Ҳиндустон
Ҳиндустон — кишварест, ки дар қитъаи Осиёи Ҷанубӣ қарор дорад. Ҷумҳурии Ҳиндустон дар Ҷануби Осиё ҷойгир шуда, қисми зиёди он дар нимҷазираи Ҳиндустон воқеъ аст. Ҳиндустон аз ҷониби ғарб бо Покистон, аз ҷониби шимолу-шарқ бо Чин, Непал ва Бутан ва аз ҷониби шарқ бо Банглодеш ва Мянма ҳамсарҳад мебошад. Ғайр аз ин Ҳиндустон аз ҷониби ҷанубу ғарбӣ бо сарҳадҳои баҳрӣ бо ҷазираи Малдивҳо, аз ҷониби ҷануб бо Шри-Ланка ва аз ҷониби ҷанубу шарқӣ бо Индонезия ҳамсарҳад мебошад. Масоҳати баҳсталаби иёлоти Ҷамму ва Кашмири кишвар бо Афғонистон ҳамсарҳад мебошад. Ҳиндустон дар ҷаҳон аз ҷиҳати аҳолӣ ҷои дуюмро мегирад, ки дар онҷо зиёда аз миллиард нафар одамон зиндагӣ мекунанд. Ҳиндустон дар ҷаҳон аз ҷиҳати масоҳат ҷои ҳафтумро ишғол мекунад. Дар Ҳиндустон дину ойинҳо мисли ведо ҳиндуия, буддоия, ойини сик, ҷайн ва дигарҳо ба миён омадаанд.
![]() |
![]() |
![]() | |
Шиор: нест | |
Суруди миллӣ: «[[Суруди миллии Ҳиндустон|]]» | |
Рӯзи истиқлолият | |
Забони расмӣ | Забони ҳиндӣ |
Пойтахт | Деҳли |
Шаҳри калонтарин | Мумбай, Деҳли, Бангалор, Ченнаи, Калкута |
Идораи давлат | |
Президент Сарвазир Ноиби президент |
Рам Натҳ Ковинд Нарендра Модӣ Муҳаммад Ҳамид Ансорӣ |
Масоҳат • Ҳамагӣ • Фоизи об. |
7-ум ҷой дар ҷaҳон 3 287 263 км² 9,5 % |
Аҳолӣ • Ҳамагӣ (2013) • Зичӣ |
2-ум ҷой дар ҷaҳон 364 нафар/км² |
Пули миллӣ | Рупии Ҳиндустон |
Интернет-Домен | .in |
Коди телефон | +91 |
Соат | UTC +5:30 |
Ин мақола бояд ба таври комил бознависӣ шавад. |
Дар нусхаи забонии дигар мақолаи пурратар аст: India(англ.).
Шумо метавонед мақоларо бо иловаи тарҷума муфассалтар кунед ва ба лоиҳа кӯмак кунед. Дар ҳамин ҳол, бинобар риояи қоидаҳои нашр, шаблони {{Мақолаи тарҷумашуда}}-ро дар саҳифаи баҳс ишора кунед, ё пайвандро ба саҳифаи манбаъ (сарчашма) дар шарҳи вироиш нишон диҳед. |
ТаърихВироиш
Ҳиндустон то миёнаи асри XX дар итоати Подшоҳии Муттаҳида буд. Баъд аз он, ки Ҳиндустон соли 1947 соҳибистиклол шуд, давлат аз ҷиҳати иктисоди ва инкишофи харби сохиби дастовардҳои зиёд шуд, махсусан дар тули бист соли охир. Ҳиндустон кишваре, аст дар қорраи Осиё. Ҷумҳурии Ҳиндустон дар мамлакати Ҷануби Осиё ҷойгир шуда, қисми зиёди онро нимҷазираи Индостан гирифтааст. Ҳиндустон аз тарафи ғарб бо Покистон, аз тарафи шимолу-шарқ бо Хитой, Непал ва Бутан ва аз тарафи шарқ бо Бангладеш ва Мянма ҳамсарҳад мебошад. Ғайр аз ин Ҳиндустон аз тарафи ҷануби ғарби бо сарҳадҳои баҳри бо ҷазираи Малдивҳо, аз тарафи ҷануб бо Шри-Ланка ва аз тарафи ҷануби шарқи бо Индонезия ҳамсарҳад мебошад. Масоҳати бахсталаби штати Ҷамму ва Кашмир бо Афғонистон ҳамсарҳад мебошад. Ҳиндустон дар ҷаҳон аз ҷиҳати аҳоли чои дуюмро мегирад, ки дар он чо зиёда аз миллиард нафар одамон зиндагӣ мекунанд. Ҳиндустон дар ҷаҳон аз чиҳати масоҳат ҷои ҳафтумро ишғол мекунад. Дар Ҳиндустон индуизм, буддизм, сикхизм, ҷайнизм пайдо шудаанд. Ҳиндустон то миёнаи асри XX дар итоати империяи Подшоҳии Муттаҳида буд. Баъд аз