Қатли ом дар Донишгоҳи Дакка

Дар моҳи марти соли 1971 дар вақти генотсид дар Донишгоҳи Дакка қатли оммавии донишҷӯён ва муаллимон ба амал омад. Фармондеҳони низомии Покистон генерал Яҳёхон ва сарвазири покистонӣ Зулфиқор Алӣ Бҳутто амалиёти «Прожектор»-ро барои хотима додан ба шӯриши Банголӣ дар Покистони Шарқӣ оғоз карданд.

Ёдбуди қурбониёни таҷовузи Покистон

Шаби сиёҳ, 25 марти соли 1971

Воҳидҳои артиши Покистон 25 марти 1971 ба Донишгоҳи Дакка ҳамла карданд. Гурӯҳбандии нерӯҳо аз полкҳои 18 ва 32-и Панҷоб, полки 22 Балуч ва чанд баталён иборат буд. Воҳидҳои артиши Покистон бо силоҳи худкор, гранатомёт, миномётҳои вазнин ва пулемётҳои сабук мусаллаҳ буданд. Сарбозони покистонӣ донишгоҳро аз шарқ (юнити 41), аз ҷануб (юнити 88) ва аз шимол (юнити 26) иҳота карданд .

Қатли муаллимон

Дар аввали амалиёти «Прожектор», 10 муаллим аз Донишгоҳи Дакка кушта шуданд .

Профессор Фаҷилур Раҳмон ва ду хеши ӯ дар назди бинои рақами 23, воқеъ дар Нилкхет кушта шуданд. Зани профессор Раҳмон аз ин тақдир халос шуд, зеро ӯ дар хориҷ буд. Артиши покистонӣ инчунин ба хонаи профессор Анвар Пошо ва профессор Рашидул Ҳасан (муаллимони англисӣ) ҳамла кард. Ҳардуи онҳо дар зери катҳои худ пинҳон шуда гурехтанд, аммо баъдтар аз ҷониби гурӯҳҳои тарафдори Покистон аз Ал-Бадар кушта шуданд. Муаллими забони банголӣ профессор Рафикул дар бинои рақами 24 зиндагӣ мекард. Ду зани маҷрӯҳ бо фарзандонашон муддате дар як бино буданд. Ҳангоме ки сарбозони покистонӣ ба дохили хона ворид шуданд, дар зинапояҳо ҳавзҳои хунро пайдо карданд ва пешниҳод карданд, ки сарбозони дигари Покистон аллакай сокинони хонаро қатл кардаанд ва онро барои қурбониёни худ ҷустуҷӯ накардаанд. Дар натиҷа, профессор Рафиқул аз марг наҷот ёфт. Баъдтар ӯ изҳор дошт, ки ӯ ягона профессори донишгоҳе шудааст, ки рӯзи 25 март зинда монд. Ба ҳамаи оилаҳои дигари ғайрибанголӣ осебе нарасидааст, ба онҳо покистониҳо даст нарасонидаанд.

Саид Алӣ Нокӣ (профессори илмҳои ҷамъиятӣ) дар бинои рақами 12 зиндагӣ мекард. Ӯ тавонистааст гурезад ва профессор Абдул Муқтадир (муаллими геология) кушта шуд. Ҷасади ӯро дар ҳолли бино пайдо карданд. Баъдтар ӯ дар қабристони Палтан дафн карда шуд. Профессор К. М. Муним (адабиёти англисӣ), дар толори Салимуллоҳ маҷрӯҳ шуд. Профессор А. Р. Хон, муаллимони математика Хон Хадим ва Шарофат Алӣ дар ҳолли донишгоҳ кушта шуданд. Дар толори Ҷаганнат покистониҳо профессор Мирҷа Худ (профессори иқтисод) ва профессор Мофиҷуллоҳ Кабирро (профессори таърих) куштанд.

Дар баробари ҳолли Ҷаганнат, ба хобгоҳи донишҷӯёни ҳиндуҳо ва хонаи муовини ректори донишгоҳ низ ҳамла карда шуд. Сарбозон муовини ректор, профессори машҳури фалсафа Говинда Чандра Деваро бо духтараш куштанд. Баъдтар, артиш ба чаҳор корманди донишгоҳ ҳамла карданд ва профессори омор доктор Манируҷамонро ҳамроҳ бо писараш ва хешовандонаш куштанд. Профессор Ҷотирмой Гӯҳа Тҳакурота дар натиҷаи ҳамлаи артиш сахт маҷрӯҳ шуд ва аз ҷароҳатҳои бардошта дар беморхона ба ҳалокат расид. Электрики хобгоҳи Читрабали ва шоҳиди айнӣ Раҷкумари Девӣ иддао кард, ки табибони Коллеҷи тиббии Дакка доктор Манируҷамонро шинохтанд ва ӯро дар зери дарахт дафн карданд, дар наздикии беморхона.

Профессор Манируҷамон ва Ҷотирма Гӯҳа Такурота якҷоя кушта шуданд. Дар ин хобгоҳ ассистентҳо Анудоипион Бҳаттачорҷо низ кушта шуданд. Ин маълумот тавассути романи "Риффел Роти Аврат" -и профессор Анвар Пошо, ки баъдтар моҳи декабр кушта шуд, маълум шуд. Профессор Пошо ин романи машҳурро дар тамоми давраи ҷанги 1971 дар тӯли 9 моҳ ба забони банголӣ навишт.

Қатли донишҷӯён

Ҷунбиши тоқатфарсо таҳти шиори "Ҷунбиши мустақили донишҷӯёни Бенгалӣ" дар толори Ҷаҳрул Ҳоуки Донишгоҳи Дакка ташкил карда шуд. Маҳз ҳамин толор аввалин ҳадафи амалиёти «Прожектор» шуд. 25 март ҳама пешвоёни ҳаракати донишҷӯён кушта шуданд. Ба гуфтаи профессор К.М.Муним, дар ин хобгоҳ тақрибан 200 донишҷӯ кушта шуданд.

Пас аз соати 12, артиш ба толори Ҷаганнат даромада, ба тирандозии бераҳмона шурӯъ карданд. Онҳо аз дарвозаҳои шимол ва ҷануб ворид шуда, донишҷӯёнро бо навбат ба ҳар як утоқи хобгоҳ ворид карда куштанд. Дар ин муддат тақрибан 34 донишҷӯ кушта шуданд. Дар маҷмӯъ, тақрибан 5/6 сокинони хобгоҳҳои донишҷӯёни донишгоҳ кушта шуданд . Аркар К.Блуд, ки баъдтар консули генералии Дакка шуд, дар ин бора дар китоби худ «Таваллуди бераҳмонаи Банглодеш» навиштааст. Дар хобгоҳ оташ сар зад ва вақте донишҷӯён кӯшиш карданд, ки аз бинои сӯхта берун бароянд, низомиён ба тирпарронӣ шурӯъ карданд. Қисми артиши No88 дар маҷмӯъ тақрибан 300 донишҷӯро парронд .