Тодор Живков
Тодор Христов Живков (булғорӣ: Тодор Христов Живков; 7 сентябр 1911[1][2][3][…], Проветс[d], Подшоҳии Булғористон[d] — 5 август 1998[1][2][3][…], София[4]) — арбоби давлатию сиёсӣ ва ҳизбиии Булғористон. Котиби якум (аз соли 1954 то соли 1981), пас Котиби генералии Кумитаи Марказии Ҳизби коммунисти Булғористон (то соли 1989). Қаҳрамони Булғористон. Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистии Булғористон. Қаҳрамони Иттиҳоди Шӯравӣ (1977). Дар байни раҳбарони кишварҳои собиқ сотсиалистии блоки шарқӣ, ӯ тӯлонитарин муддат дар қудрат буд[6].
| булғорӣ: Тодор Живков | |
.jpg) | |
| 27 ноябр 1962 — 12 март 1966 | |
| Пешгузашта | Anton Yugov[d] |
| Ҷонишин | Тодор Живков |
| 7 июл 1971 — 17 ноябр 1989 | |
| Пешгузашта | Georgi Traykov[d] |
| Ҷонишин | Petar Mladenov[d] |
| 12 март 1966 — 9 июл 1971 | |
| Пешгузашта | Тодор Живков |
| Ҷонишин | Stanko Todorov[d] |
| Таваллуд |
7 сентябр 1911[1][2][3][…] |
| Даргузашт |
5 август 1998[1][2][3][…] (86 сол) |
| Мадфан | |
| Ҳамсар | Mara Maleeva-Zhivkova[d] |
| Фарзандон | Lyudmila Zhivkova[d] ва Vladimir Zhivkov[d] |
| Ҳизб | |
| Фаъолият | сиёсатмадор |
| Эътиқод | атеизм |
| Соядаст |
 |
| Ҷоизаҳо | |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Зиндагинома
вироишТодор Живков соли 1911 дар деҳаи Праветс, округи София дар оилаи деҳқонон Христо ва Марутса Живков таваллуд шудааст. Вай дар чопхона кор мекард, дар мактаби графикӣ таҳсил мекард. Соли 1928 ба Иттифоқи коммунистии ҷавонони Булғористон, соли 1932 ба Партияи коммунистии Булғористон дохил шуд.[7] Аз ҷониби сардори полиси махфии подшоҳӣ Никола Гешев[8], тибқи овозаҳо, вай аз ҷониби ӯ ба пулис ҷалб карда шудааст, аммо ҳеч чиз исбот нашудааст. Ҷолиби қайд он аст, ки аксари онҳое, ки ӯро ба ин айбдор мекарданд, ҷонибдорони ӯ пеш аз пленум дар 10 ноябри соли 1989 буданд.
Фаъолияти сиёсӣ
вироишДар давоми Ҷанги Дуюми Ҷаҳонӣ Живков дар муқовимати зиддифашистӣ ширкат варзид. Дар соли 1944, бо наздик шудани сарбозони шӯравӣ ба сарҳадҳои Булғористон, Фронти Ватанӣ таҳти роҳбарии Ҳизби коммунистии Булғористон табаддулоти мусаллаҳона анҷом дода, ҳукумати Константин Муравиевро сарнагун кард. Таҳти роҳбарии Живков дар кишвар системаи саркӯбии сиёсӣ, бахусус лагерҳои махсуси маҳбусони сиёсӣ ташкил карда шуд.[сарчашма оварда нашудааст 1548 рӯз]
Соли 1948 аъзои КМ Ҳизби коммунистии Булғористон шуд. Соли 1949 шаҳрдори София буд.
Сарвари Булғористон
вироишАз соли 1954 — Котиби якуми КМ Ҳизби Коммунистии Булғористон (дар ин вазифа В. Червенков иваз карда шуд). Соли 1971 — инчунин Раиси Шӯрои давлатӣ. Сиёсати Живков дар пайи сиёсати Хрущев ва Брежнев сурат гирифт, ки бо вуҷуди ин ӯ на дар ҳама чиз бо онҳо розӣ набуд: масалан, ӯ ба ҷойгиршавии мушакҳои шӯравӣ дар Куба мухолиф буд.[7]
Соли 1955 Булғористон узви Созмони Шартномаи Варшава шуд, соли 1956 сарбозони Булғористон ба Маҷористон ва соли 1968 ба Чехословакия фиристода шуданд.
Ҳамкории зич бо Иттиҳоди Шӯравӣ ба Булғористон фоидаи иктисодй бахшид.[9]
Бо номи Живков сиёсати булғорсозии ақаллиятҳои миллӣ алоқаманд аст, ки соли 1989 боиси ба таври оммавӣ кӯчонидани шаҳрвандони булғории миллати турк ба Туркия гардида буд.
