Монреал (фр. Montréal , [mɔ̃ʁeˈal] англ. Montreal ) – яке аз бузургтарин шаҳрҳо дар музофоти Квебек ва дуввумин шаҳри бузург дар Канада. Дар ибтидо Вилле-Мари - шаҳри Марям ном дошт . Номи Монреал аз кӯҳи Мон-Роял (Кӯҳи Шоҳона) [12], ки дар маркази шаҳр ҷойгир аст [13] [14], шакли Монреал дар зери таъсири забони окситонии баъзе сокинони аввалин ба вуҷуд омадааст.

Монреал
Хатои Lua: expandTemplate: template "lang-abe" does not exist.
Парчам[d]Coat of arms[d]
Таърихи таъсис 17 май 1642
Логотип
Нигора
Номи расмӣ фр. Montréal[1]
Овонигошти АОБ mɔ̃ʁeal
Номида ба шарафи Mount Royal[d]
Аҳолӣ Montrealer[2], Montréalais[2][3], Montréalaise[2][3], Montrealano ва montrealesi
Бунёнгузор Paul de Chomedey, Sieur de Maisonneuve[d][4] ва Jeanne Mance[d][4]
Матни шиор Concordia Salus[5]
Қитъа Амрикои Шимолӣ
Кишвар
Пойтахти Province of Canada[d][7], Urban agglomeration of Montreal[d] ва Мунреёл[d]
Воҳиди марзию маъмурӣ Urban agglomeration of Montreal[d] ва Квебек[d]
Минтақаи замонӣ EDT[d] ва UTC−05:00[d]
Associated electoral district Pierrefonds—Dollard[d] ва Lac-Saint-Louis[d]
Ҷойгир аст дар назди обанбори Rivière des Prairies[d], St. Lawrence River[d], St. Lawrence Seaway[d], Lake of Two Mountains[d] ва Lac Saint-Louis[d]
Мавқеият Island of Montreal[d]
Вазифаи сардори ҳукумат Mayor of Montreal[d]
Сарвари ҳукумат Valérie Plante[d]
Маҷлис Montreal City Council[d]
Аз аъзои Urban agglomeration of Montreal[d], Creative Cities Network[d] ва League of Historical Cities[d]
Шумораи аҳолӣ
Зербахш Ville-Marie[d], Pierrefonds-Roxboro[d], Le Plateau-Mont-Royal[d], Ahuntsic-Cartierville[d], Côte-des-Neiges–Notre-Dame-de-Grâce[d], L'Île-Bizard–Sainte-Geneviève[d], Lachine[d], LaSalle[d], Rivière-des-Prairies–Pointe-aux-Trembles[d], Anjou[d], Rosemont–La Petite-Patrie[d], Le Sud-Ouest[d], Saint-Laurent[d], St. Leonard[d], Verdun[d], Villeray–Saint-Michel–Parc-Extension[d], Mercier–Hochelaga-Maisonneuve[d], Montréal-Nord[d] ва Outremont[d]
Баландӣ аз сатҳи баҳр 31 м
Бародаршаҳр Алҷазира, Амстердам, Касабланка[d], Манагуа, Порт-о-Пренс, Ханой, Манила[9], Beersheba[d], Ҳирошима[9][10], Милан, Сан-Салвадор, Брюссел, Лакхнау[9], Аммон, Афина, Барселона, Байрут, Ҳаннофер, Harrisburg[d], Лос Анҷелес, Шанхай[9], Ереван, Тунис, Бусон[9], Бухарест, Cali[d], Los Mochis[d], Ҳунулулу[d], Montréal-la-Cluse[d] ва Monterrey[d][11]
Ҳаммарз бо Longueuil[d], Saint-Lambert[d], Westmount[d], Montréal-Est[d], Mount Royal[d], Hampstead[d], Sainte-Anne-de-Bellevue[d], Candiac[d], Sainte-Catherine[d], Laval[d], Dorval[d] ва Kirkland[d]
Visitor center Tourisme Montréal[d]
Ба ҷои Ville Marie de Montréal[d]
Ҷоизаҳо
Масоҳат
  • 498 км²
Нишонаи почта H
Вебгоҳи расмӣ montreal.ca(фр.)
montreal.ca/en/(англ.)
Сарчашмаи маълумоти берунаи иловагӣ donnees.montreal.ca
Тасвири нақшаи мавқеият
Nighttime view
Ҷуғрофиё geography of Montreal[d]
List of monuments Q3250818? ва Q20971420?
Гурӯҳи вобаста Category:Montreal-related lists[d]
Open data portal Montréal Open data portal[d]
Economy of topic economy of Montreal[d]
Demographics of topic demographics of Montreal[d]
Winter view
Aerial view
Satellite view
Рамзи минтақавии телефонӣ 514 ва 438
Category for honorary citizens of entity Category:Honorary citizens of Montreal[d]
Гурӯҳ барои одамони дар инҷо дафншуда Category:Burials at Montreal[d]
Category for films shot at this location Category:Films shot in Montreal[d]
 Парвандаҳо дар Викианбор

Тибқи маълумотҳои соли 2016, шумораи аҳолии Монреали Бузург 4,098,927 нафар буд [15] . Аҳолии шаҳри Монреал 1,704,694 нафар аст [16] .

