Павел Дуров
Павел Валериевич Дуров (русӣ: Павел Валерьевич Дуровзод. 10 октябр 1984[1], Санкт-Петербург[3]) — соҳибкори рус, барномасоз, миллиардер [7], яке аз асосгузорони шабакаи иҷтимоии ВКонтакте ва ширкати ҳамном, мессенҷери фаромарзии Telegram ва дигар лоиҳаҳо. Собиқ директори ВКонтакте (2006-2014). Дар солҳои донишҷӯӣ, ғолиби стипендияи Президенти Федератсияи Русия ва Ҳукумати Федератсияи Русия, ғолиби секаратаи стипендияи Потанин.
русӣ: Павел Валериевич Дуров | |
Таърихи таваллуд | 10 октябр 1984[1] (40 сол) |
Зодгоҳ | |
Кишвар | |
Пеша | муҳандиси роёна, корофарин |
Падар | Valery Durov[d] |
Парвандаҳо дар Викианбор |
Соли 2001 гимназияи академӣ, соли 2006 факултаи филологии Донишгоҳи давлатии Санкт-Петербургро бо ихтисоси филологияи англисӣ ва тарҷума бо баҳои аъло хатм кардааст (то ҳол онро нагирифтааст [8] ). Дарҳол пас аз хатм, вай ВКонтактеро, ки дар ҳоли ҳозир бузургтарин шабакаи иҷтимоӣ дар Русия аст, таъсис дод. Дар соли 2021 маҷаллаи Forbes Дуровро бо сарвати 17,2 миллиард доллар ба ҷои 112-ум дар байни миллиардерҳои ҷаҳон шомил кард.[9]
Дар соли 2022 дар байни миллиардерҳои рус Дуров бо сарвати 15,1 миллиард доллар ҷои сеюмро ишғол кард ва ягона тоҷири ТОП-10 гардид, ки аз бахши саноат набуд.[10]
Ӯ гиёҳхӯр ва ақидаи сиёсии озодихоҳона (либертарианӣ) дорад.Дуровро Марк Зукерберги рус меноманд ва инчунин аксар вақт барои бадгӯӣ ва изҳороти экссентрикӣ интиқод карда мешавад. 19 ноябри соли 2012 китоби Николай Кононов "Коди Дуров " ба табъ расид, ки ташаккули "ВКонтакте" ва созандаи онро тавсиф мекунад; AR Films ҳуқуқи сабти онро дар ҳамон сол ба даст овард.
Соли 2014 вай Русияро тарк кард ва гуфт, ки дигар барнамегардад.
Аз соли 2016 инҷониб вай ба рӯйхати 200 сарватмандтарин тоҷирони Русия дохил карда шудааст [11]. Дар чор сол сарвати ӯ аз 600 миллион то 3,4 миллиард доллар афзудааст. Дар соли 2020 вай дар рейтинг дар Русия мақоми 30- [12] ва дар ҷаҳон 565-ум ҷоро ишғол кард [13].
6 апрели соли 2021 маҷаллаи Форбс рӯйхати навро нашр кард — Дуров дар байни миллиардерҳои ҷаҳон дар ҷои 112-ум қарор гирифт. Сарвати ӯ 17,2 миллиард долларро ташкил медиҳад [14]. Дар байни миллиардерҳои рус вай ҷои 8-умро ишғол кард [15].
Оила
вироишПадар — доктори илмҳои филология Валерий Семёнович Дуров (таваллуд 13 июли 1945), муаллифи асарҳои зиёди илмӣ [16], аз соли 1992 мудири кафедраи филологияи классикии факултети филологияи Донишгоҳи давлатии Санкт-Петербург мебошад [17].
Модар - Албина Александровна Дурова (таваллуд 3 апрели 1951) дар Донишгоҳи давлатии Санкт-Петербург дарс додааст [18][19][20].
Бародар - Николай[en] (таваллуд 21 ноябри соли 1980) [18], математик, номзади илмҳои физика ва математика, ғолиби чандинкаратаи олимпиадаҳои Русия ва байналмилалӣ оид ба математика ва информатика [16], қаҳрамони мутлақи ҷаҳон дар барномасозӣ дар байни донишҷӯён.[21][22] Ӯ аз рӯзи таъсисёбӣ то нимаи соли 2013 директори техникии ВКонтакте буд.
