Равшан Раҳмонӣ
Равшан Раҳмонӣ(Равшан Қаҳҳорович Раҳмонов) — фолклоршинос, мардумшинос, адабиётшинос, рӯзноманигор, доктори илмҳои филологӣ (1998), профессор (2002).
| Равшан Қаҳҳорович Раҳмонов | |
| Таърихи таваллуд | 28 ноябр 1954 (70 сол) |
| Зодгоҳ | ноҳияи Бойсун, ҶШС Ӯзбекистон |
| Кишвар |
 Тоҷикистон |
| Фазои илмӣ | филология, фолклор |
| Ҷойҳои кор | Донишгоҳи миллии Тоҷикистон |
| Дараҷаи илмӣ: | доктори илмҳои филология |
| Унвонҳои илмӣ | профессор |
| Алма-матер | Донишгоҳи миллии Тоҷикистон |
| Ҷоизаҳо |
 (2008), «Аълочии фарҳанги Тоҷикистон» (2008), «Аълочии маорифи Тоҷикистон» (2008) |
Зиндагинома
вироишРавшан Раҳмонӣ (Равшан Қаҳҳорович Раҳмонов) 28 ноябри соли 1954 дар деҳаи Пасурхӣ, ноҳияи Бойсун, Ҷумҳурии Ӯзбекистон ба дунё омадааст. Пас аз хатми Донишгоҳи миллии Тоҷикистон (1977) дар Комитети радио ва телевизиони ҶШС Тоҷикистон (1977), сипас дар Донишгоҳи миллии Тоҷикистон ҳамчун лаборанти калон (1978—1981) кор кардааст. Соли 1981 ба Донишгоҳи Кобул ҳамчун тарҷумон фиристода шуд, то 1985 дар Донишгоҳи Кобули Афғонистон ба ҳайси тарҷумон кор кард. Дар Афғонистон бо ҳамкории профессор Ҷалолиддин Сиддиқӣ китоби «Тоҷикон»-и Б.Ғафуровро аз алифбои крили ба алифбои форсӣ баргардон кард. Аз соли 1985 дар Донишгоҳи миллии Тоҷикистон муаллим (1985—1986), аспиранти Институти кишварҳои Осиё ва Африқои Донишгоҳи давлатии Маскав ба номи М. В. Ломоносов (1986—1989), корманди пешбари илмии ДМТ (1990), муаллими калон ДМТ (1991—1993), дотсент (1993), докторант (1993—1997), дотсенти Кафедраи назария ва адабиёти навини форсии тоҷикӣ Донишгоҳи миллии Тоҷикистон (1997—2001), профессори ҳамин кафедра (2001—2009) будааст. Аз соли 2006 ҳамзамон сардабири маҷаллаи «Пайванд» (номаи Анҷумани тоҷикон ва форсизабонони ҷаҳон — Пайванд) аст. Ӯ раиси Пажӯҳишкадаи «Мардумшиносӣ» (аз 1992), бунёдгузор ва сардабири нахустин маҷаллаи хусусии фолклорӣ «Мардумгиёҳ» (аз 1993) аст.
Фаъолияти илмӣ
вироишЗери унвонҳои «Назми шифоҳии таълифии дарӣ дар Афғонистони муосир» (Москва, 1989) рисолаи номзадӣ ва «Афсонаҳои мардуми форсизабон дар сабти имрӯз (Масъалаҳои истилоҳ, хусусият, таърих, репертуар, вазъият ва маҳорати афсонагӯён дар асоси пажӯҳиши майдонӣ)» рисолаи докторӣ (Душанбе, 1998) дифоъ намудааст. Бо пажӯҳиши фолклор, адабиёт, этнографияи тоҷикон ва форсизабонони Тоҷикистон, Афғонистон, Эрон ва Ӯзбекистон машғул аст. Муаллиф ва таҳиягари бештар аз 30 китоб ва зиёда аз 400 мақолаҳои илмӣ ва оммавӣ мебошад, ки аз ҷумла 14 китоб ва 58 мақолаи илмии эшон дар кишварҳои хориҷӣ ба нашр расидааст. Дар асарҳояш бахшҳои гуногуни фарҳанги тоҷикони ҷаҳон ва мардуми ориёитаборро мавриди таҳқиқ ва таҳлил қарор додааст. Ӯ бо муҳаққиқони кишварҳои хориҷӣ ҳамкории илмӣ дорад. Аз ҷумла бо профессори амрикоӣ Маргарет Миллс роҷеъ ба як гӯяндаи фолклори тоҷик китобе таҳия кард, ки он ба забони англисӣ нашр шудааст.
