Силисий
(Тағйири масир аз Силитсий)
Силитсий (англ. silicon) — унсури химиявӣ, рақами атомиаш 14 буда бо рамзи Si ишора карда мешавад[8].
 | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Силитсий | |||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Талаффуз | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Номи дигар | silicon | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Намуди зоҳирӣ | булӯрӣ | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Вазни атомии муқаррарӣ Ar, std(Si) | [28.084, 28.086] conventional: 28.085 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Силитсий дар ҷадвали даврӣ | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| Рақами атомӣ (Z) | 14 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Гурӯҳ | гурӯҳи 14 (гурӯҳи карбон) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Давр | даври 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Блок | p-блок | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Категорияи элемент | Нимметалл | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Конфигуратсияи электрон | [Ne] 3s2 3p2 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Электронҳо аз рӯӣ ҷилд | 2, 8, 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Хосиятҳои физикӣ | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Фаза дар ҲФМ | сахт | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Нуқтаи гудозиш | 1687 K (1414 °C, 2577 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Ҳарорати ҷӯшиш | 3538 K (3265 °C, 5909 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Зичӣ (наздик ба ҳ.х.) | 2.3290 гр/см3 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| ҳангоми моеъ будан (дар н.г.) | 2.57 гр/см3 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Ҳарорати гудозиши хос | 50.21 кҶ/мол | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Ҳарорати буғшавии хос | 383 кҶ/мол | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Гармигунҷоиши молярӣ | 19.789 Ҷ/(мол·К) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Буғи сершуда
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| Хосиятҳои атомӣ | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Дараҷаҳои оксидшавӣ | −4, −3, −2, −1, +1,[1] +2, +3, +4 (an amphoteric oxide) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Электроманфиият | Ҷадвали Полинг: 1.90 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Қувваҳои иондоршавӣ |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| Радиуси атом | эмпирикӣ: 111 пм | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Радиуси ковалентӣ | 111 пм | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Радиуси Ван дер Ваалс | 210 пм | ||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Дигар хосиятҳо | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Сохтори булӯрӣ | face-centered diamond-cubic | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Суръати овоз thin rod | 8433 м/с (дар 20 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Васеъшавии ҳароратӣ | 2.6 µm/(m·K) (дар 25 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Гармигузаронандагӣ | 149 W/(m·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Муқобилияти нисбӣ | 2.3×103 Ω·m (дар 20 °C)[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Минатақаи мамнӯъ | 1.12 eV (дар 300 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Тартибории магнитӣ | диамагнетик[3] | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Таъсирпазирии магнитӣ | −3.9·10−6 см3/мол (298 K)[4] | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Модули Юнг | 130–188 ГПа[5] | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Модули ғеҷонидан | 51–80 ГПа[5] | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Модули чандирии ҳаҷмдор | 97.6 ГПа[5] | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Коэффисиенти Пуассон | 0.064–0.28[5] | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Сахтии Моос | 6.5 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Рақами CAS | 7440-21-3 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Таърих | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Номгузорӣ | after Latin 'silex' or 'silicis', meaning flint | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Пешгӯикунанда | Антуан Лавуазйе (1787) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Кашф ва ҷудогузории аввалин | Jöns Jacob Berzelius[6][7] (1823)Хатои ибора: Аломати нуқтагузории шинохтанашуда "ё" | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Номгузорӣ аз тарафи | Thomas Thomson (1817) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Изотопҳои асосии силитсий | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Дар ҷадвали даврии ҳозира замон, Силитсий дар блоки p ва дар 14-ум гурӯҳи элементҳо ҷойгир мебошад.[9]
ХосиятҳоВироиш
ФизикӣВироиш
ХимиявӣВироиш
АтомӣВироиш
ИзотопҳоВироиш
Мавҷудият дар табиатВироиш
ТаърихВироиш
КашфВироиш
НомгузорӣВироиш
ПайвандҳоВироиш
 | Ин мақола оиди химия нопурра аст. Шумо метавонед бо пурракардани ин ба Википедия кумак кунед. |
ЭзоҳВироиш
- ↑ Ram, R. S. (1998). «Fourier Transform Emission Spectroscopy of the A2D–X2P Transition of SiH and SiD». J. Mol. Spectr. 190 (2): 341–352. doi:10.1006/jmsp.1998.7582. PMID 9668026.
- ↑ Eranna, Golla (2014). Crystal Growth and Evaluation of Silicon for VLSI and ULSI. CRC Press. p. 7. ISBN 978-1-4822-3281-3.
- ↑ Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Шаблон:RubberBible86th
- ↑ Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 (2010) «What is the Young's Modulus of Silicon?». Journal of Microelectromechanical Systems 19 (2): 229. doi:10.1109/JMEMS.2009.2039697.
- ↑ Weeks, Mary Elvira (1932). «The discovery of the elements: XII. Other elements isolated with the aid of potassium and sodium: beryllium, boron, silicon, and aluminum». Journal of Chemical Education 9 (8): 1386–1412. doi:10.1021/ed009p1386. Bibcode: 1932JChEd...9.1386W.
- ↑ (2007) «Silicon era». Russian Journal of Applied Chemistry 80 (12). doi:10.1134/S1070427207120397.
- ↑ Atomic Number and Mass Numbers. ndt-ed.org. 17 феврали 2013 санҷида шуд.
- ↑ (1988) «New Notations in the Periodic Table». Pure Appl. Chem. 60 (3): 431–436. doi:10.1351/pac198860030431. Санҷида шуд 24 March 2012.
АдабиётВироиш
- Менделеев Д. И. Элементы химические // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
Ҳаволаҳои берунаВироиш
Анбори Википедиа дар бораи ин мавзӯъ гурӯҳ дорад: