Аҳдномаи Маастрихт
Аҳдномаи Маастрихт ( англ. Maastricht Treaty (расмӣ Аҳдномаи таъсиси Иттиҳоди Аврупо ), инчунин бо номи Аҳдномаи Иттиҳоди Аврупо маълум аст, — аҳдномаест, ки фаъолияти Иттиҳоди Аврупоро оғоз кардааст. Аҳднома 7 феврали соли 1992 дар шаҳри Маастрихти Нидерланд байни аъзои Иттиҳоди Аврупо ба имзо расида , 1 ноябри соли 1993 эътибор пайдо кард. Аҳднома дар натиҷаи машваратҳои алоҳида оид ба иттифоқҳои сиёсӣ ва асъорӣ ба даст омад.
_(cropped).JPG) | |
| Номида ба шарафи | Maastricht[d] |
|---|---|
| Кишвар | |
| Воҳиди марзию маъмурӣ | Вилояти Лимбург |
| Макони кунунӣ | |
| Мавзӯъи аслӣ | Three pillars of the European Union[d] |
| Забони навиштаҷот ё осор/асар | забони даниягӣ, олмонӣ, инглисӣ, испониёӣ, фаронсавӣ, Забони ирландӣ, итолиёӣ, нидерландӣ ва португалӣ |
| Замони вуқуъ | 7 феврал 1992 |
 | |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Муқаррароти Аҳднома вироиш
Аҳдномаи Маастрихт муомилоти пули муштараки Евро ва сохтори Иттиҳодияи Аврупоро дар асоси се муқаррарот пешбинӣ мекард.
Иттиҳоди Аврупо ҷомеаҳои Аврупо ва ду рукни дигари ҳамкориҳои сиёсиро муттаҳид кард: сиёсати умумии байналмилалӣ, амният ва ҳамкорӣ дар соҳаи адлия ва корҳои дохилӣ. Аҳднома инчунин мавқеъҳои Омбудсмани аврупоӣ, Нозири ҳифзи иттилоотҳои аврупоӣ, Кумитаи минтақавиро муаррифӣ намуда, дар бораи тартиби қабули қарорҳои муштарак мувофиқа карда, доираи расмиёти овоздиҳии аксариятро васеъ намуд. Тасдиқи Аҳднома дар бораи Иттиҳоди Аврупо ба монеаҳои ҷиддӣ рӯ ба рӯ шуд. Аз ҷумла, раъйпурсӣ дар Дания дар соли 1992 онро рад кард; танҳо раъйпурсии дуюми соли 1993 барои тасдиқи Аҳднома роҳ кушод.
Дар аввал танзим дар дохили иттиҳодияҳои Аврупо асосан ба масъалаҳои соҳаи иқтисод ва тиҷорат дахл мекард. Дар байни ниҳодҳои давлатӣ, Комиссияи Аврупо ва Додгоҳи адлияи Аврупо дорои ваколатҳои васеътарин мебошанд, ки ҳардуи онҳо расман аз ҳукуматҳои кишварҳои ин ҷомеа мустақил буда, дар дохили кишварҳои узв (Иттиҳоди Аврупо) салоҳиятҳои зиёд доранд. Порлумони Аврупо бевосита аз ҷониби шаҳрвандони Иттиҳоди Аврупо интихоб карда мешавад.
Муассисони Иттиҳоди Аврупо ният доранд, ки минбаъд ба созмон ваколатҳои васеъро дар сиёсати байналмилалӣ, бахши низомӣ ва судӣ вогузор кунанд, ки ин дар таҳаввулоти минбаъдаи Порлумони Аврупо инъикос ёфтааст. Ин ниятҳо бо зарурати гуфтушунидҳои тӯлонӣ бо ҳукуматҳои миллӣ бархӯрд карданд.