Раҳмонӣ беш аз 30 сол аст, ки бо гирдоварии маводи фолклорӣ ва этнографӣ машғул аст. Ҳоло дар бойгонии ӯ беш аз 50 ҳазор саҳифа дастнавис, 12 000 сурат, 522 касет, 70 навори видео, маводи гуногун оид ба расму оинҳо мавҷуд аст, ки аз кишварҳои форсизабон ва марказҳои эроншиносии дунё сабт ва забт шуда, аз он олимони кишварҳои хориҷӣ низ истифода менамоянд. Ӯ дар бештар аз 60 конгрес, конфронс ва симпозиумҳои байналмилалӣ дар кишварҳои Австралия (1998), Австрия (2006), Амрико (2000, 2001), Англия (2007), Арманистон (2004), Афғонистон (1983, 1984, 1985, 2009), Гурҷистон (2007), Италия (2006), Корея (2009, 2010), Қирғизистон (1999), Маҷористон (2002), Миср (2009), Норвегия (2008), Олмон (2001, 2005, 2006, 2010), Русия (1988, 2000; 2002, 2008), Тоҷикистон (1990, 1994, 1996, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2008), Туркия (2007), Франсия (2006), Шведсия (2008, 2011), Эрон (1992, 1994, 1995, 1996, 1999, 2001, 2003, 2006, 2007, 2008, 2009, 2011), Ӯзбекистон, (1993, 1994, 1999, 2002, 2003), Ҳиндустон (1989) ва ғайра бо маърӯзаҳои илмӣ ширкат варзидааст. Корҳои илмии эшон дар кишварҳои Австралия, Амрико, Англия, Аргентина, Афғонистон, Олмон, Покистон, Русия, Франсия, Эрон, Япония, Ӯзбекистон чоп шуда, ба забонҳои русӣ, англисӣ, фронсавӣ, португалӣ, испанӣ, арабӣ, кореягӣ, ӯзбекӣ тарҷума шудааст. Раҳмонӣ узви Иттиҳодияи журналистони Тоҷикистон (аз 1993), узви «Анҷумани байналмилалии мутолиоти эроншиносӣ дар кишвари Амрико» (аз 2000), узви Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон (аз 2000), узви ҳайати таҳрири маҷаллаи байналмилалии «Эрон ва Қафқоз» [Iran and the Caucasus] (Brill. Leiden-Boston, аз 2003), узви ассотсиатсияи байналмилалии «Эпоси халқҳои ҷаҳон» (Бишкек, аз 1999), узви «Анҷумани фолклори Амрико» (аз 2003), узви «Созмони байналмилалии пажӯҳиши нақлҳои фолклорӣ» (аз 2005), узви Шӯрои «Анҷумани тоҷикон ва форсизабонони ҷаҳон» (дар 1996—2000, дубора аз 2006), узви ду шӯрои дифои рисолаҳои доктории ДМТ ва ҳамчунин пажӯҳишгоҳи забон ва адабиёти ба номи Рӯдакии АИ ҶТ аст. Бо роҳбарии ӯ то ба ҳол 12 нафар унвонҷӯйҳо аз рисолаҳои илмии худ дифоъ карданд, ки 6 нафараш аз кишвари Эрон ҳастанд.
Осори илмӣ
вироиш- «Омӯзиш ва таҳқиқи фолклори даризабонони Афғонистон дар Тоҷикистон» (Кобул, 1984),
- «Намунаҳои фолклори дарӣ» (дар 3 ҷилд, Кобул, 1985),
- "Простонародная литература современного Афганистана (дар 2 ҷилд, М., 1994);
- «Афсонаҳои дарӣ» (Т., 1994, 1998);
- «Шавғот (Афсонаҳои форсӣ ва маҳорати як афсонапардози эронӣ)» (Д., 1996);
- «Шугҳои Бухоро дар сабти Равшани Раҳмонӣ» (М., 1997);
- «Қиссаҳо, ривоятҳо ва дуоҳои Бухоро дар сабти Раҳмонӣ» (Д., 1998);
- «Сказки сказочники персоязычных народов» (М., 1998);
- «Афсона ва жанрҳои дигари насри шифоҳӣ» (Д., 1999);
- Роҷеъ ба таърихи гирдоварӣ, нашр ва омӯзиши адабиёти омиёнаи тоҷик. (Washington DC — 2000, ба форсӣ),
- «Проблемы устной поэзии и прозы в творчестве персоязычных народов» (М., 2000);
- Conversations with Dauvlat Khalav. Oral narratives from Tajikistan. Mosow: Publishing hause «Humanitary», 2000.
- «Таърихи гирдоварӣ, нашр ва пажӯҳиши афсонаҳои мардуми форсизабон» (Д., 2001; Теҳрон, 1380=2001);
- Tajik Women as Folktale Tellers: Tales in tradition (With video-records) (Будапешт, 2002);
- Афсонаҳои нодир (Пешовар, 2003, 2005);
- Эҷодиёти гуфтории мардуми тоҷик (Д., 2008),
- «The Popular Literature of the Tajiks» дар кит.: «A History of Persian Literature» (London-New York, 2010),
- «Як афсона дар баёни чор насл» (Пажӯҳш ва матн) (Д., 2011),
- «Фарёди бесадо» (гуфтугӯ бо доктор Асадуллоҳ Ҳабиб) (Д., 2011),
- «Замоне бо Ғафуров ҳамкор будам» (Гуфтугӯ бо профессор Ҷаҳонгир Дуррӣ) (Д., 2012),
- «Муши тилоӣ» (Д., 2012),
- «Фарҳанги ориёӣ ва тоҷику Тоҷикистон» (Д., 2012),
- «Наврӯзи ориёии тоҷикон» (Д., 2013) ва ғайра.
Ҷоизаҳо
вироишСоли 2003 барои китоби «Таърихи гирдоварӣ, нашр ва пажӯҳиши афсонаҳои мардуми форсизабон», аз кишвари Эрон, ҷоизаи байналмилалии Пажӯҳиши солро дарёфт намуд. Соли 2008 дар дувоздаҳумин ҷашнвораи байналмилалии қиссагӯӣ, дар шаҳри Исфаҳон суханронӣ намуда, сазовори «Медали тило» гардид. Хизматҳои ӯ сазовори ордени «Дӯстӣ» (2008), нишонҳои «Аълочии фарҳанги Тоҷикистон» (2008), «Аълочии маорифи Тоҷикистон» (2008) дониста шудааст.
Сарчашма
вироиш- Энсиклопедияи олимони Донишгоҳи давлатии миллии Тоҷикистон. — Д., 2008
- Раҳмонов Равшан (Раҳмонӣ) // Энсиклопедияи адабиёт ва санъати тоҷик. — Душанбе, 2004.- Ҷ.3. — С.47.