Ҳалима-хотун [1] (усм. حلیمه خاتون‎ 1281) — зани эҳтимолии Эртуғрул ва модари асосгузори Империяи Усмонӣ Усмон I.

Ҳалима хотун
Таърихи таваллуд асри XIII
Таърихи даргузашт асри XIII
Маҳалли даргузашт
Ҳамсар Эртуғрул
Фарзанд Усмон I
 Парвандаҳо дар Викианбор

Зиндагинома

вироиш

Номи модари Усмонро касе аз солноманависон зикр накардааст [2]. Дар мақолаи «Энсиклопедияи исломӣ» дар бораи Эртуғрул ва Усмон номи Ҳалима зикр нашудааст [3] [4] . Энтони Олдерсон нишон медиҳад, ки модари Усмон I тахминан туркман будааст, бидуни зикри ном [5].

Дар бораи замони Усмон ягон сарчашмаи таърихӣ вуҷуд надошт, дар бораи ҳаёти ӯ амалан маълумоти воқеӣ мавҷуд нест. Қариб ҳамаи ҳуҷҷатҳо баъдан қалбакӣ шуданд [6] . Тамоми маълумот дар бораи Усмон ва аҷдодони ӯ дар асоси ривоятҳои шифоҳӣ ва ривоятҳо дар бораи ӯ аст, ки хеле дертар аз ҳаёти ӯ пайдо ва инкишоф ёфтааст [7] . Аз маъхазҳои усмонӣ, ки то мо расидааст, аввалинаш «Солномаи хонаи усмонон» (Тева-рих-и ал-и Усмон )-и Ашикпошозода мебошад, ки дар соли 1476 оғоз ёфтааст [8] . Муҳаққиқон бар ин назаранд, ки ҷудо кардани воқеият аз афсона дар ҳикояҳо дар бораи давраи аввали таърихи Усмонӣ ниҳоят душвор ва [9] ғайриимкон аст [10] Колин Имбер навиштааст, ки қариб ҳамаи қиссаҳое, ки дар бораи Усмон дар солномаҳои асри XV пайдо шудаанд, сохтаанд: «Таҳлили ибтидоии матнӣ нишон медиҳад, ки қариб ҳамаи «фактҳо» дар бораи Усмон Ғозӣ ва пайравони ӯ дар ҳақиқат афсона мебошанд» . Тарҷумаи ҳоли ҳатто падари Усмон Эртуғрул афсонавӣ аст. Дар ягон сарчашмаи муосир аз ӯ зикр нашудааст. Ягона далели шайъии мавҷудияти Эртуғрул ҳамчун шахсияти таърихӣ ду танга бо навиштаҷоти Усмон б. Эртуғрул б. Гундуз Алп ва Усмон б. Эртуғрул, ки дар маҷмӯаҳои осорхонаи Топкапӣ [3] [11] [12] [4] маҳфузанд.

Турби Эртуғрул, сарфи назар аз ҳама азнавсозӣ, ба бинои асри 13 монанд аст. Дар наздикии дафни Эртуғрул дар Согут қабристоне ҳаст, ки таърихи онро надорад ва ба «зани Эртуғрул Ҳалима» нисбат медиҳанд [13].

  1. Söğüt: I. Milletlerarası Osmanlı Sempozyumu. — Ertuğrul Gazi'yi Anma ve Söğüt Şenliği Vakfı, 1988. — P. 130. — 150 p.
  2. Sakaoğlu, Necdet. Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. — Oğlak Yayıncılık, 2015. — С. 28. — ISBN 978-9-753-29623-6.
  3. 3.0 3.1 {{{заглавие}}}.
  4. 4.0 4.1 {{{заглавие}}}.
  5. Alderson, Anthony Dolphin. The Structure of the Ottoman Dynasty. — Oxf.: Clarendon Press, 1956. — P. 83.
  6. Еремеев, Мейер, 1992, Глава 10. От бейлика до султаната.
  7. Еремеев Д.Е., Мейер М.С. История Турции в средние века и новое время. — Moskva: Izd-vo Moskovskogo universiteta, 1992. — 246 с. — ISBN 5211022017.
  8. Babinger F., Mayr J. Die Geschichtsschreiber der Osmanen und ihre Werke. — Harrassowitz, 1927. — 477 p.(олмонӣ)
  9. Ихсаноглу Э. История Османского государства, общества и цивилизации: В 2-х т. / Перевод с турецкого В. Б. Феоновой под ред. М. С. Мейера. — М.: Восточная литература, 2006. — Т. 1. — 603 с. — P. 5. — ISBN 5-02-018511-6.
  10. Финкель К. История Османской империи: Видение Османа. — Москва: АСТ, 2017.
  11. {{{заглавие}}}.
  12. {{{заглавие}}}.
  13. {{{заглавие}}}.