Зоқотола

Зоқотола
Зоқотола
	озарбойҷонӣ: Zaqatala
Кишвар	[[\|]]
Таърих ва ҷуғрофиё
Баландӣ	518 ± 1 м
Вақти минтақавӣ	UTC+4
Аҳолӣ
Аҳолӣ	▲31 300 тан (2010);
	Парвандаҳо дар Викианбор

Зоқотола (озарбойҷонӣ: Zaqatala, аварӣ Закатала ё Чӏар, тсахур. Zakatala) — шаҳр ва маркази маъмурии ноҳияи Зоқотолаи Озарбойҷон. Истгоҳи роҳи оҳан дар хатти Евлах — Балакен. Фурудгоҳи байналмилалии Парзиван. Шаҳр дар шоҳроҳи Евлах — Шакӣ — Тифлис, 152 км шимолу ғарбтар аз гузаргоҳи роҳи оҳани Евлах ҷойгир аст.

Дарахти чинор, ки дар яке аз боғҳои аз **Зоқотола** месабзид

Ҷуғрофия

Шаҳри Зоқотола дар дарёи Толачой (шохоби Алазани), дар доманакӯҳҳои дарахтзор дар нишебиҳои ҷанубии қаторкӯҳи асосии Қафқоз ҷойгир аст.

Таърих

Қалъаи нави Зоқотола

Этимология

Калимаи "Зоқотола" якчанд намуди пайдоиш дорад. Яке аз фарзияҳо ин аст, ки "Зоқотола" шакли тағирёфтаи калимаи "Сакотола" мебошад (аз номи ҳамвории сак гирифта шудааст).^[1] Дар асри 7 пеш аз милод Қабилаҳои сакоӣ ба Осиёи Ғарбӣ кӯч баста, қарор доданд, ки дар Албания аз соҳили рости дарёи Кура то доманакӯҳҳои кӯҳҳои Кавказ зиндагӣ кунанд. Минтақаи Зоқотола яке аз қисмҳои таркибии қадимии Албанияи Қафқозӣ буд ва дар ғарб воқеъ буд.^[2]

Аҳолӣ

Тибқи Тақвими қафқозӣ барои соли 1912, дар шаҳр 4073 нафар, асосан арманиҳо зиндагӣ мекарданд ^[3].

Аммо, мувофиқи маълумотҳои ҳамон Тақвими қафқозии пештар баровардашуда (1896), аҳолӣ ба 1231 нафар баробар бо бартарии тоторҳо (озарбоҷонҳо) (493 нафар) нишон дода шудааст ^[4] чунин номаро (Империяи Русия ба тамоми халқҳои турк пас аз ғасби Қафқози Ҷанубӣ, аз ҷумла, дар ин ҷо сухан дар бораи тоторҳои қафқозӣ, озарбойҷонӣ меравад^[5] ё тоторҳои озарбойҷонӣ меравад гузошта буд)^[6].

Иқтисод

Дар шаҳр заводҳои чормағзтозакунӣ, консерви мева, равған ва панир, хандақ, равғани эфир, хишт ва асфалт, заводҳои мебел ва чой мавҷуданд. Зоқотола маркази бузурги сайёҳии Озарбойҷон аст, меҳмонхонаҳо ва хонаҳои истироҳати зиёданд.

Маориф

Мактаби рақами 1-и шаҳри Зоқотола

Дар шаҳр чор мактаби миёна, мактаб-интернат, литсейи илмҳои техникии ба номи академик Зарифа Алиев ва гимназия бо тамоюли башардӯстона мавҷуданд. Дар байни муассисаҳои таҳсилоти олии Зоқотола филиалҳои Донишгоҳи давлатии омӯзгории Озарбойҷон, Донишгоҳи давлатии иқтисодии Озарбойҷон ва Донишгоҳи исломии Боку мавҷуданд. Дар шаҳр инчунин Коллеҷи давлатии менеҷмент ва технологияи Зоқотола ҷойгир аст.^[7]

Истироҳат

Варзишгоҳи Зоқотола

Ёдгориҳо

Шаҳр аз ёдгориҳо бой аст. Дар ин ҷо онҳое дафн карда шудаанд, ки дар ин сарзамин зиндагӣ мекарданд, кор мекарданд ва мубориза мебурданд Нутсал Аварияи Уммаҳани Бузург, олим Довуд-апанди Голодинский, Кахау Кахаев аз Чардахлари боло, Ҳасан-Дибир аз Гӯр ^[8].