Ягона забони расмии шаҳр забони фаронсавӣ мебошад, барои 59,8% сокинони шаҳр ин забон забони модарӣ аст, пас забони англисӣ ба шумораи зиёди пайравон - 19.4% [17] [18] . Дар Монреали Бузург, ҳиссаи забонҳои францсзӣ 67,9% аҳолиро ишғол мекунад, ҷои дуюмро англисӣ ишғол мекунад - 16.5% [19] . Бештар аз нисфи аҳолии шаҳр ба дараҷаи каму беш бо ҳар ду забон ҳарф мезананд [20] . То соли 2014, Монреал баъд аз Париж дуввумин шаҳри сершумори фаронсавӣ дар ҷаҳон буд, аммо то соли 2015 онро Абидҷони Африқо дар ҷои 3-ум иваз кард [21] . Инчунин дар ҷаҳон дигар шаҳрҳои калони фаронсавӣ ҳастанд - Киншаса, Касабланка, Алҷазоир, аммо дар ин шаҳрҳо фаронсавӣ асосан дар шакли хаттӣ ё чун забони дуюм истифода мешавад [22] [23] .

Монреал одатан ҷойҳои баландтаринро дар рейтинги шаҳрҳои серодами ҷаҳон ҷой мегирад. Маҷаллаи Monocle ин шаҳрро "пойтахти фарҳангии Канада" ва ЮНЕСКО Монреалро шаҳри тарроҳӣ номидааст [24] [25] . Бо аз даст додани унвони пойтахти иқтисодии Торонто дар миёнаи солҳои 70-ум, Монреал як маркази муҳими тиҷорат, саноат ва фарҳанги Канада боқӣ мемонад. Дар байни бахшҳои муҳимтарин: аэрокосмос, биотехнология, дорусозӣ, технологияҳои иттилоотӣ, туризм, филмофарӣ, инчунин саноати тараққикардаи бозиҳои компютерӣ мебошанд [26].

Таърих вироиш

Ҷуғрофия вироиш

Иқлим вироиш

Аҳолӣ вироиш

Мутобиқи барӯйхатгирии соли 2011, дар Монреал 1,649,519 сокинон умр ба сар мебаранд [27] . Ҳамзамон, дар Монреали Бузург, бо шумули шаҳрҳо, 3,824,221 нафар зиндагӣ мекарданд [28] .

Монреал назар ба дигар шаҳрҳои вилоят шумораи зиёди муҳоҷирон дорад (ба андозаи фоиз). Аксарияти кулли муҳоҷирон, ки ба Квебек омадаанд, дар Монреал қарор доранд. Он инчунин фоизи баландтарини аҳолии англисзабон дар байни ҳамаи шаҳрҳои музофоти Квебекро дорад.

Пайдоиши қавмӣ Миқдор (Монреали Бузург)
конодоиҳо 1 677 930
фаронсавиҳо 949 885
итолиёиҳо 263,565
ирлондиҳо 223,780
бритониёиҳо 140 115
шотландиҳо 114,240
ҳаитиҳо 111 570
чиниҳо 91,785
квебекиҳо 88,350
ҳиндуҳо 86 625
олмониҳо 78 485
юнониҳо 65,690
яҳудиён 63,995
испониҳо 62,650
лубнониҳо 62,050
марокашиҳо 53 960
лаҳистониҳо 53,490
алҷазоириҳо 40 905
русҳо 40,765

Ин аст тақсимоти аҳолии Монреал аз рӯи гурӯҳҳои нажодӣ ва қавмӣ [29] :

  • сафедпӯстон  : 1 101 980 ё 68,3%;
  • сиёҳҳо  : 147,100 ё 9,1%;
  • арабҳо  : 102 625 ё 6,4%;
  • испониёиҳо  : 67,100 ё 4,2%;
  • осиёгиҳои ҷанубӣ (ҳиндуҳо, покистонӣ ва ғайра): 53,515 ё 3,3%;
  • чиниҳо  : 46,845 ё 2,9%;
  • осиёгиҳои ҷанубу шарқӣ  : (Ветнам, Лаос ва ғайра): 39 570 ё 2,5%;
  • филиппиниҳо  : 21,750 ё 1,3%;
  • ғарбосиёиҳо (эрониҳо, афғонҳо ва ғайра)  : 12,155 ё 0,8%;
  • кореягиҳо  : 3,300 ё 0,2%;
  • ҷопониҳо : 2,020 ё 0,1%;
  • Ғайра  : 14,585 ё 0,9% аҳолӣ.

