити табиие мебошанд, ки инсонро иҳота мекунанд ва аз ҷониби ӯ дар раванди истеҳсолоти ҷамъиятӣ барои конеъ гардондани талаботи моддӣ ва мадании инсон ва ҷамъият истифода мешаванд.

Тасниф

Аз рӯи пайдоиш:

• Захираҳои ҷузъҳои табиӣ (минералӣ, иқлимӣ, обӣ, набототӣ, хокӣ, заминӣ, олами ҳайвонот)
• Сарчашмаҳои комплексҳои табиию минтақавӣ (саноати кӯҳӣ, хоҷагии об, манзил, хоҷагии ҷангал)

Аз рӯи намуди истифодаи иқтисодӣ:

• Захираҳои истеҳсолоти саноатӣ:
  • Захираҳои энергетикӣ (сӯзишвории истихроҷшуда, захираҳои гидроэнергетикӣ, сӯзишвории биологӣ, сӯзишвории атомӣ)
  • Захираҳои ғайриэнергетикӣ (захираҳои маъданӣ, об, замин, ҷангал, моҳӣ)
  • Захираҳои истеҳсолии кишоварзӣ (агроиқлимӣ, замин ва хок, захираҳои растанӣ - таъминоти ғизо, обёрӣ, обдиҳӣ ва нигоҳдорӣ)

Аз рӯи намуди ифлосшавӣ:

• Ифлосшаванда:
  • Баркарорнашаванда (захираҳои маъданӣ, замин);
  • Барқароршаванда (захираҳои олами набототу ҳайвонот);
  • Нерӯҳои пурра барқароршаванда - сатҳи барқароршавӣ аз сатҳи истеъмоли иқтисодӣ пасттар аст (заминҳои корам, ҷангалҳои пухта, захираҳои оби минтақавӣ);
  • Захираҳои адонашаванда (об, иқлим).

Аз рӯи дараҷаи ивазшавандагӣ:

• Ҳатмӣ;
  • Ивазшаванда.

Аз рӯи меъёри истифода:

• Истеҳсолот (саноатӣ, кишоварзӣ);
• Потенсиали умедбахш;
• Рекреационӣ (комплексҳои табиӣ ва ҷузъҳои онҳо, ҷозибаҳои фарҳангӣ ва таърихӣ, иқтидори иқтисодии минтақа).

Нигаред низ

• Минтақа
• Сарватҳои табиии Тоҷикистон

Эзоҳ

• Ондаш А. О. Проклятие природных ресурсов Бойгонӣ шудааст 1 июли 2014  сол.
• Проблемы собственности на природные ресурсы. — Новосибирск: Изд-во СО РАН, 1999. — 81 с.
• Природная рента // Сайт «Экономическая демократия»