Бародар — Михаил Петров, писари Албина Дурова аз издивоҷи аввалинаш.[23]
Бобои Павел Семён Петрович Туляков (соли таваллудаш 1913), дар Ҷанги Бузурги Ватанӣ иштирок кардааст. Вай дар полки 65-уми пиёдагард хидмат кардааст, дар набардҳои Фронти Ленинград дар самтҳои Красноборск ва Гатчина ширкат варзида, се маротиба захмӣ шудааст. Вай ба ордени Ситораи Сурх муаррифӣ шуда [24], бо ордени Ҷанги Ватании дараҷаи II мукофотонида шуд [25] ва барои 40-солагии Ғалаба ордени Ҷанги Ватании дараҷаи I гирифт [26]. Пас аз ҷанг ӯ саркӯб (репрессия) шуд.
Зиндагинома
вироишмини| Граффити бо тасвири Павел Дуров дар девори зеристгоҳи трансформатор Павел Дуров 10 октябри соли 1984 дар Ленинград дар оилаи зиёӣ таваллуд шудааст [16]. Вай дар шаҳри Турин буданаш ба синфи якуми мактаб рафт, ки дар он ҷо падараш якчанд сол кор мекард. Павел ба зодгоҳаш баргашта, муддати кӯтоҳе дар мактаби оддӣ таҳсил карда, ба синфҳои таҷрибавии гимназияи академӣ (ҳоло синфҳои академикии Медников) дохил шуд [27], ки омӯзиши амиқи ҳамаи фанҳоро, аз ҷумла чор забони хориҷиро таъмин мекунад. Вай барои полимат будан обрӯ дошт.Аазз рӯи мушкилотичашмӣё дар мизи аввалаенишастм [8]. Дар синни 11-солагӣ, ӯ аввал ба барномасозӣ шавқ пайдо кард [28]. Макри ӯ вақте маълум аст, ки вай скринвари ҳамаи компютерҳои мактабро ба акси муаллими информатика бо сарлавҳаи "Must die" иваз кард ( аз англ. — «Бояд бимирад»). Дуров аз дастрасӣ ба компютер маҳрум шуд, аммо вай паролҳоро ба онҳо рахна кард. Соли 2001 гимназияи академиро бо баҳои аъло хатм кард.
Соли 2002 Павел ба факултаи филологияи Донишгоҳи давлатии Санкт-Петербург бо ихтисоси филологияи англисӣ ва тарҷума дохил шуд. Барои дастовардҳои таълимӣ ва саҳмаш дар ҳаёти донишҷӯёни донишгоҳ, ба ӯ стипендияи Ҳукумати Федератсияи Россия ва сипас стипендияи Президенти Федератсияи Россия тақдим карда шуд. Павел се маротиба лауреати стипендияи Потанин шуд ва инчунин яке аз шумораи интихобшудаи донишҷӯёни СПбУ бо сатҳи баландтарини қобилияти зеҳнӣ ва роҳбарӣ буд [16]. Вай дар олимпиадаҳои информатика, забоншиносӣ ва тарроҳӣ ғолиб омад,[28] чорабиниҳои умумиҷаҳонӣ ташкил кард [21]. Павел соли 2006 донишгоҳро бо баҳои аъло хатм кардааст (онро ҳеч гоҳ нагирифтааст [8] ).
