Василий Абаев

Васи́лий Ива́нович Аба́ев (осет. Абайты Иваны фырт Васо; 2 (15) декабри 1900, деҳаи Коби, губернияи Тифлис, ҳозира Гурҷистон — 12 марти 2001, Маскав) — филолог, мутахассиси гурӯҳи забонҳои эронӣ. Миллаташ осетин. Доктори илмҳои филология (1962), професор (1969).

Василий Абаев
осет. Абайты Иваны фырт Васо
Таърихи таваллуд	2 (15) декабр 1900
Зодгоҳ	Kobi[d], Dushet County[d], Tiflis Governorate[d], Русияи подшоҳӣ
Таърихи даргузашт	18 март 2001(2001-03-18) (100 сол) ё 12 март 2001(2001-03-12) (100 сол)
Маҳалли даргузашт	Маскав, Русия
Кишвар	Русияи подшоҳӣ  ИҶШС  Русия
Фазои илмӣ	филология, забоншиносӣ, эроншиносӣ, local history[d], решашиносӣ ва Педагогика
Ҷойҳои кор	Институти забоншиносии АИР[d] National Library of Russia[d]
Дараҷаи илмӣ:	доктори илмҳои филология[d]
Алма-матер	Донишгоҳи давлатии Санкт-Петербург[d]
Ҷоизаҳо
Парвандаҳо дар Викианбор

Зиндагинома

Донишгоҳи давлатии Ленинградро хатм кардааст (1925). Аз соли 1945 то охири умраш ходими илмии Институти забоншиносии АИ Россия буд. Бештар аз 270 асари ӯ доир ба назарияи этимология ва таърихи пажӯҳишҳои забоншиносӣ, забоншиносии эронӣ ва ҳиндуаврупоӣ, оид ба масъалаҳои забоншиносии умумӣ ба табъ расидаанд. Абаев забонро дар робита ба таърих, ҳаёти иҷтимоӣ, маданият, ақоиди фалсафию динӣ ва урфу одати халқ тадқиқ кардааст.

Ӯ Осиёи Марказиро нахустсарзамини мардуми ориёӣ шумурда, ҳампайвандии бевоситаи аланҳо ва дигар қавмҳои мардуми эронинажод ва скифҳоро нишон додааст Абаев мақолаҳои бунёдие дар бораи Зардушт («Ҳаёти маишии скифҳо ва ислоҳоти Зардушт») ва «Готҳо» («Устура ва таърих дар «Готҳо»-и Зардушт») нигоштааст. Дар таҳқиқоти дигари Абаев матнҳои Катибаи Бесутун тарҷума шуданд. Дар «Фарҳанги таърихию этимологии забони осетинӣ» (ҷилди 1 – 5, 1958 – 95) ном асараш ӯ таъриху этимологияи вожаҳои осетиниро дар заминаи маводи 190 забони дунё тадқиқ карда, робитаи забони осетиниро бо дигар забонҳо нишон додааст. Абаев муҳаққиқи фолклори осетинҳо (китоби «Забон ва фолклори осетинӣ», ҷилди 1, 1949), луғатшинос («Луғати русӣ-осетинӣ», нашри сеюм, 2000), адабиётшинос (мақолаҳо оид ба асосгузори адабиёти осетинӣ Коста Хетагуров) ва ғайра мебошад.

Дар Конгресси XVI шарқшиносони Германия (Ҳалле, 1958), Конгресси XXV байналхалқии шарқшиносон (Москва, 1960) иштирок кардааст.

Ҷоизаву ҷоизаҳо

Ходими хизматнишондодаи илми Осетияи Шимолӣ (1957) ва Гурҷистон (1980), нахустин барандаи Ҷоизаи давлатии ба номи Коста Хетагуров (1966), барандаи Мукофоти давлатии СССР (1981) буд.

Адабиёт

• Исаев М. И. Василий Иванович Абаев (род. 15 декабря 1900 г.) // Отечественные лексикографы: XVIII—XX века / Под ред. Г. А. Богатовой. Институт русского языка им. В. В. Виноградова РАН; Лексикографический семинар; Кабинет «Славянский мир». — М.: Наука, 2000. — С. 399 - 417. — 512 с. — 1 000 экз. — ISBN 5-02-011750-1. (в пер.)

Пайвандҳо

• Абаев В. С. Общегуманитарные аспекты теоретического языкознания Бойгонӣ шудааст 11 марти 2016  сол.
• Статья в электронной энциклопедии «Кругосвет»
• В. И. Абаев. Грамматический очерк осетинского языка
• Абаев Василий Иванович Бойгонӣ шудааст 4 марти 2016  сол.
• Дубинская О. «Этого оставить…». Независимая газета (ng.ru) (27 Декабри 2000). 3 феврали 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 10 феврали 2013.

Сарчашма

• А — Асос. — Д. : СИЭМТ, 2011. — 608 с. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир А. Қурбонов ; 2011—2023, ҷ. 1). — ISBN 978-99947-33-45-3.