Фундуқ

Фундуқ, (форсӣ: ‎) финдиқ, финдуқ, бундуқ, ритта, ҷавзаи ҷангалӣ, қурси ҷангалӣ (Corylus avellana) як навъи буттаи мевадорест (аз оилаи фундиқиҳо), донаи гирдаи майдаест аз ҷинси ҷавз, ки пӯчоқаш сахти сурхтоб буда, мағзашро мехӯранд. Дарахти фундуқ 3-9 метр қад мекашад. Дар ҷангалзори паҳнбарг ва бешаи омехта месабзад. Чунин меҳисобанд, ки фундуқи худрӯй дар Тоҷикистон барҳам хӯрдааст. Солҳои 1977-78 фундуқи худрӯйро дар ду маҳалли ҳавзаи дарёи Ёс (соҳили рости Кофарниҳон) — наздики деҳаи Ёс (1350 метр аз сатҳи баҳр) ва соҳили рости дарёи Ёс (байни деҳаи Ёси Поён ва Ёси Боло; 1440 метр аз сатҳи баҳр) дарёфт намуданд. Дар ин ҷойҳо фундуқ асосан бо ирғай, дӯлона, бодом, татум, фарқ, олуча ва ғайраҳо ҳамроҳ месабзад.

Фундуқ
Общий вид растения
Табақабандии илмӣ
ХАТО: шаблони орояшинохтӣ нест, который должен описывать систематическое положение таксона Corylus. Гуна: Фундуқ
Номи байнулмилалии илмӣ
Corylus avellana (L.) H.Karst., 1881
Мутародифот
Corylus imeretica Kem.-Nath. Corylus maxima Mill. Corylus pontica K.Koch Corylus tubulosa Willd.
Ареал
Вазъияти ҳифз
Камтарин нигаронӣ IUCN 3.1 Least Concern: 63521
Сомонашиносӣ дар Викигуна Тасвирот дар Викианбор ITIS   501642 NCBI   13451 EOL   1147599 GRIN   t:11643 IPNI   295446-1 TPL   kew-47841

Фундуқ буттаи сояпарвард аст, дар ҷои кушод нашъунамо намекунад. Онро аз тухм, қаламча, бехҷаст ва фарғун зиёд мекунанд. Баъди 4-5 сол ба ҳосил медарояд. Фундуқи мазрӯъ то 150—180 сол умр мебинад.

Фундуқ аз қадим маъмул аст. Онро ба монанди челон, чормағз, бодом ва ғайраҳо фаровон парвариш мекунанд.

Адабиёт

• Фундуқ // Энциклопедияи Советии Тоҷик : [дар 8 ҷ.] / сармуҳаррир А. С. Сайфуллоев. — Д. : СИЭСТ, 1978—1988.