Самоа

Самоа (Шаблон:Lang-smo, англ. Samoa — номи расмӣ: Давлати соҳибихтиёри Самоа — кишварест дар Уқёнусия. Самоа соли 1976 узви СММ гардидааст. Пойтахти кишвари — Апиа аст

Самоа
Malo Sa'oloto Tuto'atasi o Samoa
Independent State of Samoa

Шиор: нест
Суруди миллӣ: «[[Суруди миллии Самоа|]]»
Рӯзи истиқлолият
Забонҳои расмӣ
Пойтахт
Шаҳри калонтарин
Идораи давлат
Масоҳат   • Ҳамагӣ   • Фоизи об.	-ум ҷой дар ҷaҳон км²  %
Аҳолӣ   • Ҳамагӣ   • Зичӣ	-ум ҷой дар ҷaҳон нафар/км²
Пули миллӣ
Интернет-Домен	.ws
Коди телефон	+
Соат	UTC
Имрӯз қисми	{{{Имрӯз}}}

Ҷуғрофия

Шаҳрҳо

Пойтахти Кишвари Мустақили Самоа — Апиа

Ягона шаҳр ва бандари асосии Самоа пойтахташ — ш. Апиа аст, ки дар қисми шимоли соҳилӣ Уполу ҷойгир аст. Аҳолиаш — 33 ҳаз. нафар. Дар Апиа беморхона, китобхона, расадгоҳ, кинотеатр, се меҳмонхона, якчанд муассисаҳои хурд, ва ҳамчунин намояндагиҳои ширкатҳои хориҷӣ, муассисаҳои давлатӣ ҷойгиранд. Дар маркази Апиа биноҳои як- ва дуошёна сохта шудаанд, ки аз болояшон зангӯлаҳои калисаҳои барзиёд намоён аст. Наздиктар аз канорҳо, биноҳои меъмории аврупоӣ бо хонаҳои анъанавӣ ва ниманъанавӣ иваз карда мешаванд. Шаҳр дар 4500 км шимолу шарқтари Канберра (Австралия), 4235 км — ҷанбу ғарби Ҳавайӣ ва 2500 км — шимолу шарқи Окленд (Зеландияи Нав) ҷойгир аст.

Аҳолӣ

Оилаи самоавӣ

Тибқи барӯйхатгирии соли 1986, дар кишвар 157 ҳаз. нафар одам зиндагӣ мекарданд. То с. 2004 аҳолии кишвар то 177,7 ҳазор хест. Баҳо юа вазъи моҳи июли 2007, аҳолии Самоа 214 265 нафарро ташкил дод. Тибқи барӯйхатгирии соли 2011, сокинони 187 820 нафар (96 990 мард ва 90 830 занон)-ро ташкил доданд, ки аз онҳо 96 %-ро самоагиҳо, 2 % — наслҳои издивоҷи аврупоиҳову полинезиҳо, 1,3 % — аврупоиҳо ва 0,6 % — ғайра мебошанд. 36 735 аҳолии шаҳр ва 151 085 нафар бошанд дар деҳот зиндагӣ мекунанд. Зиёда аз 75 % аҳолии кишвар дар Уполу зиндагӣ мекунанд, гарчанде ки ин ҷазира аз Савайи якуним маротиба камтар аст, ки дар онҷо 24 % самоагиҳо зиндагӣ мекунанд. Дар ҷазираҳои Маноно ва Аполима 1 % аҳолии кишвар зиндагӣ мекунанд. Ҷазираҳои дигари хурд маскуннашудаанд. Қисми зиёди сокинон дар соҳилҳо мезиянд; минтақаҳои дохилии ҳардуи ҷазираҳои калон камаҳолиянд. Зичтар минтақаҳои шимолу ғраби соҳили Уполу ва минтақаи пойтахт — Апиа, мебошанд.

38,3 %-и аҳоли то 15-сола мебошанд, 56,8 % — аз 16 то 65 сола, и 4,9 % — аз 65 сол калонтар. Таваллуд ба сари 1000 нафар 30,4 рост меояд, фавтнокӣ — 4,7 ба сари 1000, муҳоҷират — 11,59 ба сари 1000 нафар, фавти тифлон — 15,6 ба сари 1000 навзод. Дар солҳои охир камшавии аҳолӣ назаррас аст (аз сабаби он, ки ҷавонон барои коркобӣ ба хориҷ мераванд — асосан ба Зеландияи Нав).

Муҳоҷирати азим аз Самоа ба кафомонии иқтисоди маҳаллӣ вобаста аст.  Ҷавонон кишварро дар ҷустуҷӯи кор ва ё барои гирифтани фоидаи баландтар тарк мекунанд ва инчунин аз сабаби норозигӣ аз тартиби анъанавӣ, ки ба ақидаи онҳо, ба воқеияти муосир мувофиқат намекунад.  Ҷараёни асосии муҳоҷират ба Зеландияи Нав равона карда шудааст.  Баъзе аз муҳоҷирон пул ҷамъ карда ё таҳсилро хатм карда, ба ватан бармегарданд, баъзеи дигар оилаҳояшонро ба хонаҳояшон мефиристанд ва аз Самоа абадӣ мераванд.

Забонҳо

Забонҳои расмии кишвар — самоавӣ ва англисӣ. Забони самоавӣ ба забонҳои полинезӣ дохил аст, ки ба минтақаи уқёнусии оилаи забонии забонҳои австронезӣ дохил аст. Навишти самоанӣ ба ҳуруфи лотинӣ асос ёфтааст. Он аз тарафи миссионерҳо дар с. 1834 сохта шуд. Ба забони самоанӣ адабиёти мактабӣ, динӣ ва ҳамчунон қонунҳо ва дастурҳои давлатӣ нашр мешаванд. Дар кишвар ахборномаи самоавӣ, ду маҷаллаи ҳаррӯза бо мақолаҳо бо забони англисӣ ва самоанӣ нашр мешаванд.

Пайвандҳо

Викианбор маводҳои вобаста ба мавзӯи

Самоа дорад