Ҳангоми таҳсил дар Донишгоҳи давлатии Санкт-Петербург, Павел лоиҳаҳои интернетии ғайритиҷоратиро таҳия намуд, ки барои баланд бардоштани сифати ҳаёти иҷтимоӣ ва илмии донишгоҳ пешбинӣ шудаанд [16]. Ин лоиҳаҳо сайтҳои Durov.com ва Spbgu.ru буданд [28]. Лоиҳаи аввал китобхонаи электронии рефератҳои донишгоҳҳо, инчунин ҷой барои мубодилаи афкор ва андешаҳои донишҷӯён мебошад; дуввум форуми донишгоҳҳо, ки Павел аксар вақт мубоҳисаҳои гуногунро оғоз мекард, ки дар он бо истифода аз ҳисобҳо (аккаунтҳо)-и гуногун, ӯ бо дигарон баҳс мекард. То тобистони соли 2006, Дуров дарк кард, ки сайтҳои донишҷӯии ӯ, бо вуҷуди ҳама маъруфияташон, дар муттаҳидсозии донишҷӯён бесамар буданд, зеро бисёриҳо номҳои худро бо лақабҳо ва чеҳраҳои воқеиро дар зери аватарҳо пинҳон медоштанд: донишҷӯён бо ҳамдигар онлайн, ҳатто, надониста ки дар як гурӯҳ таҳсил мекунанд, муошират мекарданд. Баъд ӯ ба ҷустуҷӯи як шакли дигар барои сайти донишҷӯён шурӯъ кард. Баъдтар, як дӯсти деринаи Павел, ки пас аз таҳсил аз Иёлоти Муттаҳида баргашт, ӯро бо як лоиҳаи интернетӣ барои донишҷӯёни донишгоҳҳои амрикоӣ - Facebook шинос кард, ки дар он корбарон номҳои аслӣ ва аксҳои худро дар профилҳои худ ҷойгир карданд. Дуров тасмим гирифт, ки консепсияи шабеҳи вебсайтро дар Русия, яъне одамони воқеӣ бо номҳои воқеӣ амалӣ кунад. Номи аслии лоиҳаи оянда - "Student.ru" - ро дар "ВКонтакте" Павел иваз кард, зеро ба таъбири ӯ, "дер ё зуд ҳамаи мо хатмкунанда мешавем" [29]. Дуров фавран пас аз хатм ба татбиқи лоиҳа шурӯъ кард. Павел ва бародари ӯ Николай Дуров як ҷамъияти дорои масъулияти маҳдуди "ВКонтакте" -ро таъсис дода, нусхаи бета-шабеҳи шабакаи ҳамномро ба роҳ монданд, ки домени он - vkontakte.ru - тибқи маълумоти расмӣ, 1 октябри соли 2006 ба қайд гирифта шудааст. Дар аввал сайт баста буд, ба ибораи дигар, танҳо пас аз даъвати шахсӣ сабти ном шудан имкон дошт. Аммо аллакай дар охири сол сабти ном ройгон шуд. Дар тӯли якчанд рӯз, шабака беш аз 2000 корбарро ҷалб кард; сабаб - озмуни -бурди iPod ба касе, ки дӯстони бештарро даъват мекунад. Шумораи босуръат афзояндаи корбарон эҷодкоронро маҷбур кард, ки серверҳоро иваз кунанд ва дастгирии нармафзорро барои шабака беҳтар кунанд. Павел борҳо дар бораи хариди маҳсулоти худ пешниҳодҳо гирифтааст, аммо ӯ онҳоро рад кардааст. Ба ҷои ин, барномасоз сармоягузоронро ба лоиҳаи худ ҷалб кард. ВКонтакте дар пеши назари мо рушд кард. Аллакай дар соли 2007, он севвумин вебсайти маъмултарин дар Рунет шуд, дар соли 2008 шабака пулакӣ шуд ва шумораи корбаронаш аз 20 миллион гузашт. Соли 2010 ширкати Павел ба хонаи Сингер, ки дар проспекти Невский, дар рӯ ба рӯи калисои Қазон ҷойгир аст, кӯчид [8].
Дар соли 2011 Дуров бо дороии 7,9 миллиард рубл дар рейтинги миллиардерҳои рус дар мақоми 350 ҷой гирифт [30]. Дар моҳи декабри соли 2011 Павел ва роҳбари фонди DST Global Юрий Милнер лоиҳаи хайрияи Start Fellows -ро оғоз намуданд, ки ба маблағгузории стартапҳое, ки дар асоси озмун интихоб шудаанд, равона карда шудааст [31]. То охири моҳи декабр, шаш стартап ҳар кадоме 25 000 доллар гирифтанд. 24 январи соли 2012, дар конфронси Digital Life Design (DLD) дар Мюнхен, ҳангоми суханронии муштарак бо асосгузори Википедия Ҷимми Уэлс Павел ваъда дод, ки ба энсиклопедияи онлайн як миллион доллар хайр мекунад [32]. Дар моҳи март, сухангӯи Викимедиа Ҷей Уолш иттилоотро дар бораи интиқоли маблағи ваъдашуда ба суратҳисоби Бунёди Викимедиа тасдиқ кард [33] :
Маълум аст, ки моҳи декабри соли 2011 ФСБ ба Павел Дуров пешниҳод кард, ки панҷ ҷамоъат (сообщество) ва ду нишастро (встреча) бандад. Дуров аз ин кор даст кашид [34]. Пас аз ин, вайро барои тавзеҳ додан ба Прокуратураи Санкт-Петербург даъват карданд [35].
