Сезий

Сезий (лот. caesium) — унсури химиявӣ, рақами атомиаш 55 буда бо рамзи Cs ишора карда мешавад[6].

Сезий, 55Cs
Some pale gold metal, with a liquid-like texture and lustre, sealed in a glass ampoule
Сезий
Талаффуз/ˈsiːziəm/ ​(SEE-zee-əm)
Номи дигарcaesium
Намуди зоҳирӣтиллоранги хира
Вазни атомии муқаррарӣ Ar, std(Cs)132.90545196(6)[1]
Сезий дар ҷадвали даврӣ
ҳидроген ҳелий
литий бериллий бор (элемент) карбон натрий оксиген фтор неон
натрий магний алюминий силитсий фосфор сулфур хлор аргон
калий калсий скандий титан (элемент) ванадий хром манган оҳан кобалт никел мис руҳ галлий германий арсен селен бром криптон
рубидий стронсий иттрий сирконий ниобий молибден технетсий рутений родий палладий нуқра кадмий индий қалъагӣ сурма теллур йод ксенон
сезий барий лантан серий празеодим неодим прометий самарий европий гадолиний тербий диспрозий ҳолмий эрбий тулий иттербий лютесий ҳафний тантал волфрам рений осмий иридий платина тилло симоб таллий сурб висмут полоний астат радон
франcий радий актиний торий протактиний уран (элемент) нептуний плутоний америcий кюрий берклий калифорний эйнштейний фермий менделевий нобелий лоуренсий резерфордий дубний сиборгий борий ҳассий мейтнерий дармштадтий рентгений коперниcий ниҳоний флеровий московиум ливерморий теннесин оганессон
Rb
↑
Cs
↓
Fr
ксенон ← сезий → барий
Рақами атомӣ (Z)55
Гурӯҳгурӯҳи 1: H ва металлҳои ишқорӣ
Даврдаври 6
Блокs-блок
Категорияи элемент  Металли ишқорӣ
Конфигуратсияи электрон[Xe] 6s1
Электронҳо аз рӯӣ ҷилд2, 8, 18, 18, 8, 1
Хосиятҳои физикӣ
Фаза дар ҲФМсахт
Нуқтаи гудозиш301.7 K ​(28.5 °C, ​83.3 °F)
Ҳарорати ҷӯшиш944 K ​(671 °C, ​1240 °F)
Зичӣ (наздик ба ҳ.х.)1.93 гр/см3
ҳангоми моеъ будан (дар н.г.)1.843 гр/см3
Нуқтаи бӯҳронӣ1938 K, 9.4 МПа[2]
Ҳарорати гудозиши хос2.09 кҶ/мол
Ҳарорати буғшавии хос63.9 кҶ/мол
Гармигунҷоиши молярӣ32.210 Ҷ/(мол·К)
Буғи сершуда
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 418 469 534 623 750 940
Хосиятҳои атомӣ
Дараҷаҳои оксидшавӣ−1, +1[3] (a strongly basic oxide)
ЭлектроманфииятҶадвали Полинг: 0.79
Қувваҳои иондоршавӣ
  • 1-ум: 375.7 кҶ/мол
  • 2-юм: 2234.3 кҶ/мол
  • 3-юм: 3400 кҶ/мол
Радиуси атомэмпирикӣ: 265 пм
Радиуси ковалентӣ244±11 пм
Радиуси Ван дер Ваалс343 пм
Color lines in a spectral range
Хатҳои спектрии Сезий
Дигар хосиятҳо
Сохтори булӯрӣ ​body-centered cubic (bcc)
Body centered cubic crystal structure for сезий
Васеъшавии ҳароратӣ97 µm/(m·K) (дар 25 °C)
Гармигузаронандагӣ35.9 W/(m·K)
Муқобилияти нисбӣ205 nΩ·m (дар 20 °C)
Тартибории магнитӣпарамагнетик[4]
Модули Юнг1.7 ГПа
Модули чандирии ҳаҷмдор1.6 ГПа
Сахтии Моос0.2
Сахтӣ аз рӯи Бринелл0.14 МПа
Рақами CAS7440-46-2
Таърих
Номгузорӣfrom Latin caesius, sky blue, for its spectral colours
КашфРоберт Бунсен and Густав Кирхҳоф (1860)
Ҷудогузории аввалинCarl Setterberg (1882)
Изотопҳои асосии сезий
Изо­топ Мавҷу­дият Давраи ним­таҷзия (t1/2) Тарзи таҷзия Маҳ­сул
133Cs 100% собит
134Cs синт 2.0648 y ε 134Xe
β− 134Ba
135Cs trace 2.3×106 y β− 135Ba
137Cs syn 30.17 y[5] β− 137Ba
| пайвандҳо

Дар ҷадвали даврии ҳозира замон, Сезий дар блоки s ва дар 1-ум гурӯҳи элементҳо ҷойгир мебошад.[7]

ХосиятҳоВироиш

ФизикӣВироиш

ХимиявӣВироиш

АтомӣВироиш

ИзотопҳоВироиш

Мавҷудият дар табиатВироиш

ТаърихВироиш

КашфВироиш

НомгузорӣВироиш

ПайвандҳоВироиш

ЭзоҳВироиш

  1. ↑ (2016) «Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)». Pure and Applied Chemistry 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
  2. ↑ Шаблон:RubberBible92nd
  3. ↑ Dye, J. L. (1979). «Compounds of Alkali Metal Anions». Angewandte Chemie International Edition 18 (8): 587–598. doi:10.1002/anie.197905871.
  4. ↑ "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (87th ed.). CRC press. ISBN 0-8493-0487-3. Retrieved 2010-09-26. 
  5. ↑ NIST Radionuclide Half-Life Measurements. NIST. 13 марти 2011 санҷида шуд.
  6. ↑ Atomic Number and Mass Numbers. ndt-ed.org. 17 феврали 2013 санҷида шуд.
  7. ↑ (1988) «New Notations in the Periodic Table». Pure Appl. Chem. 60 (3): 431–436. doi:10.1351/pac198860030431. Санҷида шуд 24 March 2012.

АдабиётВироиш

Ҳаволаҳои берунаВироиш

 
Викилуғат дорои мақола бо номи «Сезий» аст
 
Анбори Википедиа дар бораи ин мавзӯъ гурӯҳ дорад:


Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Сезий&oldid=1053822"