Живков ба сиёсати Горбачев, бозсозӣ дар ИҶШС зид буд ва муносибатҳоро бо дигар кишварҳои сотсиалистӣ пурзўр мекард.
Дар охири ҳукмронии ӯ, кӯшишҳо барои навсозии сотсиализм тибқи модели чинӣ, ба истилоҳ «консепсияи июл», ки Огнян Дойнов ва Стоян Марков машғул буданд, анҷом дода шуданд[10] аммо Горбачёв ба ин мухолиф буд.[10] Аз ин сабаб, Живков ба ҷустуҷӯи иртибот бо Ҷопон ва Олмон оғоз кард (дӯстони ӯ Ҳелмут Кол ва Франтс-Йозеф Штраус буданд). Ин барои он зарур буд, ки баъди ба сари қудрат омадани Горбачёв ИҶШС кумаки иқтисодиро ба Булғористон қатъ кард.[10]
10 ноябри 1989, дар натиҷаи табаддулоти осоиштаи ғайри хунрезӣ дар байни ҷумҳуриҳои собиқ сотсиалистӣ, Живков аз қудрат барканор карда шуд, пленуми КМ ҲКБ 13 декабри соли 1989 Живковро маҳкум кард ва ӯро аз сафи ҳизб хориҷ кард. Ҳизби коммунистӣ номашро иваз намуд ва Ҳизби сотсиалистии Булғористон номида шуд ва пас аз як сол дар интихоботи парлумонӣ пирӯз шуд.
Солҳои охир
вироишДар соли 1990 Живков ба ҷавобгарӣ кашида шуда, ба ҳабси хонагӣ муҳлат гирифта буд ва бо қарори Суди Олӣ дар соли 1996 аз ҳабс озод карда шуд. Маъруфияти Живков дар миёнаҳои солҳои 90-ум бинобар мушкилоти иқтисодӣ, ки он замон Булғористон аз сар мегузаронд, афзоиш ёфт.
Живков 5 августи соли 1998 бар асари пневмония даргузашт. Ӯро дар қабристони марказии София дафн карданд.
Ҷоизаҳо
вироиш- Ду маротиба Қаҳрамони ҶХБ (1971, 1981)
- Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ (ҶХБ) (1961)
- Қаҳрамони Иттиҳоди Шӯравӣ (31.05.1977)
- 4 ордени Ҷорҷ Димитров (1961, 1971, 1981, 1986)
- 3 Ордени Ленин (09.06.1971; 31.05.1977; 09.04.1981)
- 3 ордени Карл Маркс
- Фармони Клемент Готвалд (17.9.1981)[11]
- Ордени Сухбаатар
- Ордени Инқилоби Октябр (09/05/1986)
- Ордени «13 асри Булғористон» (1981)
- Ҷоизаи Димитров (1976)
- Тартиби олимпӣ
- Ордени Хосе Марти (Куба)
- Ордени Infante Don Enrique (Португалия)
- Ордени Ҷумҳурии (Чехословакия)
- Ордени Ситораи Югославия
- Медали «40 -солагии Булғорияи Сотсиалистӣ»
- Ордени Ғалабаи Сотсиализм (ҶСР)
Филмҳои ҳуҷҷатӣ
вироиш- Таърихи зинда: Комилан махфӣ. Тодор Живков. Титани даврони гузашта, «Петербург — Пятый канал», 2008.
Пайвандҳо
вироиш- Мусоҳибаи охирини Живков (1997) (бул. )
Эзоҳ
вироиш- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 filmportal.de — 2005.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Discogs (ингл.) — 2000.
- ↑ 4.0 4.1 http://www.greatdreams.com/blog-2014/dee-blog656.html
- ↑ Find a Grave (ингл.) — 1996.
- ↑ Искусство управления государством: Стратегии для меняющегося мира — М. Тэтчер — Google Books
- ↑ 7.0 7.1 Загадочные тайны. Документальное расследование. Тодор Живков (21 Январ 2016). 22 октябри 2018 санҷида шуд.
- ↑ Полицейское досье на Тодора Живкова (до 1944 года)Шаблон:Ref-bg
- ↑ Болгария. 1977 год.(пайванди дастнорас)
- ↑ 10.0 10.1 10.2 ko6uta133. Последният лов-филм за Тодор Живков (11 ноябри 2011). 22 октябри 2018 санҷида шуд.
- ↑ Список кавалеров ордена Клемента Готвальда(пайванди дастнорас — таърих). 18 июни 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 августи 2016.