27 майи соли 2012 топ-менеҷерҳои ВКонтакте бо сардории Дуров ҳавопаймоҳоро бо векселҳои 5000 рублӣ [36] аз тирезаи дафтари марказии ширкат дар Санкт-Петербург партофтанд. Дере нагузашта мардум дар зери тирезаҳо ҷамъ омаданд, ки ҳатто барои пул мубориза сар карданд. Баъдтар Павел фаҳмонд, ки бо амали худ ӯ мехост, ки дар рӯзи шаҳр фазои идона фароҳам орад [37]. Баъд Дуров дар маҷмӯъ тақрибан 2000 долларро пароканда кард. Инчунин дар бораи хурсандии ӯ бо вокуниши издиҳом мушоҳида карда шуд [38]. Ба гуфтаи шоҳидони айнӣ, Павел ҳодисаро дар камера сабт кардааст.
Ҳангоми кор дар ВКонтакте, Павел дар хонаи истиқоматии шафати офис зиндагӣ мекард, ки ба гуфтаи ӯ, таҳиягарон метавонистанд дар он ҷо бимонанд [39].
5 апрели соли 2013 хабар дода шуд, ки Дуров ҳангоми рондани мошин талаботи кӯтоҳи роҳро, аз кӯчаи Садовая ба к. Мойка вайрон кард [40]. Корманди БДА, ки қонуншиканиро пайхас кардааст, кӯшиш кард мошинро боздорад. Ронанда ба дархост итоат накард ва ҳаракатро идома дод ва дар натиҷа вай кормандро зада, пойҳояшро захмӣ кард [41]. Дар аввал хадамоти матбуоти Вконтакте иштироки Павелро дар ин ҳодиса рад карда, бо ишора ба он ки директори онҳо мошин надоштааст, ишора кард. Ғайр аз он, худи мошин ба ноиби президенти ширкат Иля Перекопский тааллуқ дошт [42]. Аммо моҳи июни соли равон Кумитаи тафтишоти Федератсияи Русия барои Санкт-Петербург исбот кард, ки худи Дуров ронандагӣ мекунад. Дарҳол пас аз ин ҳодиса, як парвандаи ҷиноӣ алайҳи Павел мутобиқи моддаи оғоз гардида буд 318 Кодекси ҷиноятии Федератсияи Русия (истифодаи зўроварӣ нисбат ба шахси мансабдори давлатӣ), ки баъд аз тафтиш гузаронида шуд, ки дар моҳи июни соли 2013 баста шуда буд,[43] ва худи ҷиноят мутобиқи моддаи 19.3 Кодекси маъмурии Федератсияи Русия (итоат накардан ба корманди политсияи фармон), зеро тафтишот далелҳои кофии истифодаи барқасдонаи зӯровариро ҷамъ накардааст. Моҳи сентябри соли 2013 маълум шуд, ки парвандаи ҷиноӣ барои тафтишоти иловагӣ баргардонида шудааст, то дар амалҳои Павел Дуров мавҷуд ё набудани нияти ҷиноӣ муайян карда шавад. Далелҳое, ки амали Дуровро барқасдона ва ба истифодаи зӯроварӣ нисбат ба корманди полис равона кардаанд, боз муфаттишон пайдо накарданд ва дар аввали соли 2014 парвандаи ҷиноятӣ боз қатъ карда шуд.
ВКонтакте
вироиш"ВКонтакте" бузургтарин шабакаи иҷтимоӣ дар Рунет аст, ки барои соли 2012 аввалин сайти маъмултарин дар Беларус, дуввум дар Русия, сеюм дар Украина, панҷум дар Қазоқистон, 26-ум дар ҷаҳон,[44] бо нархи 1,5 миллиард доллар аст. Масалан, моҳи сентябри соли 2012 шунавандагони ҳаррӯзаи сайт ба ҳисоби миёна 22 миллион нафарро ташкил доданд [45]. То моҳи сентябри ҳамон сол дар ВКонтакте зиёда аз 140 миллион корбар сабти ном шуд [46]. Дар робита ба суръати афзоиши худ, шабакаи иҷтимоӣ ҳамаи рекордҳои Рунетро шикаст [16]. Саҳмдори асосии шабака Mail Ru Group, холдинге мебошад, ки ба моҳи апрели соли 2011, 32,49% тамоми саҳмияҳои ВКонтактеро соҳиб дорад [47].
