Сипаҳсолор: Тафовут байни таҳрирҳо

| country = {{flagпарчамбандӣ|Tajikistan}}

«''Сипаҳсолор''» яке аз куҳантарин истилоҳоти низомист ва аз ду [[вожа]] сохта шудааст: ''[[сипоҳ]]'' ({{lang-fa|'''سپاه'''}} [''sipāh''] > {{lang-pal|''spāh''}} > {{lang-peo|''spāda-''}} > [[забони эронии бостон|эронии бостон]]: ''*spāda-'' > эҳтимолан аз √''spa-d-'' ‘''андохтан, пеш андохтан; равона кардан; фиристодан''’<ref>''Ҳасандӯст, Муҳаммад''. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN: 978-600-6143-57-6. ҷ. 3, с. 1665.</ref>) + ''[[солор]]'' ({{lang-fa|'''سالار'''}} < {{lang-pal|''sālār''}} > {{lang-xpr|''sarδār''}} > [[Забони эронии бостон|эронии бостон]]: ''*sara-dāra-'')<ref>''Ҳасандӯст, Муҳаммад''. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN: 978-600-6143-57-6. ҷ. 3, с. 1648.</ref>. Мақулаи дастурии ин вожа [[исм]] ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''сипоҳ'') + [[исм]] (''солор'')] аст. Дар сохти ин исм аз фароянди вожасозии таркиб истифода шудааст. «''Солор''» гунае дигар аз «''сардор''» аст, ки аз куҳантарин замонҳо ба маънои «''раҳбар, пешво, фармондеҳ; генерал''» дар номгузории симату дараҷаҳои низомӣ ба кор меравад.

''Сипаҳсолор'' ҳамчун [[дараҷаи низомӣ|симати низомӣ]] нахустин бор дар [[Шоҳаншоҳии Ҳахоманишиҳо|подшоҳии Ҳахоманишиён]] (550 – 330 то милод) падид омадаву «''сипаҳбад''» ({{lang-peo|'''''*spāda-pati-'''''}}) номида мешуда ва фармондеҳи кулли нерӯҳои мусаллаҳ буд, ки «[[сипоҳ]]» ({{lang-peo|'''''*spāda-'''''}}) номида мешуданд<ref>''Шаҳбозӣ, Алиризо Шопур.'' Ҷанг дар Эрони бостон // Ҷусторҳои эроншиносӣ. Теҳрон: Китоби марҷаъ, 1391. – с. 55 – 95</ref>.

[[Шоҳаншоҳии Ашконӣ|Ашкониён]] ([[Соли 250 п.м.|250 то милод]] — [[224]]) созмони радабандии даҳдаҳии сипоҳи Ҳахоманишиёнро ба кор гирифта буданд<ref>[https://www.academia.edu/1264468/К_вопросу_о_парфянском_наследии_в_сасанидском_Иране_военное_дело_On_the_Parthian_Legacy_in_Sasanian_Iran_the_Case_of_Warfare_ ''Никоноров В. П.'' К вопросу о парфянском наследии в сасанидском Иране: военное дело // Центральная Азия от Ахеменидов до Тимуридов: археология, история, этнология, культура. Материалы международной научной конференции, посвященной 100-летию со дня рождения Александра Марковича Беленицкого (Санкт-Петербург, 2–5 ноября 2004 года) / Отв. ред. В. П. Никоноров. СПб., 2005. С. 156]</ref>, аз ин рӯ нерӯҳои мусаллаҳашонро куллан «'''''сипоҳ'''''» ({{lang-xpr|''spāδ''}}) меномиданд ва фармондеҳи кулли сипоҳ унвони «'''''сипоҳбад'''''» ({{lang-xpr|'''''spāδpat'''''}}) дошт<ref>[https://the-eye.eu/public/WorldTracker.org/World%20History/Rome%20Byzantine%20Topics/Osprey%20-%20Elite%20110%20-%20Sassanian%20Elite%20Cavalry%20AD%20224-642.pdf ''Farrokh, Kaveh''. Sassanian Elite Cavalry AD 224-642. Oxford: Osprey, 2005. ISBN 1841767131. — с. 6—7]</ref>.

«''Сипаҳбад''» ҳамакнун яке аз [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон|дараҷаҳои баландпоя]] дар нерӯҳои мусаллаҳи Эрон аст, ки бо «''генерал-полковник''» дар [[Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон|нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон]] ва «''lieutenant-general''» дар нерӯҳои заминии кишварҳои узви НАТО баробар аст.

Фармондеҳи сипоҳ дар замони Сомониён «''сипаҳсолор''» ({{lang-fa|'''سپه‌سالار'''}}) унвон дошт<ref>''Ноҷӣ, Муҳаммадризо.'' Фарҳанг ва тамаддуни исломӣ дар қаламрави Сомониён. — Теҳрон: Амири Кабир, 1386. — с. 252. — 904 саҳ. — ISBN 964-00-1086-3.</ref>. Сипаҳсолор, ки ба суратҳои «''сипоҳсолор''» ({{lang-fa|'''سپاه‌سالار'''}}) дар «''Торихи Байҳақӣ''», «''сипаҳсолор, исфаҳсалор, исфаҳсолор''» дар «''Қобуснома''» омадааст<ref>''Bosworth, C. E.''; ''Digby, S.'' (1978). "Ispahsālār, Sipahsālār". In van Donzel, E.; Lewis, B.; Pellat, Ch.; Bosworth, C. E. The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume IV: Iran–Kha. Leiden: E. J. Brill. pp. 208–210. ISBN 90-04-05745-5.</ref>, аз мақомоти муҳими лашкарӣ дар давраи Ғазнавиён ҳам будааст<ref>''Анварӣ, Ҳасан''. Истилоҳоти девонии давраи Ғазнавӣ ва Салҷуқӣ. – Теҳрон: Сухан, 1373. — с. 132</ref>.

== МанобеъЭзоҳ ==