Ҷаҳони Ғарб

(Тағйири масир аз Дунёи Ғарб)

Дунёи Ғарб, Ҷаҳони Ғарб, Олами Ғарб (русӣ: Западный мир; форсӣ: جهان غرب، کشورهای غربی‎; англ. Western world), ки онро Ғарб (русӣ: Запад) низ меноманд, як мафҳумест, ки вобаста ба контекст, минтақаҳо, миллатҳо ва давлатҳои мухталифро ифода мекунад, ки аксар вақт аз давлатҳои Аврупо, [lower-alpha 1] Австралия ва Амрико иборатанд.[2] [lower-alpha 2]

Маълумоти асосӣ вироиш

Дар айни замон кишварҳои ба ном Ғарб кишварҳои Аврупои Ғарбӣ, ИМА, Канада, Австралия, Зеландияи Нав, Африқои Ҷанубӣ, Исроил, Ҷопон, Кореяи Ҷанубӣ ва ғ. мебошанд.

Таърихан, дар аввал танҳо кишварҳои Аврупои Ғарбӣ ба кишварҳои Ғарб тааллуқ доштанд, аммо пас аз истилои мустамликавии онҳо дар Амрикои Шимолӣ ва Австралия, ИМА, Канада ва Австралия дар байни кишварҳои Ғарб ҷой гирифтанд, пас аз 1945 Ҷопон ва Кореяи Ҷанубӣ, ки низомиёни амрикоӣ онҳоро ишғол кардаанд, ба кишварҳои Ғарб илова карда шуданд.

Дар давраи Ҷанги Сард бо Иттиҳоди Шӯравӣ ва дигар кишварҳои сотсиалистӣ, одатан кишварҳои Ғарб ҳамчун кишварҳои НАТО ва иттифоқчиёни онҳо ифода мешуданд [4].

Ҷаҳони Ғарб, ки онро муайян мекунад:

Тамаддуни ғарбӣ вироиш

 
Тамаддуни ғарбӣ дар байни дигар тамаддунҳои ҷаҳон (ба гуфтаи Ҳантингтон) [5]
 
" Марди Витрувиан "-и Леонардо да Винчи, дар давраи Эҳё, барои бисёриҳо ба рамзи фарҳанги Ғарб табдил ёфт.

Тамаддуни Ғарб як навъи махсуси тамаддун (фарҳанг) мебошад, ки таърихан дар Аврупои Ғарбӣ ба вуҷуд омада, дар асрҳои охир раванди навсозии (модернизатсияи) иҷтимоиро аз сар гузаронидааст.

Тамаддуни Ғарб, ки вориси тамаддуни юнониву-румӣ аст, яке аз бисёре аз силсилаи даҳҳо тамаддуни қадимист. Вай ягонаест, ки пас аз танаффуси дардноки ҳазорсолаи илми табиат тавлид ва рушд кардааст [6].

Тафовути равонӣ

Профессори Ҳарвард Ҷозеф Ҳенрих чунин мешуморад, ки ғарбиён аз ҷиҳати равонӣ аз тамоми инсоният фарқ мекунанд. Ин тафовут, ба гуфтаи профессор Генрих, бо хусусиятҳои таҳаввулоти фарҳангии ин кишварҳо, аз асрҳои аввали миёна сар карда шарҳ дода мешавад [7].

Ҳамчунин нигаред вироиш

Эзоҳ вироиш

Шарҳҳо вироиш

  1. Включая самые отдаленные регионы Европейского Союза, такие как Мадейра и Канарские острова, которые являются частью стран Западной Европы, несмотря на то, что географически не расположены в Европе.[1]
  2. Некоторые исследователи оспаривают статус Латинской Америки как Западной.[3]

Манбаъҳо вироиш

  1. Western Countries 2020 (4 June 2020).
  2. Kurth, James. Western Civilization, Our Tradition(англ.) (PDF). ww38.mmisi.org(пайванди дастнорас — таърих). 27 октябри 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 11 августи 2017.
  3. Espinosa, Emilio Lamo de Is Latin America part of the West?. Elcano Royal Institute (4 December 2017).
  4. Ильенков Э. В. «Маркс и западный мир» Бойгонӣ шудааст 27 Январ 2012  сол.
  5. https://web.archive.org/web/20110720000107im_/http://s02.middlebury.edu/FS056A/Herb_war/images/clash3.jpg
  6. Ефремов Ю. Н. Еще раз о пределах знания // Комиссия РАН по борьбе с лженаукой и фальсификацией научных исследований В защиту науки. — 2016. — № 17.
  7. Henrich, Joseph (2016). The Secret of Our Success: How Culture is Driving Human Evolution, Domesticating our Species, and Making us Smarter. Princeton University Press. ISBN 9780691166858. 

Адабиёт вироиш

Пайвандҳои берунӣ вироиш