ВКонтакте ба барномасозии рушдёбандаи Олимпиада дар Русия кумаки молиявӣ мерасонад ва ба гурӯҳҳои барномасозон дар Санкт-Петербург ва Шимолу Ғарби Русия сарпарастӣ мекунад. Дар байни кормандони ширкат беҳтарин барномасозони Русия, лауреатҳои озмунҳои байналмилалӣ оид ба барномасозӣ ва математика ҳастанд [16].
24 январи соли 2014 маълум шуд, ки Дуров моҳи декабри соли 2013 дар бораи ба Иван Таврин фурӯхтани ҳиссаи боқимондаи 12% -и худ дар Вконтакте аҳд бастааст ва соҳиб будани ин шабакаро бас кардааст [48].
Аз 16 сентябри соли 2014, соҳиби ягонаи ВКонтакте Mail Ru Group аст [49].
Телеграм
вироишАввалин муштарии Telegram 14 августи соли 2013 муаррифӣ шуд. Дар моҳи ноябр, барнома, ба гуфтаи TJournal, тақрибан 1 миллион насб дошт. Дар мусоҳиба бо The New York Times, Павел гуфт, ки ғояи аввалини ариза ҳанӯз соли 2011, вақте ки ба дари ӯ нерӯҳои махсус омада буданд, пайдо шуд [50]. Вақте ки махсусҳо рафтанд, Дуров фавран ба бародараш Николай нома навиштааст. Ин ҳодиса сабаб шуд, ки ӯ фаҳмад, ки ӯ роҳи бехатар барои муошират бо бародарашро надорад. Хизматрасонӣ аз рӯи технологияи рамзгузории мукотибаи MTProto сохта шудааст, ки онро бародари Павел Николай таҳия кардааст [51].
Павел Дуров дар посух ба пешниҳоди баъзе мансабдорон дар бораи манъи паёмрасон дар қаламрави Русия, рӯзи 24 декабри соли 2015 дар сафҳаи ВКонтакте гуфт: «Дар мавриди Телеграм, лоиҳа нашр нашудааст ва маълумоти шахсирӣ ва калидҳои рамзгузориро ба шахсони сеюм намедиҳад. Мессенҷер дар байни даҳҳо миллион корбар дар даҳҳо бозор маъмул аст ва таҳдиди басташавӣ дар як ё ду нафари онҳо ба сиёсати махфияти он таъсир нахоҳад расонд » [52].
Дар соли 2018, Дуров нақшаи ба кор андохтани платформаи блокчейн TON -ро бо криптоасъори Gram-ро бароварда, барои ин рушд, Telegram 1,7 миллиард доллар сармоягузорӣ ҷалб кард. Аз сабаби манъи баровардани Грам аз ҷониби Комиссияи коғазҳои қиматноки ИМА дар соли 2020, лоиҳа даст кашид [53].
Муҳоҷират
вироиш16 апрел Павел Дуров эълом дошт, ки 13 декабри соли 2013 ФСБ аз роҳбарияти шабака талаб кард, ки маълумоти шахсии ташкилкунандагони гурӯҳҳои Евромайданро, ки ӯ ба он рад кардааст, супорад. Моҳи декабр созишнома оид ба фурӯши ҳиссаи ширкат баста шуд. Ба гуфтаи ӯ, салоҳияти Русия ба корбарони украинии шабакаи иҷтимоии ВКонтакте дахл надорад. Дуров инчунин қайд кард, ки паҳн кардани маълумот аз корбарони украинӣ на танҳо нақзи қонун, балки ҷиноят алайҳи миллионҳо корбарон аз Украина хоҳад буд [54][55].
22 апрели соли 2014 маълум шуд, ки Павел Дуров ба хориҷа рафтааст ва ба Русия баргаштанӣ нест. Вай дар ин бора дар мусоҳиба бо портали TechCrunch хабар дод [56][57]. Вай қайд кард: "Мутаассифона, дар ин кишвар тиҷорати интернетӣ ғайриимкон аст."
