Санҷид

Санҷид, ҷигда (лотинӣ: Elaeagnus) — як ҷинси бутта ё дарахт, ки дар Аврупои Ҷанубӣ, Осиёи Марказӣ ва Шарқӣ, Амрикои Шимолӣ мерӯяд. Қариб 40 навъаш маълум аст.

Санҷид
Санҷид (Elaeagnus angustifolia). Намуди умумии рустанӣ
Табақабандии илмӣ
ХАТО: шаблони орояшинохтӣ нест, который должен описывать систематическое положение таксона Elaeagnaceae. Ҷинс: Санҷид
Номи байнулмилалии илмӣ
Elaeagnus L., 1753
Номенклатурный тип
Elaeagnus angustifolia L., 1753 — Лох узколистный
Сомонашиносӣ дар Викигуна Тасвирот дар Викианбор ITIS   27769 NCBI   36776 EOL   39936525 GRIN   t:4145 IPNI   165322-3

Тавсифоти биологӣ

Аз 5 то 12 м қад мекашад. Барги санҷидро пулакчаҳои нуқратоб пӯшидаанд. Гулаш зангӯлашакл ё қифмонанд, зард, хушбӯй, сершаҳд ва аз равғани эфир бой мебошад. Мевааш иборат аз пӯст, ордаки ширин ва донак, хушхӯр; сентябр – октябр мепазад. Санҷид намудҳои бисёр дорад. Дар таркибаш 46-65% қанд, 1,3% кислота, 200мг% витамини C мавҷуд аст.

Гунаҳои санҷид дар Тоҷикистон

Дар Тоҷикистон се намуди он мерӯяд: Elaeagnus angustifolius (дар водии дарёҳои Помиру Олойи Шимолӣ ва Ҷанубӣ), Elaeagnus orientalis (дар бешаҳои паҳнбарги Помиру Олойи Марказӣ; дар дигар ноҳияҳои ҷумҳурӣ мепарваранд) ва Elaeagnus songarica (дар водии Зарафшон).

Хосияти шифоӣ

Санҷид меваи писандидаи мардуми Шарқ аст. Онро барои тархӯрӣ ва хушконида истифода мебаранд. Санҷид меваи фараҳовар ва қувватбахш мебошад. Хӯрдани он барои дарди сар шифо мебахшад, сурфаи гармро таскин медиҳад, неруи нигаҳдорандагии меъдаро меафзояд, иллати қай карданро таскин медиҳад. Истеъмоли санҷиди хом исҳолро манъ мекунад; ордаки он низ чунин таъсир дорад, харошидагии даруни рӯдаҳоро шифо мебахшад, бисёр омадани пешоб ва чакмезакро ба ислоҳ меоварад. Бӯидани гули санҷид боҳро меангезад (хусусан дар занҳо), фараҳ меоварад, дил ва майнаро қувват мебахшад, агар бихӯранд барои фалаҷ ва кузоз дору мебошад, дамкӯтаҳӣ ва захми шушро сиҳат мекунад, меъда ва ҷигарро қувват мебахшад, бодҳоро таҳлил медиҳад, истисқо ва зардпарвинро дафъ менамояд. Агар барги санҷидро ба ҷароҳат ва захмҳо гузошта банданд, ба рим меоварад, рими онҳоро пок месозад. Молидани равғани санҷид барои буғум ва пайвандҳои бадан, суст ва нотавон гаштани аъзо даво мебошад, мӯйро дароз мекунад. Бо мақсади тайёр кардани равғани санҷид баргҳои онро дар равған то муҳарро шуданаш меҷӯшонанд.

Адабиёт

• Нуралиев Ю., Лекарственные растения, Д., 1988;
• Зоҳидов Ҳ., Канзи шифо, Д., 1998.

Сарчашма

• Энсиклопедияи мухтасари тиб. Ҷилди IV. — Душанбе: СИЭМТ, 2012. — 504 с. — ISBN 978-99947-33-46-0.