Википедиа

Ким Ир Сен

Ким Ир Сен (кур. 김일성?, 金日成?, аз рӯи Консевич — Ким Ил'со́н, ҳангоми тав Ким Сон Чжу (кур. 김성주?, 金成柱? или 金聖柱); 15 апрели 1912, Мангёндэ — 8 июли 1994, Пхенян) — инқилобгари кореягӣ, ходими давлатӣ, ҷангӣ ва ҳизбӣ. Таъсисдиҳандаи Кореяи Шимолӣ ва раҳбари расмиаш дар солҳои 1948—1994 (раҳбари давлат аз соли 1972).

Ким Ир Сен
김일성
раҳбари ҷумҳурии халқӣ-демократии корея
Таваллуд 15 апрел 1912(1912-04-15)[1][2][3][…]
Даргузашт 8 июл 1994(1994-07-08)[1][2][3][…] (82 сол)
Мадфан
Дудмон Kim family[d]
Ном ҳангоми таваллуд куриёӣ: 김성주
Падар Kim Hyŏng-jik[d]
Модар Kang Pan-sŏk[d]
Ҳамсар Kim Jong-suk[d] ва Kim Song-ae[d]
Фарзандон Ким Чен Ир, Kim Man-il[d], Kim Kyong-hui[d], Kim Pyong-il[d], Kim Yong-il[d][4] ва Kim Kyong-chin[d][5]
Ҳизб
Таҳсилот
Эътиқод irreligion[d]
Соядаст
Ҷоизаҳо
Order of the Tribute to the Republic ордени Ленин ордени Байрақи Сурх Jubilee Medal "In Commemoration of the 100th Anniversary of the Birth of Vladimir Ilyich Lenin" ордени Шери сафед Ордени «Хосе Мартӣ» Order of Playa Girón Star of the Republic of Indonesia Grand Cross of the Order of Polonia Restituta Grand Cross of the Royal Order of Cambodia Ордени ситораи Югославия Ордени ситораи Ҷумҳурии Сотсиалистии Руминия Ордени «Ғалабаи сотсиализм» National Order of Madagascar Order of Eduardo Mondlane, 1st class Order of Klement Gottwald Hero of the Republic Hero of the Republic Hero of the Republic Hero of Labor Order of the National Flag Order of Freedom and Independence, 1st class Order of Freedom and Independence, 1st class Order of Sukhbaatar Grand Cross of the National Order of Mali Ордени Моно Order of Karl Marx Order of Augusto César Sandino Order of the Yugoslavian Great Star
Навъи артиш Korean People’s Army[d], Артиши Сурх ва Northeast Anti-Japanese United Army[d]
Рутба taewŏnsu[d]
Набардҳо
 Парвандаҳо дар Викианбор

Муассиси идеологияи давлатии Кореяи Шимолӣ — чучхе. Ким Ир Сен вазифаҳои Раиси Кобинаи вазирони ҶХДК-ро аз соли 1948 то ба 1972 ва Президенти ҶХДК-ро аз соли 1972 то рӯзи маргаш ишғол кардааст, гарчанде ки ҳокимияти асосии ӯ дар ишғолкунии вазифаи Котиби генералии КМ Ҳизби коргарони Корея буд. Аз соли 1953 — Маршал, аз с 1992 — Генералиссимус[7]. Унвони расмӣ, чи ҳангоми зинда буданаш, чи ҳангоми маргаш: «Пешвои бузург рафиқ Ким Ир Сен» (위대한 수령 김일성동지[8]). 5 сентябри соли 1998 (баъди 4 соли маргаш) «президенти доимӣ»-и Корея эълон шуд.

Зиндагинома

вироиш

Кӯдаки ва ҷавонӣ

вироиш
 
Ир Сен дар соли 1926

Зиндагиномаи Ким Ир Сен пур аз достонҳо ва афсонаҳо аст, ва барои ҳамин ҳақиқатро аз ин ҷудо кардан камтар душвор меояд[7]. Тибқи маълумоти расмӣ, Ким Сон Чжу 15 апрели соли 1912 дар деҳаи Намнии волости Копхёни уезди Тэдон (ҳозира Мангёндэ) дар наздикии Пхеняна дар оилаи муаллими деҳотӣ Ким Хён Чжик, ки ҳамчунон аз рӯи тибби шарқидурӣ алафдармонӣ мекард, таваллуд шудааст. Дар яке аз зиндагиномаҳои аввалини Ким Ир Сен, ки дар Ҷопон бо дастгирии ҳукумати Кореяи Шимолӣ дар соли 1964 ба табъ расидааст, гуфта мешавад, ки Ким Ир Сен дар хонаи модари худ дар Чхинчжон таваллуд шудааст, гарчанде ки дар Мангёндэ калон шуд[9].

