Абдуллоҳи I ибни Ҳусайн
Абдуллоҳи I ибни Ҳусайн [5] ( ар. عبد الله الأول بن الحسين 1882, Макка — 20 июли 1951, Ерусалим ) — аввалин подшоҳи Урдун ( 1946 — 1951 ) ва асосгузори сулолаи Ҳошимии Урдун. Аз соли 1921 амири Трансиордания .
| ар. الشريف عبدالله الاول ابن الحسين | |
 | |
 | |
| 25 май 1946 — 20 июл 1951 | |
| Ҷонишин | Талол ибни Абдуллоҳ |
| Таваллуд |
2 феврал 1882 |
| Даргузашт |
20 июл 1951[1][2][3] (69 сол) |
| Мадфан | |
| Дудмон | сулолаи Ҳошим[d] |
| Падар | Ҳусайн ибни Алӣ[d] |
| Модар | Abdiya bint Abdullah[d][4] |
| Ҳамсар | Musbah bint Nasser[d] |
| Фарзандон | Талол ибни Абдуллоҳ ва Naif bin Abdullah[d] |
| Эътиқод | суннӣ ва ислом |
| Ҷоизаҳо |
         |
| Рутба | field marshal[d] |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Ӯ дар Макка дар оилаи шарифи Макка - Ҳусейн ибни Алӣ ал Ҳошимӣ таваллуд шудааст. Соли 1896 ҳамроҳи бародараш ба Истанбул ба дарбори султони усмонӣ барои таҳсил ва ҳамчун гаравгон аз хонаводаи Ҳошимиён фиристода шуд. Солҳои 1909-1916 вакили парлумони Туркия ва муовини раиси он буд. Ӯ бо мақомоти Бритониё дар Миср робита дошт. Солҳои 1916-1918 ба дастаҳои араб, ки гарнизонҳои туркро дар Ҳиҷоз муҳосира карда буданд, сарварӣ кардааст. Вазири корҳои хориҷии давлати Ҳиҷоз буд. Дар соли 1920 ӯ подшоҳи Ироқ эълон шуд, аммо пас аз як сол ӯро ба манфиати бародари хурдиаш Файсали I , ки аз Сурия ихроҷ карда шуда буд, барканор карданд.
Соли 1921 бо кумаки Англия амири Трансиордания [6] ва баъд аз эълони истиқлолияти он аз 25 майи соли 1946 шоҳи Трансиордания шуд. Вай бо Англия як қатор шартномаҳо баст, ки ин кишварро дар Шарки Наздик ба такягоҳи Англия табдил дода, ба вай назорати номаҳдуд аз болои молияи Трансиордания дод. Дар солхои 30-ум ба мукобили бадавиҳо як катор экспедитсияҳои ҷазодихӣ гузарондааст. Соли 1936 дар замони шӯриши арабҳо дар Фаластин хидмати худро ба ҳайси миёнарав пешниҳод кард ва ҳарчанд арабҳо ба пешниҳоди ӯро бо сардӣ пазироӣ карданд, аммо ин иқдом мавқеъи ӯро ба таври ҷиддӣ таҳким бахшида, ба ӯ имкон дод, ки нақшаи таъсиси Федератсияи Арабро пешниҳод кунад.
Дар соли 1946 Абдуллоҳ ибни Ҳусейн подшоҳи салтанати мустақили эълоншудаи Трансиордания эълон шуд . Моҳи апрели соли 1948 Иттиҳодияи Араб Абдуллоҳро сарфармондеҳи артише, ки мебоист ба иҷрои нақшаи тақсимоти Фаластин ва дар он ҷо барпо намудани давлати Исроил баъд аз бархам додани мандати Англия ва баровардани қушунҳои Англия монеъ мешуд. Дар натиҷаи ҷанги арабу Исроил дар солҳои 1948-1949, Трансиордания соҳили ғарбии дарёи Урдунро ишғол кард, ки дар қаламрави он, аз ҷумла, Нақшаи тақсимоти таъсиси давлати арабро пешбинӣ карда буд. Баъди аннексия карда шудани сохили ғарбии дарёи Урдун дар соли 1950 номи Шоҳигарии Трансиордания ба Шоҳигарии Урдун иваз карда шуд. Категория:Википедия:Статьи, требующие конкретизации 20 июли соли 1951 аз ҷониби як узви созмони террористии фаластинӣ дар остонаи масҷиди Ал-Ақсо дар Байтулмуқаддаси Шарқӣ Уршалим (Иерусалим) , ки соли 1950 аз ҷониби Трансиордания ғасб шуда буд, кушта шуд. Террорист Мустафо Шакри Ашо (дӯзандае, ки дар ҳайати гурӯҳи пинҳонии "Динамити Араб " буд), аз ҷониби посбонони подшоҳ асир гирифта шуда буд, изҳор намуд, ки вай бо далелҳои хиёнати подшоҳ Абдуллоҳи I ба манфиатҳои миллӣ тир холӣ кардааст. Қотил ва панҷ шарики ӯ, ки ҳама сокинони Уршалим буданд, ба қатл расонида шуданд.
Пас аз марги ӯ, ба тахт писари калонии ӯ, шоҳзода Талол ибни Абдуллоҳ, ки ба сабаби бемории рӯҳӣ ғайри қобили амал эълон шуд, ба зудӣ ба фоидаи писараш Ҳуссейн ибни Талол даст кашид.
Кӯдакон
вироишПодшоҳ Абдуллоҳи I соҳиби ду писар ва чор духтар аст.
Рутбаҳои ҳарбӣ
вироиш- Фелдмаршали Артиши Урдун (1948)
- Фелдмаршали Артиши Миср (Фелдмаршали Артиши Миср, 1949, унвони фахрӣ)
- Коммодори Қуваҳои Ҳарби Ҳавоии Бритониёи Кабир (Commodore RAF, аз 30 октябри 1940, унвони фахрӣ)
Мукофотҳо
вироиш- Дорандаи Салиби Бузурги Ордени Империяи Бритониё (GBE), 1920
- Лентаи бузурги ордени Байнаннаҳрайн (Ироқ), 1922
- Доранда Комондори ордени Микоили муқаддас ва Георги муқаддас, 1927
- Ордени бузурги Ҳошимиён (Ироқ), 1932
- Ордени Файсали дараҷаи 1 (Ироқ), 1932
- Дорандаи Салиби Бузурги ордени Микоили муқаддас ва Георги муқаддас, 1935
- Медали нуқраи ҷашнии шоҳ Георги V, 1935
- Медали тоҷгузории шоҳ Георги VI, 1937
- Занҷири ордени Муҳаммад Алӣ ( Миср ), 1948
- Занҷири ордени Паҳлавӣ (Эрон), 1949
- Салиби бузурги ордени хизматҳои ҳарбӣ дар Сафед ( Испания ), 1949
- Кордони бузурги ордени Умавиён (Сурия), 1950
Эзоҳ
вироиш- ↑ Encyclopædia Britannica (ингл.)
- ↑ Энциклопедия Брокгауз (нем.)
- ↑ GeneaStar
- ↑ Pas L. v. Genealogics (ингл.) — 2003.
- ↑ Также возможно написание имени Абдалла и Абдулла
- ↑ Телохранитель эмира Абдуллы на верблюде со знаменем красного, зелёного и белого цветов на дальнем плане слева. World Digital Library (Апрел 1921). 14 июли 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 15 июли 2013.