Истгоҳи байналмилалии кайҳонӣ
Истгоҳи байналмилалии кайҳонӣ, кӯтоҳ ИБК (англ. International Space Station, кӯтоҳ. ISS, русӣ: Международная космическая станция, МКС) — истгоҳи мадории идорашаванда, ки ҳамчун маҷмӯи тадқиқотии бисёрсоҳаи кайҳонӣ истифода мешавад; аз охири соли 1998 то имрӯз амал мекунад (кишварҳо ба мувофиқа расиданд, ки то соли 2024 амал мекунанд, тамдиди муҳлати амалиёт то соли 2028, 2030 баррасӣ мешавад). ИКБ як лоиҳаи муштараки байналмилалӣ мебошад, ки дар он 14 кишвар: Русия, ИМА, Ҷопон, Канада ва аъзои Агентии кайҳоншиносии Аврупо Белгия, Олмон, Дания, Испания, Италия, Нидерланд, Норвегия, Фаронса, Швейтсария, Шветсия иштирок мекунанд[9][10][11] (дар аввал иштирокчиён Бразилия[комм. 1] ва Британияи Кабир[комм. 2] низ буданд).
| Таърихи таъсис | 20 ноябр 1998 |
|---|---|
 | |
.jpg) | |
 | |
| Номи кӯтоҳ | ISS, МКС, MVP, EEI, EEI ва ISS |
| Вазн | 419 725 кг[1] |
| Воҳиди марзию маъмурӣ | Иёлоти Муттаҳидаи Амрико[2], Русия[2], Ҷопон[2], Конодо[2] ва Аврупо[2] |
| Минтақаи замонӣ | UTC[3] |
| Макони кунунӣ | |
| Ба ҷои | Space Station Freedom[d] |
| Ҷоизаҳо |
 |
| Ишорашуда дар китоби | Civilization[d] ва Seveneves[d] |
| Бо ҳузури | Иёлоти Муттаҳидаи Амрико, Русия, Бритониёи Кабир, Фаронса, Дания, Испониё[4], Итолиё, Ҳоланд, Суэд, Конодо, Ҷумҳурии Федеративии Олмон, Суис, Белгия, Ҷопон ва Норвегия |
| Оператор | НАСА, Роскосмос, Еврокосмос, Japan Aerospace Exploration Agency[d] ва Canadian Space Agency[d][5] |
| Теъдоди виткаҳои мадорӣ | 146 495[6] |
| Баданаи аслӣ | замин |
| Апомарказ | 422 км[6] |
| Перимарказ | 409 км[6] |
| Навъи мадор | мадори пойинии Замин |
| Хуруҷ аз маркази мадорӣ | 0,0010107[6] |
| Инҳирофи мадорӣ | 0,9 рад[6] |
| Периоди гирдзанӣ | 92,88 дақиқа[6] |
| Санаи оғози фаъолият | 2 ноябр 2000[7] |
| Ғунҷоиш | 7 мусофир |
| Дарозӣ |
|
| Бар | 94,5 м[1] |
| Ҳаҷм | 1 005 м³[1] |
| Вебгоҳи расмӣ | nasa.gov/internat…(англ.) |
| URL-и шабака | blogs.nasa.gov/sp…(англ.) |
.svg) | |
 | |
 | |
| Саҳифаи веб-камера |
video.ibm.com/channel/is… eol.jsc.nasa.gov/ESRS/HD… |
| Operating temperature | 18 °С[8] ва 23 °С[8] |
| Шумори пайгирон | 7 578 690 |
| Сигнали иртиботӣ | Alpha, Station |
| Викианбор-гурӯҳ барои интериери элемент | Category:Interior of the International Space Station[d] |
| Гурӯҳ барои назари элемент | Category:Views of the International Space Station[d] |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
ИКБ-ро инҳо идора мекунанд: бахши русӣ — аз маркази идоракунии парвозҳои кайҳонӣ дар Королёв, бахши амрикоӣ — аз маркази кайҳонии ба номи Линдон Ҷонсон дар Хюстон. Модулҳои озмоишгоҳӣ — Коламбуси аврупоӣ ва Кибои ҷопонӣ — аз ҷониби марказҳои фармондеҳии Агентии кайҳоншиносии Аврупо (Оберпфаффенҳофен, Олмон) ва Агентии Таҳқиқотҳои Ҳавокайҳонии Ҷопон назорат карда мешаванд.[12]. Байни марказҳо мубодилаи доимии иттилоотӣ вуҷуд дорад. Ин истгоҳи фазоӣ дар мадори замин ва дар иртифоъи 350 километр аз сатҳи замин дар ҳаракат аст. Суръати он дар мадори муоиди 27700 километр бар соат аст, ки ба ин тартиби рӯзе 18 бор ба даври сайёраи замин гардиш мекунад.
Эзоҳ
вироиш- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 https://www.nasa.gov/international-space-station/space-station-facts-and-figures/
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 International Space Station legal framework (ингл.)
- ↑ https://twitter.com/Thom_astro/status/1718278544147574837
- ↑ https://www.esa.int/Space_in_Member_States/Spain/Participacion_de_Espana_en_las_misiones_de_la_ESA
- ↑ http://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/np-2015-05-022-jsc-iss-guide-2015-update-111015-508c.pdf
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 https://heavens-above.com/orbit.aspx?satid=25544
- ↑ https://www.nasa.gov/history/space-station-20th-expedition-1-arrives-at-the-international-space-station/
- ↑ 8.0 8.1 https://twitter.com/esaspaceflight/status/1427238995281448961
- ↑ ПInternational Space Station(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). Каталог NSSDC ID. 14 сентябри 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 Январ 2012.
- ↑ Archive of official government documents related to the ISS(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). International Space Station Guide. 15 сентябри 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 Январ 2012.
- ↑ European Participation(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). Сайт ЕКА. 17 Январ 2009 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 Январ 2012.
- ↑ Международная космическая станция.Справка(рус.)(пайванди дастнорас — таърих). РИА Новости (26 июли 2010). 13 Декабри 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 8 Январ 2014.