Тибқи бархе маълумотҳо, оилаи Кимҳо протестантӣ буданд; ба ҳамин тариқ, модари пешвои оянда — Кан Бан Сок (1892—1932) — духтари рӯҳонии протестантии маҳаллӣ будааст. Чун ба монанди дигар зиёиёни сатҳи поёни аҳолӣ, Ким Хён Чжик ва Кан Бан Сок зиндагии на он қадар сарватмандона доштанд, баъзе вақтҳо, ҳатто аз камбизоатӣ азият мекашиданд. Таърихнигории Кореяи Шимолӣ таъқид мекунад, ки волидони Ким Ир Сен яке аз роҳбарони ҳаракати озодихоҳии миллӣ дар Кореяи забтшудаи Ҷопон буданд. Тибқи маълумоти тадқиқотбарони ҷопонӣ, Ким Хён Чжик дар ҳақиқат дар гурӯҳи ғайриқонунии миллии дар соли 1917 таъсисдошта, фаъолият дошт, гарчанде ки нақши на он қадар калонро мебозид[10].

Ҳаёт дар Чин ва иштирок дар ҳаракати зиддиҷопонӣ

вироиш

Дар соли 1920 оила Кимҳо ба Чин, ба Манчжурия мекӯчанд, ва дар онҷо Ким Сон Чжуи ҳоло хӯрд дар мактаби чинӣ таҳсилотро оғоз мекунад. Ӯро аз ҷопониҳо наҷот дода, падараш вайро ба «роҳи бо дарозии ҳазор ли» равон мекунад, дар номгузории муосири рӯзи ёддошт— «Роҳи омӯзиши ҳазор лиӣ»[ko][11], аз деҳаи Бадаогу[zh], уезди Чанбай, Чин, ба зодгоҳаш шаҳри Мангёндэ. Роҳи 400-километриро пасараки 11-сола то 29 март тай кард[12][13]. Баъдтар, дар Гирин, дар синфҳои болоӣ Ким Сон Чжу ба маҳфили пинҳонии марксистӣ дохил шуд, ки онро комсомолҳои чинӣ сохта буданд. Маҳфилро хело зуд ҳукуматиҳо ошкор карданд, ва дар с 1929 Ким Сон Чжуи 17-сола, ки аъзои хурдтаринаш буд, ба маҳбас равон шуд, ки дар онҷо нимсоли умрашро сипарӣ кард. Падараш, Ким Хён Чжик, дар соли 1926 даргузашт — сабаби маргаш саломатии бади ӯ буд, ки онро дар маҳабаси ҷопонӣ ба ин ҳол оварданд.

25 апрели 1932 Ким Ир Сен дар отряди силоҳбадасти ҳаракати партизании зиддиҷопонии чинӣ роҳбар шуд. Тақрибан дар ҳамин вақт тахаллуси Хан Бер (Ситораи Ягона) ва Ким Ир Сен (Офтоби Тулӯъкунанда)-ро соҳиб шуд. Хониши иероглифҳои номаш ба чинӣ тахаллуси Сзин Жичэн шуд, ва бо ҳамин ном аввалан Ким Сон Чжуро дар Чин ва Иттиҳоди Шӯравӣ мешинохтанд.

Партизани ҷавон тез аз рӯи вазифа боло мешуд, дар соли 1934 Ким Ир Сен командири взводи 1-уми ротаи 3-юми дивизияи алоҳида шуд, ки баъдан ба таркиби артиши 2-юми партизанӣ дохил шуд. Баъди ду сол ӯ соҳиби вазифаи командири дивизияи 6 шуд, ки онро ҳамчунон «дивизияи Ким Ир Сен» меномиданд. Дар он солҳо гурӯҳҳои партизании аз сад ҷанговариро бисёр вақт «дивизия» меномиданд.