он ки Ҳиндустон соли 1947 сохибистиклол шуд, давлат аз ҷиҳати иктисоди ва инкишофи харби сохиби дастовардҳои зиёд шуд, махсусан дар тули бист соли охир. Ҳиндустон аз калимаи қадимаи «синдху» гирифта шуда, маънояш номи таърихии дарёи Инд мебошад. Сарқонун Ҳиндустон инчунин дигар номгуи давлатро эътироф мекунад, Бҳарат ки он аз санскрити номи бостонаи подшоҳ, ки саргузашти ӯ дар Маҳабхарата навишта шуда буд. Номгуи сеюми Ҳиндустон, аз давраҳои Империяи Моголи Бузург истифода бурда мешавад, вале статуси давлати надорад. Аз ҳама барвакттарин изҳои ҳаёти инсон дар Ҳиндустон – ин сурати кухии асри Сангин дар Бхимбетке дар штати Мадхья-Прадеш мебошад. Аввалин маълумотҳои ҳамавактаи аҳолии дар 9000 сол пеш пайдо шуданд ва ба пайдошавии Тамаддуни водии дарёи Инд оварданд, ки бисёртарин гулгулшукуфии ин давлат аз соли 2600 пеш аз миллод то соли 1900 пеш аз миллод.Баъд аз тамаддуни ҳиндуӣ тамаддуни Ведикӣ омад. Аз соли 500 пеш аз миллод сар карда дар сарзамини Ҳиндустон якчанд шохигарии сохибистиклол пайдо шуданд. Ба ташакул ёфтани маданияти Ҳиндустон сулолаи шимолии Мауря,. дар зери хукумронии шохи буддои Ашоки сахми худро гузошт. Аз соли 180 пеш аз миллод Ҳиндустон як катор тохтутозхое, ки аз тарафи Осиёи Миёна аз сар гузаронид, ки дар натича дар сарзамини Ҳиндустон шохигариҳои Хинду-юнони, Хинду-скифи ва Хинду-парфяни, ва инчунин Империяи Кушониён пайдо шуданд. Аз асри III сар карда дар таърихи Ҳиндустон давраи хукумронии сулолаи Гупта пайдо шуд, ки онро асрҳои тиллоии Ҳиндустони бостон гуфтан мумкин аст. Ҳиндустон аз калимаи қадимаи «синдху» гирифта шуда, маънояш номи таърихии дарёи Ҳинд мебошад. Сарқонуни Ҳиндустон инчунин дигар номгуи давлатро эътироф мекунад, Бхарат ки он аз санскрити номи бостонаи подшоҳ, ки саргузашти ӯ дар Махабхарата навишта шуда буд. Номгуи сеюми Ҳиндустон, аз давраҳои Империяи Муғули Бузург истифода бурда мешавад, вале статуси давлати надорад. Аз ҳама барвакттарин изҳои ҳаёти инсон дар Ҳиндустон – ин сурати кухии асри сангин дар Бхимбетке дар штати Мадҳя Прадеш мебошад. Аввалин маълумотҳои ҳамавактаи аҳолии дар 9000 сол пеш пайдо шуданд ва ба пайдошавии Тамаддуни водии дарёи Инд оварданд, ки бисёртарин гулгулшукуфии ин давлат аз соли 2600 пеш аз миллод то соли 1900 пеш аз миллод.Баъд аз тамаддуни ҳиндуӣ тамаддуни Ведики омад. Аз соли 500 пеш аз миллод сар карда дар сарзамини Ҳиндустон якчанд шоҳигарии сохибистиқлол пайдо шуданд. Ба ташакул ёфтани маданияти Ҳиндустон сулолаи шимолии Мауря, дар зери ҳукумронии шоҳи буддои Ашоки сахми худро гузошт. Аз соли 180 пеш аз миллод Ҳиндустон як катор тохтутозхое, ки аз тарафи Осиёи Миёна аз сар гузаронид, ки дар натиҷа дар сарзамини Ҳиндустон шоҳигариҳои Ҳинду-юнонӣ, Ҳинду-скифӣ ва Хинду-парфяни, ва инчунин Империяи Кушониён пайдо шуданд. Аз асри III сар карда дар таърихи Ҳиндустон давраи хукумронии сулолаи Гупта пайдо шуд, ки онро асрҳои тилоии Ҳиндустони қадима гуфтан мумкин аст.
