Виюсо Усмонӣ
Виюсо Усмонӣ-Садриу (алб. Vjosa Osmani-Sadriu, тав. 17 майи соли 1982[2], Косовска Митровитса[2]) — сиёсатмадор, ҳуқуқшинос ва омӯзгор. Президенти Ҷумҳурии Косово аз 4 апрели соли 2021 ва аз 5 ноябри соли 2020 вазифаи президентро иҷро мекард[3][4]. Дар гузашта-Раиси Парлумони Косово (2020—2021), аввалин зан дар ин вазифа[5], Узви Парлумони Косово (2010—2021)[2]. Доктори илмҳои ҳуқуқ (J.S.D.). Узви Шӯрои Парламентской сети[en] Бонки Ҷаҳонӣ ва Сандуқи байналмилалии пул[6]. Муовини раиси Лигаи демократии Косово то соли 2020, аз 5 ноябри соли 2020 то 4 апрели соли 2021 — Раиси ҳизби « Ҷуръат» (Guxo).
| алб. Vjosa Osmani[1] | |
 | |
| 12 декабр 2010 — 4 апрел 2021 | |
| 3 феврал 2020 — 22 март 2021 | |
| Пешгузашта | Glauk Konjufca[d] |
| Ҷонишин | Glauk Konjufca[d] |
| 5 ноябр 2020 — 22 март 2021 | |
| Пешгузашта | Hashim Thaçi[d] |
| Ҷонишин | Glauk Konjufca[d] |
| аз 4 апрел 2021 | |
| Пешгузашта | Glauk Konjufca[d] |
| Таваллуд |
17 май 1982[1] (42 сол) |
| Ҳизб | |
| Таҳсилот | |
| Дараҷаи илмӣ | доктори илмҳои ҳуқуқ[d] |
| Соядаст |
.svg) |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Зиндагинома
вироишВиюсо Усмонӣ 17 майи соли 1982 дар Косовска Митровитса ба дунё омадааст.[2][7].
Виюсо Усмонӣ дар факултаи ҳуқуқшиносии Донишгоҳи Приштина таҳсил кардааст, дараҷаи бакалавр гирифтааст. Соли 2005 Усмонӣ аз Мактаби ҳуқуқшиносии Донишгоҳи Питсбург дар Пенсилванияи ИМА даракҷаи магистр оид ба ҳуқуқ (LLM), соли 2015 рисолаи докториро дар Донишгоҳи Питсбург ҳимоя карда, соҳиби дараҷаи илмии доктори илмҳои ҳуқуқ (J.S.D.) шудааст.)[6][7][8].
Усмонӣ дар Донишгоҳи Приштина ва Донишгощи технологии Рочестер дар Косово дарс додааст. Ӯ профессори даъватшуда дар Донишгоҳи Питсбург буд[8]. Усмонӣ муаллифи мақолаҳо ва монографияҳо дар соҳаи ҳуқуқи байналмилалӣ ва тиҷоратӣ бо забонҳои албанӣ ва англисӣ.
Усмонӣ ба ҳайси сардори дастгоҳ, мушовири сиёсати хориҷӣ ва мушовири ҳуқуқии президенти Ҷумҳурии Косово кор кардааст.[6] Усмонӣ намояндаи президент дар комиссияи таҳияи Конститутсияи Ҷумҳурии Косово дар соли 2008 буд. Ӯ узви гурӯҳи ҳуқуқии Суди Байналмилалии Адлия дар Гаага ҳангоми мурофиаи қонунӣ будани эълони истиқлоли Косово дар моҳи декабри соли 2009 буд[8].
Илова ба албанӣ, Усмонӣ инчунин ба забонҳои англисӣ, испанӣ, туркӣ ва сербиро гап мезанад.[2][9].
Ӯ оиладор аст[2]. Дугоник таваллуд кардааст.