Тибқи як нусхаҳои исботнашуда, ҳамсари аввалини Ким Ир Сен — Ким Хё Сун буд, ки ҳамотрядиаш буд[7]. Дар соли 1940 ин зан гӯё, ки ба асорати ҷопониҳо афтида, ва тибқи овозаҳо, ӯро дар онҷо ба қатл расониданд. Аз рӯи гуфтаҳои дигар, ӯ гӯё, ки дар ҶХДК зиндагӣ карда, вазифаҳои гуногуни давлатии миёнаро ишғол кардааст. Расман маълум аст, ки аллакай дар Манчжурия ҳамсари Ким Ир Сен партизан Ким Чен Сук, духтари батрак аз Кореяи Шимолӣ буд. Пешвои Бузурги Оянда, чуноне, ки ба хотир меовард, он духтаррро дар соли 1935 дида буд, ва танҳо баъди 5 сол бо ӯ издивоҷ кард.

 
Ким Ир Сен (равади охир, дар байн) бо ҷангиёни отряди худ

4 июни соли 1937 200 партизан зери роҳбарии Ким Ир Сен марзи Ҷопону Манчжурияро гузашта, субҳ ногаҳон шаҳри на он қадар калони Почхонборо ҳамла карда, постгоҳи маҳаллии жандармӣ ва як чанд муассисаҳои ҷопониро хароб карданд. Ин амалиёт Ким Ир Сенро пешмақом кард, чунки аввалин ҷанги муваффақи партизанҳо дар ҳудуди Корея, на балки Манчжурия шуд.

Тибқи хабарҳои агентурии Коминтерн[14], ба вазъи солҳои 1940—1941 Ким Ир Сен ҳамлаҳои ҷангии зидди Ҷопонро дар қисми ҷанубу шарқии Манчжурия роҳбарӣ мекард ва дар он замон ӯ вазифаи раҳбари ҳаракти 2-юми Артиши якуми Инқилобии Муттаҳидаи Халқӣ (Артиши муттаҳидаи шимолу шарқии зиддиҷопонӣ)-ро ишғол менамуд.

Ҳаёт дар Шӯравӣ

вироиш

Дар охири соли 1940, ҷопониҳо дар натиҷаи як қатор амалиётҳои ҷазоӣ ба мағлуб кардани аксар отрядҳои калони партизанӣ дар Манчжурия муваффақ шуданд.  Дар моҳи сентябри соли 1940, намояндаи Фронти Шарқи Дури Шӯравӣ ба фармондеҳони қисмҳои зиддиҷопонӣ мактуб фиристода, онҳоро ба мулоқоти Коминтерн, ки дар Хабаровск омода шуда истодааст, даъват кард[15]. Мувофиқи ёддоштҳои Ким Ир Сен, гурӯҳи ӯ моҳи ноябр сарҳади Шӯравиву Манчжурияро убур кард.  Бо вуҷуди ҳодисаи мусаллаҳона (сарҳадбонони шӯравӣ, ки дар бораи кореягиҳо ҳеч иттилое надоштанд, ба сӯи онҳо оташ кушоданд), пас аз назорати чандрӯзаи эпидемиологӣ, партизанҳо ба Посиет бурда шуданд.  Гурӯҳҳои дигари куриёӣ ва чинӣ дар давраи баъдӣ ба СССР кӯчонида шуданд.