Сиёсат ва ҳукӯматВироиш
Бахшбандии кишварӣВироиш
- Андра Прадеш
- Аруначал Прадеш
- Ассам
- Биҳар
- Чхаттисгар
- Гоа
- Гуҷарат
- Харяна
- Химачал Прадеш
- Ҷамму ва Кашмир
- Ҷарханд
- Карнатака
- Керала
- Мадҳя Прадеш
- Манипур
- Маҳараштра
- Меғалая
- Мизорам
- Нагаланд
- Орисса
- Пенҷаб
- Раҷастон
- Сикким
- Тамилнад
- Трипура
- Уттаранчал
- Уттар Прадеш
- Банголистони Ғарбӣ
- Телингоно
Ноҳияҳои ҲиндустонВироиш
Ноҳияҳои Ҳиндустон (дистриктҳо) (англ. Districts of India) — воҳидҳои маъмурӣ-ҳудудии зинаи дуюми кишвар мебошад, ки ба ҳайати иёлатҳо ва минтақаҳои иттифоқӣ дохил мешаванд. Инчунин, ниҳияҳои худмухтор, мисли Дарҷилинг ба онҳо дохил аст. Шумораи ноҳияҳо дар иёлатҳои Ҳиндустон аз 2 дар Гоа то 75 адад дар иёлати Уттар Прадешро дарбар мегирад, дар минтақаҳои иттифоқӣ — то 9 адад дар Деҳлӣ (минтақа) аст. Чор минтақаҳои иттифоқӣ иборат аз як ноҳия мебошанд. Аксарияти ноҳияҳо номгузории марказҳои маъмуриашонро доранд.
Ҷуғрофия ва иқлимВироиш
ИқтисодВироиш
АҳолӣВироиш
Аҳолии Ҳиндустон (ҳиндуҳо), то майи соли 2016 — 1,3 млрд нафар.[1][2], ки шашяки аҳолии курраи Заминро ташкил медиҳад. Ҳиндустон — кишвари сераҳолии дунё баъд аз Ҷумҳурии Халқии Чин аст. Аксарияти аҳолӣ — сокинони деҳотанд. Ҳиндустон — кишвари сермиллат аст. Халқҳои бузургтарин: ҳиндустониҳо, телугу, маратҳҳо, банголиҳо, ҷатҳо, тамилҳо, гуҷаратҳо, каннараҳо, панҷабиҳо
Ҳиндӣ — забони сергуфтортарин дар Ҳиндустон. Ба забони ҳиндӣ тақрибан 40 % аҳолӣ сухан мегуянд.
Тақрибан 80 % аҳолӣ ба дини индуизм, 14 % ба ислом, 2,4 % ба масеҳӣ, 2 % ба сикхи, 0,7 % ба буддоӣ эътиқод доранд.
Шаҳрҳои бузургтаринВироиш
Фарҳанг ва маорифВироиш
ЗабонҳоВироиш
ПайвандҳоВироиш
Ин мақолаи хурд аст. Бо густариши он ба Википедия кумак кунед. Дар сурати имкон ин ёддошт бояд дақиқтар ҷойгузин шавад. |
Минтақаҳои Ҳиндустон | |
---|---|
Ҳиндустони Шимолӣ · Ҳиндустони Шимолу Шарқӣ · Ҳиндустони Шарқӣ · Ҳиндустони Ғарбӣ · Ҳиндустони Ҷанубӣ |
Иёлатҳои Ҳиндустон | |
---|---|
Андра Прадеш · Аруначал Прадеш · Ассам · Биҳар · Гоа · Гуҷарат · Ҷамму ва Кашмир · Ҷарханд · Бенгалистони Ғарбӣ · Карнатака · Керала · Мадхя Прадеш · Манипур · Махараштра · Меғалая · Мизорам · Нагаланд · Орисса · Пенҷоб · Раҷастон · Сикким · Тамилнад · Трипура · Уттаранчал · Уттар Прадеш · Харяна · Химачал Прадеш · Чхаттисгар · Телингоно |
ЭзоҳВироиш
- ↑ India Population (2016) – Worldometers.
- ↑ The World Factbook – India. CIA. 15 июли 2019 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 11 марти 2017.