Кишварҳое, ки Аҳдномаи Маастрихтро имзо кардаанд, 5 меъёрро барои кишварҳои довталаб барои шомил шудан ба Иттиҳоди Аврупо муайян карданд:
- касри буҷети давлатӣ набояд аз 3 % аз Маҷмӯъи маҳсулоти дохилӣ (ММД) зиёд бошад;
- карзи давлатй бояд аз 60% аз ММД кам бошад;
- дар давоми 2 сол давлат бояд дар механизми қурби асъор иштирок намуда, қурби пули миллиро дар доираи додашуда нигоҳ дорад;
- сатҳи таваррум набояд 1,5% аз арзиши миёнаи се кишвари узви Иттиҳоди Аврупо бо нархҳои устувортарин зиёд бошад;
- фоизи қоғазҳои қиматноки давлатӣ набояд 2% аз арзиши миёнаи меъёрҳои мувофиқ дар кишварҳои дорои таваррум пасттарин зиёд бошад.
Натиҷаҳо вироиш
Мақсадҳои Иттиҳоди Аврупо, ки дар Аҳдномаи Маастрихт сабт шудаанд, доираи хеле васеи масъалаҳоро дар бар мегирифтанд.
Ташкилоти нав барои мусоидат ба пешрафти иқтисодӣ ва иҷтимоии халқҳои Аврупо, сатҳи баланди шуғл ва ноил шудан ба рушди мутавозин ва устувор, мусоидат ба таъсиси ҳувияти Иттиҳод дар арсаи байналмилалӣ тавассути татбиқи сиёсати умумии берунӣ ва амният пурзӯр намудани муҳофизати ҳуқуқҳои шаҳрвандон.
Тасдиқи Аҳдномаи Маастрихт ҷомеаи Аврупоро ба сатҳи интегратсияи сиёсӣ расонд. Қишрҳои аъзои Иттиҳоди Аврупо роҳи саъю кушиши якҷояро дар татбиқи сиёсати умумии берунӣ ва амният пеш гирифтанд; шаҳрвандии Аврупо; ҳамоҳангсозии системаҳои ҳуқуқӣ ва сиёсии кишварҳои узв дар фазои бидуни сарҳад. Аҳдномаи Маастрихт ба пешравии сифатии интегратсияи аврупоӣ мусоидат карда, динамикаи ҷамъиятро ба роҳи барпо намудани иттиҳоди иқтисодию асъор, ҷорӣ намудани воҳиди ягонаи асъор, инчунин мустаҳкам намудани ваҳдати иҷтимоию иқтисодӣ равона кард. Фаъолияти ҷомеа дар соҳаи иҷтимоию иқтисодӣ ҳам самарабахштар ва ҳам рушди демократияи бевосита мусоидат намуд, инчунин, дар бахши сиёсӣ сохторҳои байниҳукуматӣ ин кӯшишҳо бартарӣ доранд.
Адабиёт вироиш
- М. ВА. Миронова. Аҳдномаи Маастрихт 1992 // Энсиклопедияи дипломатии Украина : Дар 2 ҷилд./Муњаррир: Л. ДАР. Хуберский (сардор) ва дигарон. - К.: Дониши Украина, 2004 — Т.2 — 812 с. ISBN 966-316-045-4
- Шинкаренко Т. Аҳдномаи Маастрихт // Энсиклопедияи сиёсӣ. Хайати редакция: Ю Левенец (сардор), Ю. Шаповал (чонишини сардор) ва дигарон. — К.: Нашриёти парламент, 2011. - бо. 414 ISBN 978-966-611-818-2
Пайвандҳо вироиш
- Матни Аҳдномаи Маастрихт [мошини Wayback . ] (англ.)
- Таърихи Иттиҳоди Аврупо ва Аҳдномаи Маастрихт [мошини Wayback . ] (англ.)
- Луғати истилоҳоти Иттиҳоди Аврупо [бойгонӣ 11 феврали 2008 дар мошини Wayback .]