Дар моҳи декабри соли 1940 фармондеҳони чинӣ ва кореягии отрядҳои партизании Манҷурия, инчунин намояндагони Фронти Шарқи Дур дар як нишасти махфии дар Хабаровск даъватшуда, ки то моҳи марти соли 1941 идома дошт, ширкат варзиданд.  Дар ҷараёни ин музокирот, Ким Ир Сен бори аввал шахсан бо шарикони наздиктаринаш Ким Чхэк ва Чхве Ён Гон — фармондеҳони кореягӣ аз шимоли Манчурия, ки баъдтар мансабҳои муҳими ҳарбӣ ва ҳизбию давлатӣ дар ҶХДК-ро ишғол карданд, мулоқот кард.[16].Дар марҳилаи ниҳоӣ маҷлисро сардори нави шуъбаи иктишофии ситоди Фронти Шарқи Дур полковник Наум Соркин назорат мекард[17], ки ҳамзамон Коминтернро намояндагӣ мекард. Соркин ва роҳбари қаблии шуъбаи иктишоф дар меморандумҳои Ким Ир Сен, ки ҳангоми мулоқот омода шудаанд[18], бо тахаллуси маъмули «Ван Синлин» омадааст. Ким Ир Сен изҳор дошт, ки таъйин шудани Соркин қисман натиҷаи ихтилофи назарҳои пешгузаштаи ӯ буд, ки ба сафи Артиши Сурх шомил кардани кадрҳои чинӣ ва кореягӣ ва партизанҳоро талаб мекард.  Охирин дар нигоҳ доштани "принсипи хусусияти мустақили инқилоб дар ҳар як кишвар" исрор меварзида, ба даврони низоъ ба Сталин ва сарвари Коминтерн Георгий Димитров ишора мекард.

Дар натиҷаи мулоқоти Хабаровск як пойгоҳи партизанҳои манчжурӣ дар СССР ҷойгир карда шуд — Лагери Шимолӣ дар наздикии Хабаровск ва Лагери Ҷанубӣ (маъруф "лагери Б") дар минтақаи Уссурийск, ки дар он ҷо ҷангиёни Ким Ир Сен мустақар буданд.  Дар ин минтақа, ӯ бо Ким Чен Сук, ки ба қаламрави Шӯравӣ омадааст, мулоқот кард ва дар ҳамон ҷо моҳи марти соли 1941 аввалин акси маъмули ҳамсарон гирифта шуд.

Моҳи апрели соли 1941, мувофиқи ёддоштҳои Президенти ҶХДК ва шаҳодати афсарони шӯравӣ, Ким Ир Сен дар сари отряди хурд сарҳади Шӯравӣ — Манчжурияро дар минтақаи Ҳунчун бомуваффақият убур кард (ин бахш ҳозир қаламравҳои ҶХЧ, ҶХДК ва Русияро мепайвандад), пас аз он муддати тӯлонӣ ба амалиётҳои ҳарбӣ дар Манчурия ва Корея роҳбарӣ мекард.  Нерӯҳои Корея ва Чин низ ҳамин тавр дар солҳои 1940 рейдҳои дарозмуддатро, ки дар Шарқи Дури Шӯравӣ мустақар буданд, анҷом доданд.

Дар моҳи феврали соли 1941, Ким Ир Сен ва Ким Чен Сук писаре доштанд, Ким Чен Ир, ки ба гуфтаи як қатор муаллифон, дар кӯдакӣ бо номи русии Юрий ном бурда мешуд.  Ин таҷриба васеъ паҳн шуда буд, алахусус, писари раиси Ҳизби коммунистии Чин, Мао Сэдун, Мао Анйин, дар вақти дар СССР буданаш, номи дуюм — Сергей, дошт[19].

Пас аз машварат бо Наум Соркин дар моҳи июли соли 1942, Ким Ир Сен ба сафи Артиши Сурх шомил карда шуд (бо номи Тсзин Жи-Чэн) фармондеҳи батальони якуми пиёдагардони бригадаи 88-уми ҷудогона шуд.  Ин қисмро партизанҳои чинӣ ва кореягӣ, ки аз ҷониби афсарони нанай ва шӯравӣ ба СССР ҷалб шудаанд, идора мекарданд, зеро он маркази тарбияи кадрҳои ҳарбӣ ва сиёсӣ буд.  Баталиони 1 умдатан кореягӣ дошт.  Командири бригада чинӣ Чжоу Баочжун, як муборизи партизанӣ аз Манчжурияи Шимолӣ таъйин шуд, ки Ким Ир Сенро аз солҳои 1930 хуб мешинохт[20].

Дар натиҷаи ташкили бригадаи 88-уми ҷудогонаи тирандозон, лагери ҷанубӣ дар наздикии Уссурийск барҳам дода шуд, пойгоҳи Ким Ир Сен ва дигар партизанҳо дар тобистони соли 1942 ба лагери шимолӣ интиқол дода шуд.  Бригада дар деҳаи Вятское дар наздикии Хабаровск ҷойгир буд.  Ким Ир Сен, Канг Гонг ва баъзе дигар пешвоёни ояндаи ҶХДК дар як хобгоҳи низомӣ зиндагӣ мекарданд.