муҷассамаи мармарии Ҳайдар Алиев (Боғи марказии фарҳанг ва истироҳати ба номи Ҳ. Алиев) ^[8]
муҷассама-қабри Степан Демешко (Боғи марказии фарҳанг ва истироҳати ба номи Ҳ. Алиев)
муҷассамаи Имом Шомил дар Галадузу

Муҷассамаи Тарас Шевченко

муҷассамаи нависанда Тарас Шевченко (Боғи марказии фарҳанг ва истироҳати ба номи Ҳ. Алиев) ^[8]
муҷассамаи қаҳрамони эпоси таърихӣ, пиронсол - Корқуд (майдони назди чинори 800-сола)
муҷассамаи сарбозони озодихоҳи шӯравӣ аз забткорони фашистӣ (маркази шаҳр)
муҷассамаи колхозчии пешқадам, Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ Севил Казиева
муҷассамаи нависанда ва мутафаккири бузург Шайх Низомӣ (дар деҳаи Лагич, ноҳияи Зоқотола барқарор карда шудааст)
муҷассамаи яке аз асосгузорони Ҷумҳурии Демократии Озарбойҷон М. Е. Расулзода
қабрҳо, ки дар онҷо Алазанкҳои машҳур, ки тақрибан 2000 сол пеш бо Помпей ҷанг карда буданд, дафн карда шудааст .

Иқлим

Тибқи таснифи иқлими Коппен, Зоқотола иқлими мӯътадил гарм ва намии якхела дорад ( Cfa ).^[9] Тибқи гурӯҳбандии иқлим Алисова, шаҳр ба субтропикҳои нимгурус мансуб аст.^[10]

Пайвандҳо

www.zaqatala.in - Сайти шаҳри Зоқотола.
Герби шаҳри Зоқотола (1843 гр.) )
Закаталы // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

Ин мақолаи нопурра аз ҷуғрофияи Озорбойҷон мебошад.
Шумо метавонед бо пурра кардани ин ба Википедия кумак кунед.

Эзоҳ

↑ Kamil Adışirinov. Qädim Türk-Oğuz yurdu Oxud. — Nurlan, 2006. — С. 15.
↑ Управление делами Президента Азербайджанской Республики ПРЕЗИДЕНТСКАЯ БИБЛИОТЕКА. АДМИНИСТРАТИВНО-ТЕРРИТОРИАЛЬНОЕ ДЕЛЕНИЕ. — Баку. — С. 88. — 196 с. нусхаи бойгонӣ. 25 Январ 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 марти 2012.
↑ Кавказский календарь на 1912 год, стр. 155. Тифлис, 1911
↑ Кавказский календарь на 1896 год, гл. V. Статистическiя свѣдѣнiя, ст. 8. Тбилиси, 1896
↑ Баку // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
↑ «Алфавитный список народов, обитающих в Российской Империи» Демоскоп Weekly
↑ https://edu.gov.az/az/page/438/614
↑ ^8.0 ^8.1 ^8.2 Закатальский «полуостров» или в поисках жемчужины. 25 Январ 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 19 марти 2019.
↑ World Maps of Köppen-Geiger climate classification
↑ Алисов Б.П. Географические типы климатов // Метеорология и гидрология. — 1936.

[1] Kamil Adışirinov. Qädim Türk-Oğuz yurdu Oxud. — Nurlan, 2006. — С. 15.

[2] Управление делами Президента Азербайджанской Республики ПРЕЗИДЕНТСКАЯ БИБЛИОТЕКА. АДМИНИСТРАТИВНО-ТЕРРИТОРИАЛЬНОЕ ДЕЛЕНИЕ. — Баку. — С. 88. — 196 с. нусхаи бойгонӣ. 25 Январ 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 марти 2012.

[3] Кавказский календарь на 1912 год, стр. 155. Тифлис, 1911

[4] Кавказский календарь на 1896 год, гл. V. Статистическiя свѣдѣнiя, ст. 8. Тбилиси, 1896

[5] Баку // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

[6] «Алфавитный список народов, обитающих в Российской Империи» Демоскоп Weekly

[7] ttps://edu.gov.az/az/page/438/614

[maarulal.ru-8] 8.0 ^8.1 ^8.2 Закатальский «полуостров» или в поисках жемчужины. 25 Январ 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 19 марти 2019.

[9] World Maps of Köppen-Geiger climate classification

[10] Алисов Б.П. Географические типы климатов // Метеорология и гидрология. — 1936.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]