Иқтисод вироиш

Нақлиёт вироиш

 
Метро Монреаль

Метро вироиш

Фарҳанг ва тамошобобҳо вироиш

Таълим вироиш

Эзоҳ вироиш

  1. 1.0 1.1 https://toponymie.gouv.qc.ca/ct/ToposWeb/Fiche.aspx?no_seq=42164 (фр.)
  2. 2.0 2.1 2.2 http://www.toponymie.gouv.qc.ca/ct/toponymie-municipale/gentiles/lesgentilesliste.aspx
  3. 3.0 3.1 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  4. 4.0 4.1 http://ville.montreal.qc.ca/portal/page?_pageid=5798,97789586&_dad=portal&_schema=PORTAL (фр.)
  5. http://ville.montreal.qc.ca/portal/page?_pageid=5798,40709569&_dad=portal&_schema=PORTAL
  6. archINFORM (нем.) — 1994.
  7. https://www.lapresse.ca/actualites/grand-montreal/201108/20/01-4427526-montreal-une-breve-capitale-federale.php
  8. https://www.donneesquebec.ca/recherche/fr/dataset/repertoire-des-municipalites-du-quebec/resource/c27b1830-2b46-4e80-819b-6238ff7c3b03
  9. 9.0 9.1 9.2 9.3 9.4 https://globalnews.ca/news/2559531/dublin-and-montreal-to-become-twin-cities/
  10. https://www.canadainternational.gc.ca/japan-japon/bilateral_relations_bilaterales/sistercity-jumelage.aspx?lang=eng
  11. https://www.monterrey.gob.mx/pdf/portaln/PPOA/Programa_Operativo_Anual_2018_de_la_Secretaria_de_Desarrollo_Economico.pdf
  12. Old Montréal / Centuries of History(пайванди дастнорас — таърих) (Апрел 2000). 26 марти 2009 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 30 май 2012.
  13. Island of Montreal(пайванди дастнорас — таърих). Natural Resources Canada. 7 феврали 2008 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 30 май 2012.
  14. Poirier, Jean. Île de Montréal. — Quebec: Canoma, 1979. — Т. 5. — С. 6—8.
  15. Population of census metropolitan areas (2006 Census boundaries)(пайванди дастнорас — таърих). 0.statcan.gc.ca (4 феврали 2010). 13 апрели 2010 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 30 май 2012.
  16. Население Монреаля(пайванди дастнорас — таърих). 30 Январ 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 30 май 2012.
  17. Chapter 1, article 1, Chartre de la Ville de Montréal(фр.)(пайванди дастнорас — таърих) (2008). 7 феврали 2008 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 30 май 2012.
  18. Chapter1, article 1, Charter of Ville de Montréal(пайванди дастнорас — таърих) (2008). 7 феврали 2008 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 23 май 2008.
  19. Population selon la langue maternelle. 29 ноябри 2010 санҷида шуд.
  20. Table 22.4 Language spoken most often at home, by census metropolitan area, 2006
  21. Montréal n’est pas la deuxième ville française du monde | JDM
  22. LIVING IN CANADA: MONTREAL, QUEBEC(пайванди дастнорас — таърих). Abrams & Krochak - Canadian Immigration Lawyers. 4 ноябри 2009 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 30 май 2012.
  23. Participatory Democracy: Prospects for Democratizing Democracy / Roussopoulos, Dimitrios; Benello, C. George. — Montreal; New York: Black Rose Books, 2005. — С. 347. — ISBN 1551642247,1551642255 (paperback).
  24. Montreal, Canada appointed a UNESCO City of Design(пайванди дастнорас — таърих). UNESCO (7 июни 2006). 16 сентябри 2009 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 11 сентябри 2006.
  25. Wingrove, Josh Vancouver and Montreal among 25 most livable cities(пайванди дастнорас — таърих). The Globe and Mail (9 июни 2008). 19 июни 2008 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 30 май 2012.
  26. City of Toronto, History Resources. Toronto.ca (23 октябри 2000). 13 апрели 2010 санҷида шуд.
  27. Statistics Canada: 2011 Census Profile
  28. Population and dwelling counts, for census metropolitan areas, 2011 and 2006 censuses
  29. National Household Survey (NHS) Profile, 2011

Пайвандҳои берунӣ вироиш