Фаъолияти сиёсӣ
вироиш.jpg)
Бар асоси натиҷаҳои интихоботи парлумонии 12 декабри соли 2010 Усмонӣ вакили парлумони Косово интихоб шуд. Ӯ 8 июни соли 2014 ва 11 июни соли 2017 дар интихобот дубора интихоб шуд. Дар интихоботи соли 2017 Усмонӣ беш аз 64 000 овоз гирифт.[8] Усмонӣ раиси Кумитаи корҳои хориҷӣ, диаспора ва сармоягузории стратегӣ ва қаблан якчанд кумитаҳои дигарро роҳбарӣ мекард[6]. Номзад ба сарвазир дар интихоботи парлумонии пеш аз муҳлати 6 октябри соли 2019 аз Лигаи Демократии Косово[7]. 3 феврали соли 2020, пас аз тасдиқи Албина Куртӣ ба вазифаи сарвазир, Усмонӣ раиси парлумони Косово таъйин шуд. Ба ҷонибдории ӯ 65 вакил овоз доданд. Аввалин зан дар ин вазифа. Усмониро Глаука Конҷуфка иваз кард, ки вазифаи вазири корҳои хориҷиро дар кабинети ҳукумати Куртӣ дошт[5]. Пас аз истеъфои президент Ҳошим Тачи Усмони аз 5 ноябри соли 2020, ҳамчун президенти муваққатии Косово кор мекард.[3]
5 апрели соли 2020 Усмонӣ Ҳизби « Ҷуръат»-ро таъсис дод. Бино ба натиҷаҳои интихоботи парлумонии 2021, ки ҳизби номбурда дар ҳайати Ҳиби «Худидоракунӣ» иштирок кард, ва ҳизби « Ҷуръат» соҳиби 7 ҷой аз 120 ҷойи нишаст дар парлумон гардид. Ду вакили ҳизби «Ҷуръат» ба ҳукумати дуюми Куртӣ дохил шуданд. Дар ҳукумати дуюми Куртӣ, аз ҷумла муовини сарвазир ва вазири корҳои хориҷӣ Доника Гервалла буд[10].
4 апрели соли 2021 Виюсо Усмонӣ дар натиҷаи овоздиҳӣ дар парлумон президенти Косово интихоб шуд, ӯ аз 120 овоз, 70 овоз гирифт[4].
Мукофотҳо
вироишВиюсо Усмонӣ дорои стипендияи Вазорати маориф, ки беҳтарин донишҷӯи факултаи ҳуқуқшиносии Косово дониста шуд, дараҷаи бакалаврро дар Косово ба даст овардааст. Ҳамзамон, ӯ инчунин ба панҷгонаи беҳтарин донишҷӯёни факултетҳо дохил карда шуд. Дар соли 2004, вай бо стипендияи магистр дар Донишгоҳи Питтсбург мукофотонида шуд. Дар соли 2005, Донишгоҳи Питтсбург ду маротиба ба ӯ ҷоизаи «Аълочии ояндадор» дод. Дар соли 2009, ба туфайли муваффақияти намоишдодааш, вай боз барои гирифтани унвони докторӣ дар ҳамон донишгоҳ соҳиби стипендияи пурра гардид, ки дар он ҷо боз ба соҳаи ҳуқуқ таваҷҷуҳ зоҳир кард.
Виюсо Усмонӣ инчунин барои саҳмҳояш дар соҳаи ҳуқуқи инсон бо ҷоизаи байналмилалии дастовардҳои Донишгоҳи Питтсбург «Sheth International Achievement Award» сарфароз гардонида шудааст.
Ҳаёти шахсӣ
вироишАз соли 2012 ба Приндоном Садриу (Приндон Садриу) оиладор шудааст. Модари дугоникҳо Дуа ва Анда[11].
Эзоҳ
вироиш- ↑ 1.0 1.1 https://www.classlifestyle.com/news/48463/vjosa-osmani-zgjidhet-presidente-e-kosoves/eng/
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Vjosa Osmani - Sadriu(англ.). Kuvendi i Kosovës. 3 апрели 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 11 августи 2020.
- ↑ 3.0 3.1 Президент Косова Хашим Тачи ушел в отставку. Он обвинен в военных преступлениях. Русская служба Би-би-си (5 ноябри 2020). 6 ноябри 2020 санҷида шуд.
- ↑ 4.0 4.1 Президентом непризнанного Косова с третьей попытки избрана Вьоса Османи. ТАСС (4 апрели 2021). 7 апрели 2021 санҷида шуд.
- ↑ 5.0 5.1 Женщина впервые стала спикером парламента Косово. ИА REGNUM (4 феврали 2020). 3 апрели 2020 санҷида шуд.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 Honourable Vjosa Osmani-Sadriu, Kosovo(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). The Parliamentary Network on the World Bank and International Monetary Fund. 3 апрели 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 14 апрели 2018.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 Кандидатом в премьеры Косово впервые стала женщина. РИА Новости (27 августи 2019). 3 апрели 2020 санҷида шуд.
- ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 Pitt Law Alumna Vjosa Osmani Nominated by LDK as candidate for prime minister of Kosovo(англ.). University of Pittsburgh School of Law. 3 апрели 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 8 апрели 2021.
- ↑ Vjosa Osmani, femra e parë si kandidate për kryeministre, e diplomuar në SHBA. (sq). Vlora news (25 августа 2019). 7 августи 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 14 апрели 2021.
- ↑ МИД Косово возглавила представительница албанской диаспоры в Германии. ИА REGNUM (25 марти 2021). 8 апрели 2021 санҷида шуд.
- ↑ Kosovo's 38-year-old president takes office(англ.). San Antonio Express-News. Hearst Corporation (6 April 2021). 7 апрели 2021 санҷида шуд.(пайванди дастнорас)