Муҳаммад Халифа ал-Халифа

Муҳаммад Халифа ал-Халифа (محمد بن خليفة بن سلمان آل خليفة; вафот 1890) — ҳокими Баҳрайн дар байни солҳои 1843-1868 буд. Вай шашумин подшоҳи сулолаи Ал-Халифа буд.

Муҳаммад Халифа ал-Халифа
Таваллуд 1842 ё ҳазорсолаи 2
Даргузашт 1869 ё декабри 1869

Ҳаёти ибтидоӣ ва мубориза вироиш

Муҳаммад набераи Салмон бин Аҳмад, ҳокими Баҳрайн буд ва чаҳор бародар Алӣ, Дуайҷ, Салмон ва Рашид дошт. Муҳаммад ба ҳайси волии Манама хидмат мекард. Вақте ки падараш Халифа бин Салмон дар соли 1834 вафот кард, ӯ ба ҷои ӯ ҳамчун шарики ҳоким омад, аммо бо қудрати кам. Дар соли 1842 Муҳаммад ба ҳукмронии амаки бузургаш Абдуллоҳ Аҳмад ал-Халифа мухолифат кард ва худро ҳокими Баҳрайн ва Қатар эълон кард. Аммо дере нагузашта Муҳаммад дар ҷанги Ан-Насфа алайҳи Абдуллоҳ Аҳмад ал-Халифа шикаст хӯрд ва дар аморати Наҷд таҳти ҳимояти ҳокими Саудӣ Абдуллоҳ бин Тунаён паноҳ бурд.[1]

Ҳукмронӣ ва истеъфо вироиш

Дар аввали соли 1843 Муҳаммад ба Қатар ва сипас ба Баҳрайн баргашт ва дар моҳи апрели соли 1843 Абдуллоҳ ибни Аҳмад ал-Халифаро мағлуб карда, ҳоким шуд.[2] Дар замони ҳукмронии худ Муҳаммад ҳар сол ба Файсал бин Туркӣ, вориси Абдуллоҳ бин Тунаён ба унвони амири Наҷд пардохт мекард. Аммо, дар соли 1850 ӯ ба пардохт накардани маблағ шурӯъ кард ва соли оянда Муҳаммад кӯшиш кард, ки аз усмонҳо дастгирӣ гирад, аммо кӯшиши ӯ натиҷа надод. Абдуллоҳ ибни Файсал, писари ҳокими Наҷд, бо миёнҷигарии Саид ибни Таҳнун, ҳокими Абудабӣ тавонист бо Муҳаммад ба созиш бирасад.

Дар соли 1860 Муҳаммад ба далели маҳдудият дар аъмоли ӯ аз сӯи бритониёиҳо аз форсҳо хост, ки ҳомии салтанати ӯ бошанд ва пешниҳоди ӯ аз сӯи онҳо истиқбол шуд, аммо амалӣ нашуд. Муҳаммад ва бародараш Алиро резиденти Бритониё, фармондеҳ Феликс Ҷонс маҷбур кард, ки конвенсияро имзо кунанд ва ин конвенсия дар соли 1861 Баҳрайнро ба низоми муҷозот муттаҳид кард. Муҳаммад дар натиҷаи ҳуҷуми Бритониё пас аз нақзи эҳтимолии конвенсияи соли 1861, ки ба ӯ аз анҷом додани харобкориҳои баҳрӣ монеъ шуд, аз тахт даст кашид.[3] Соли 1867 ӯ ва шайхҳои Абудабӣ ба соҳили Қатар ҳамла карданд, ки дар минтақа хисороти зиёд ба бор овард ва ин ҳодиса таҳрими ӯро аз ҷониби бритониёҳоро суръат бахшид. Муҳаммад соли 1868 аз кишвар фирор кард ва аввал ба Хор Ҳасани Қатар рафт ва пеш аз иқомат дар Қатиф. Ҷонишини ӯ бародараш Алӣ ибни Халифа ал- Халифа шуд, ки дар соли 1869 аз ҷониби нерӯҳои Муҳаммад ибни Абдуллоҳ ал-Халифа кушта шуд[4] Нерӯҳои Бритониё Муҳаммадро асир гирифта, ба зиндоне дар Ҳиндустон фиристоданд. Илова бар ин, ба далели фраксияҳои густурдаи оилавӣ Бритониё ҷазираҳои Баҳрайнро муҳосира кард ва ҳамаи аъзои ал-Халифаро ба ҳабс гирифт, ки шартҳоеро ҷорӣ кард, ки боиси иваз шудани ҳоким гардид.[5] Онҳо Исо ибни Алӣ ал-Халифаро ҳокими нави Баҳрайн таъйин карданд.

Соли 1888 Муҳаммад аз зиндони Ҳиндустон раҳо шуд ва ба Макка оварда шуд, ки дар он ҷо то маргаш дар соли 1890 ҳамчун нафақахӯри усмонӣ зиндагӣ мекард

Эзоҳ вироиш

  1. R. Bayly Winder (1965). Saudi Arabia in the Nineteenth Century. London: Palgrave Macmillan. p. 140. ISBN 978-0-3330-5541-0. doi:10.1007/978-1-349-81723-8. 
  2. J. B. Kelly (January 1957). «The Persian Claim to Bahrain». International Affairs 33 (1). doi:10.2307/2604468.
  3. J. B. Kelly (January 1957). «The Persian Claim to Bahrain». International Affairs 33 (1). doi:10.2307/2604468.J. B. Kelly (January 1957). "The Persian Claim to Bahrain". International Affairs. 33 (1): 60. doi:10.2307/2604468. JSTOR 2604468.
  4. Justin J. Gengler (2013). «Royal Factionalism, the Khawalid, and the Securitization of 'the Shīʿa Problem' in Bahrain». Journal of Arabian Studies 3 (1). doi:10.1080/21534764.2013.802944.
  5. Mansoor Al Jamri (November 2010). «Shia and the State in Bahrain: Integration and Tension». Alternative Politics 1. ISSN 1309-0593.