Аз соли 1942, Ким Ир Сен дар як қатор машқҳои Артиши Сурх дар Шарқи Дур ширкат варзид, аз соли 1944, дар якҷоягӣ бо ҳайати бригада, ӯ доимо паридан бо парашют машқ мекард — пас аз оғози амалиёти ҷангӣ ба Ҷопон, тарки азим партизанҳои крреягӣ ва чин ба қафои душман омода мешуданд.  Ин нақша аз сабаби таслимшавии сареъи Ҷопон пешгирӣ карда шуд, ки дар натиҷа ҳамлаи ҳавоӣ бекор карда шуд ва дере нагузашта худи бригада пароканда шуд.

Эзоҳ

вироиш
  1. ↑ 1.0 1.1 Internet Movie Database (ингл.) — 1990.
  2. ↑ 2.0 2.1 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.
  3. ↑ 3.0 3.1 Encyclopædia Britannica (ингл.)
  4. ↑ http://www.sweetandtastytv.com/blog/2013/04/16/a-detailed-look-at-north-koreas-ruling-family
  5. ↑ https://nkleadershipwatch.wordpress.com/kim-family/kim-kyong-chin/
  6. ↑ 김일성 세기와 더불어 (кор.) — 평양시: 외국문출판사, 1992.
  7. ↑ 7.0 7.1 7.2 Ланьков А. Н. Ким Ир Сен: Попытка биографического очерка // Северная Корея: вчера и сегодня. — М.: Восточная литература, 1995. Бойгонӣ шудааст 10 май 2009  сол. нусхаи бойгонӣ. 17 октябри 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 10 май 2009. (расширенная версия)
  8. ↑ В северокорейских публикациях имена Ким Ир Сена, Ким Чен Ира и Ким Чен Ына выделяются жирным шрифтом
  9. ↑ Ланьков А. Н. КНДР вчера и сегодня. Неформальная история Северной Кореи. — М.: Восток-Запад, 2005. — 448 с. — 3 000 экз. — ISBN 5-478-00060-4.
  10. ↑ 와다 하루키 (Вада Харуки). 김일성과 만주항일전쟁(Ким Ир Сен и антияпонская война в Маньчжурии) p.28.
  11. ↑ Stamp>Journey for learning. Colnect. 7 сентябри 2020 санҷида шуд.
  12. ↑ Асмолов К. В. Не только ракеты: путешествие историка в Северную Корею. — Litres, 2018. — ISBN 9785041246068.
  13. ↑ См. примечание №12 в разделе Notes на ненумерованных страницах в конце книги:Kim Jong Il. Short Biography. — Pyongyang: Foreign Languages Publishing House, 2001.
  14. ↑ Справка К. Ф. Вилкова, И. П. Плышевского, А. Г. Зюзина и А. И. Когана «Состояние партийных организаций и партизанского движения в Маньчжурии», Москва, 23.05.1941 // РГАСПИ. Ф. 514. Оп.1. Д.944. Л.14-104
  15. ↑ ВКП(б), Коминтерн и Корея. 1918—1941. Под редакцией Харуки Вада. М., 2007. С. 743
  16. ↑ 和田春樹『金日成と満州抗日戦争』平凡社、1992年 (Харуки Вада. Ким Ир Сен и антияпонская война в Маньчжурии. Токио, 1992)(пайванди дастнорас)
  17. ↑ Соркин Наум Семёнович. Биография и послужной список(пайванди дастнорас — таърих). 31 марти 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 19 августи 2014.
  18. ↑ Доклад Цзин Жичэна и других представителей Наньманьского партийного комитета КПК, Хабаровск, 1.01.1941 // РГАСПИ. Ф. 514. Оп.1. Д.1041. Л.2-8
  19. ↑ Мао Аньин — достойный сын Мао Цзэдуна, Жэньминь жибао, 29.04.2005. 2 июни 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 20 марти 2012.
  20. ↑ Хатои ёдкард: Барчасби <ref> ғайримиҷоз; матне барои ёдкардҳо бо номи nagr ворид нашудааст
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Ким_Ир_Сен&oldid=1374135"