Умар Зиёев
Умар Зиёев (Зиёев Умар Хайруллоевич; 28 феврал 1951, ноҳияи Орҷонкидзеобод, вилояти Сталинобод — 17 март 2024, Душанбе) — овозхони эстрадаи тоҷик, Ҳунарпешаи шоистаи ҶШС Тоҷикистон (1989)[2], Ҳунарпешаи халқии Тоҷикистон (2003)[1][3].
 | |
| Иттилооти асосӣ | |
| Номи пурра | Зиёев Умар Хайруллоевич |
| Таърихи таваллуд | 28 феврал 1951 |
| Зодгоҳ | ноҳияи Орҷонкидзеобод |
| Таърихи даргузашт | 17 март 2024 (73 сол) |
| Маҳалли даргузашт | Душанбе |
| Кишвар | |
| Пеша(ҳо) | овозхон |
| Навъи садо | тенори лирикӣ[1] |
| Ҷоизаҳо | |
Зиндагинома
вироишУмар Зиёев 28 феврали соли 1951 дар ноҳияи Орҷонкизеобод ба дунё омадааст. Соли 1971 факултети механикаи Институти политехникии Точикистонро хатм кардааст[1]. Дар солҳои донишҷӯӣ дар ансамбли «Орбита»-и ноҳияи Орҷоникидзеобод ва дар ансамбли донишкада суруд мехонд. Баъди хатми донишкада ба зодгоҳаш баргашта, дар яке аз корхонахо ҳамчун муҳандис ба кор даромад[4].
Дар солҳои 1973—1993 овозхони ансамбл ва солҳои 1993—2000 роҳбари бадеии ансамбли эстрадии «Гулшан» буд[1]. Соли 2000 дастаи ҳунарии «Сипар»-и Вазорати корҳои дохилии Тоҷикистонро бо дастгирии вазир Ҳумдин Шарифов таъсис дод[5] ва то соли 2013 роҳбари бадеии ин ансамбл буд. Соли 2013 Умар Зиёев бо рутбаи полковники милитсия бознишаста шуд[6].
Сурудаҳо
вироишБарномаҳои консертии Умар Зиёев асосан аз сурудҳои тоҷикӣ (эстрадӣ, классикӣ ва халқӣ), инчунин русӣ, озарӣ, афғонӣ, эронӣ, укройнӣ, беларусӣ, гурҷӣ ва ғайра иборат аст. Сурудҳои «Кишвари маҳбуб» (1982, оҳанги П. Булбул-ӯғлӣ), «Малика» (1978, оҳанги Г. Александров), «Сад раҳ дар интизорат» (1990, шеър ва оҳанги эронӣ) дар ҷумҳуриҳои собиқ ИҶШС сурудҳои беҳтарини сол дониста шудаанд[3].
Умар Зиёев сурудҳои «Тоҷикистон тӯй дорад», «Суруди тантанавии милитсия», «Ҷашни фирӯз», «Ҷони ширин» ва ғайраро бо маҳорати баланд ва лаҳни хуш сароидааст[1].
Сафарҳои ҳунарӣ
вироишДар саҳнаҳои Маскав ҳунарнамоӣ[3] ва дар ҳайати ансамбли «Гулшан» ба аксар ҷумҳуриҳои собиқ ИҶШС ва чандин кишварҳои дунё, аз ҷумла Олмон, Лаҳистон, Афғонистон, Фаронса ва ғайра сафарҳои ҳунарӣ кардааст.
Даргузашт
вироишУмар Зиёев 17 марти 2024 дар шаҳри Душанбе дар 73-солагӣ даргузашт[7].
Унвону ҷоизаҳо
вироишУмар Зиёев бо унвонҳои Ҳунарпешаи хидматнишондодаи ҶШС Тоҷикистон (1989) ва Ҳунарпешаи халқии Тоҷикистон (2003) қадр шудааст.
Эзоҳ
вироиш- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Зиёев Умар Хайруллоевич // Замин — Илля. — Д. : СИЭМТ, 2018. — С. 246. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 7). — ISBN 978-99947-33-89-9.
- ↑ Арбобони фарҳанги тоҷик. Донишнома / Муаллиф-мураттиб Ёрмуҳаммади Сучонӣ. — Д., 2016. — 863 с.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Зиёев Умар Хайруллоевич // Донишномаи Душанбе. — Д.: СИЭМТ, 2016. — С. 291. — 732 с. — ISBN 978-99947-33-89-7.
- ↑ Из механика в артисты союзного значения: Умару Зиёеву - 72(рус.). asiaplustj.info. ASIA-Plus (28 феврали 2023). 18 марти 2024 санҷида шуд.
- ↑ Меҳрофарин Наҷибӣ. Умар Зиёев: "Мехоҳам таърихи “Гулшан”-ро нависам". old.asiaplustj.info. ASIA-Plus (28 феврали 2023). 18 марти 2024 санҷида шуд.
- ↑ Артист союзного значения: 65 лет Народному артисту Умару Зиёеву. asiaplustj.info. ASIA-Plus (28 феврали 2016). 18 марти 2024 санҷида шуд.
- ↑ Умар Зиёев, овозхони шинохтаву роҳбари “Гулшан”-у “Сипар” даргузашт. Ӯро имрӯз дар Лучоб ба хок месупоранд. www.asiaplustj.info. ASIA-Plus (18 марти 2024). 18 марти 2024 санҷида шуд.
Адабиёт
вироиш- Энциклопедияи адабиёт ва санъати тоҷик. Ҷ. 3. Д., 2004