Инчунин, муассиси ВКонтакте гуфтааст, ки дар ояндаи наздик ӯ ба ташкили шабакаи иҷтимоии мобилӣ тамаркуз мекунад. Баъдтар, фонди UCP, ки дар он замон 48% саҳмияҳои ВКонтакте дошт, изҳор дошт, ки истеъфои Павел Дуровро аз вазифаи директори генералӣ амали воқеӣ намешуморад. Шарики UCP Юрий Качуро чунин мешуморад, ки директори иҷроияи ВКонтакте аз ваколатҳои худ зиёдтар аст ва чунин қарори ҷиддиро бо шӯрои директорон муҳокима накардааст.
Аз соли 2017 ӯ дар Дубай, ки қароргоҳи марказии Telegram ҷойгир аст, зиндагӣ мекунад.[58] Ғайр аз шиносномаи русӣ, ӯ дорои шиносномаи иёлоти Сент-Китс ва Невис аст, вай пас аз сармоягузорӣ ба иқтисодиёти кишвар ин шиносномаро ба даст овардааст.
Дар аввали моҳи апрели соли 2018, бисёр ВАО маълумот дар бораи гирифтани шаҳрвандии Бритониёи Кабир хабар доданд [59][60][61][62], ки худи Павел бо ишора ба қалбаки будани хабар онро рад кард [63][64][65][66]...
6 феврали соли 2021 Павел Дуров бо валиаҳди Дубай Ҳамдан бин Муҳаммад ал-Мактум мулоқот кард [67] ки дар он ӯ дар бораи таърихи муваффақияти рушди Telegram сухан ронд [68]
Мусоҳиба бо Такер Карлсон
вироиш16 апрели соли 2024 Дуров дар канали Telegram-и худ изҳор дошт, ки бо Такер Карлсон мусоҳиба додааст.[69] Мусоҳиба рӯзи дигар, 17 апрел дар манобеъи расмии Такер Карлсон ва Шабакаи Такер Карлсон дар формати видеоӣ нашр шуд.[70]Дуров тавзеҳ дод, ки чӣ гуна давлати Русия кӯшиш кардааст, ки ӯро бо иттиҳоми ҷиноӣ барои "саркашӣ аз ҳамкорӣ" битарсонад, ки ба далели ироа накардани додаҳои корбарони ҳисобҳои ВКонтакте, ки дар тазоҳурот дар ғарби Украина дар солҳои 2013-2014 ширкат доштанд ва ё бо онҳо алоқаманд буданд, чӣ гуна ӯ Русияро тарк кард ва ғайра.[71][72]
Чанд соат пас аз нашри мусоҳиба дар интернет котиби матбуотии президенти Русия Дмитрий Песков гуфт, Кремл ба Дуров умед мебандад ва Telegram ҳамчун платформа барои ташкили амалҳои террористӣ истифода намешавад.[73]
Боздошт дар Фаронса
вироиш24 августи соли 2024 Павел Дуров ҳангоми парвоз аз Озарбойҷон вуруд дар фурудгоҳи Ле Буржеи Фаронса боздошт шуд. Вай метавонад ба далели набудани “меъёр ва хоҳиши ҳамкорӣ бо мақомот” дар Telegram ба терроризм, қочоқи маводи мухаддир, қаллобӣ ва ҷиноят алайҳи тамомияти ҷинсии кӯдакон муттаҳам карда шавад. Аз маълумоти пешакӣ дар бораи айбҳо бармеояд, ки Дуров метавонад то 20 соли зиндон таҳдид кунад.[74]
Дарҳол пас аз ҳабс, наррхи рамзарзи Toncoin-и ӯ 14-15% коҳиш ёфт.[75]
Эзоҳ
вироиш- ↑ 1.0 1.1 Qui est Pavel Dourov, l’énigmatique patron de Telegram arrêté à Paris ? (фр.) — 2024. — ISSN 1186-4583
- ↑ https://vk.com/durov?w=wall1_2000922
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Par Le Parisien avec AFP Le 25 août 2024 à 17h11, Modifié Le 25 Août 2024 À 18h10 Pavel Durov : milliardaire et libertarien assumé… qui est le fondateur et PDG de Telegram, arrêté en France ? (фр.) — Paris: LVMH, 2024. — ISSN 1161-5435
- ↑ Павел Дуров получил гражданство ОАЭ
- ↑ Décret du 23 août 2021 portant naturalisation, réintégration, mention d'enfants mineurs bénéficiant de l'effet collectif attaché à l'acquisition de la nationalité française par leurs parents, francisation de noms et de prénoms et libération de l'allégeance française
- ↑ https://www.lemonde.fr/pixels/article/2023/06/26/le-mysterieux-passeport-francais-de-pavel-durov-fondateur-de-telegram_6179287_4408996.html
- ↑ Тектоническая платформа. Forbes признал Павла Дурова долларовым миллиардером, Forbes.ru (16 феврали 2018). Проверено 16 феврали 2018.
- ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 Кононов, Николай; Игуменов, Валерий. Код Павла Дурова(рус.). Forbes(пайванди дастнорас — таърих) (24 июни 2011). 7 ноябри 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 20 ноябри 2012.
- ↑ Павел Дуров оказался самым богатым жителем Дубая(рус.). Lenta.RU. 26 августи 2024 санҷида шуд.
- ↑ 20 богатейших российских бизнесменов — 2022. Рейтинг Forbes(рус.). Forbes.ru (21 апрели 2022). 26 августи 2024 санҷида шуд.
- ↑ Безопасное завтра, Lenta.ru (21 Декабри 2017). Проверено 26 Декабри 2017.
- ↑ Дуров Павел Валерьевич(англ.). Forbes.ru (16 March 2016). 1 сентябри 2020 санҷида шуд.
- ↑ Forbes Billionaires 2020. Forbes. 2 сентябри 2020 санҷида шуд.
- ↑ Павел Дуров оказался самым богатым жителем Дубая. lenta.ru. 6 апрели 2021 санҷида шуд.
- ↑ Дуров впервые вошел в топ-10 российских миллиардеров по версии Forbes(рус.). РБК Инвестиции. 6 апрели 2021 санҷида шуд.
- ↑ 16.0 16.1 16.2 16.3 16.4 16.5 16.6 Pavel Durov(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). Digital Life Design. 1 ноябри 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 2 ноябри 2012.
- ↑ Дуров Валерий Семёнович(рус.)(пайванди дастнорас — таърих). Филологический факультет СПбГУ. 22 Декабри 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 23 Декабри 2012.
- ↑ 18.0 18.1 Справка. Дуров Павел Валерьевич. comnarcon.com. comnarcon.com. 12 Декабри 2018 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 Декабри 2018.
- ↑ Основатель "ВКонтакте" Павел Дуров вдали от посторонних глаз растит двоих детей. www.dp.ru. 12 Декабри 2018 санҷида шуд.
- ↑ Фонд UCP: Павел Дуров бежит от судебных исков, а не от политики(рус.). ТАСС. 12 Декабри 2018 санҷида шуд.
- ↑ 21.0 21.1 О сайте(рус.). Spbgu.ru. 3 ноябри 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 31 Декабри 2012.
- ↑ The ICPC International Collegiate Programming Contest, World Champion Hall of Fame(англ.). icpc.baylor.edu. ACM ICPC. — «2001, 2000... "Nikolai Durov, Contestant"» 23 июни 2019 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 23 июни 2019.
- ↑ Трафик ВКонтакте одновременно подорожает и подешевеет для провайдеров → Roem.ru(рус.). roem.ru (19 феврали 2014). 12 Декабри 2018 санҷида шуд.
- ↑ Наградной лист Тулякова Семёна Петровича(рус.). Вконтакте (8 май 2015).
- ↑ Фронтовой приказ № 692/н от 15.06.1945, страница 2. Электронный банк документов «Подвиг народа в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.»(пайванди дастнорас — таърих). 25 май 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 13 марти 2012.
- ↑ Туляков Семен Петрович. Электронный банк документов «Подвиг народа в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.»(пайванди дастнорас — таърих). 25 май 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 13 марти 2012.
- ↑ Код Дурова. 8 июни 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 13 ноябри 2014.
- ↑ 28.0 28.1 28.2 Меллер, Алла. Павел Дуров. Не просто талантливый программист и создатель vkontakte.ru(рус.)(пайванди дастнорас — таърих). Финансы.asia (28 октябри 2009). 3 ноябри 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 20 ноябри 2012.
- ↑ Дуров, Павел. Немного об истории «контакта»(рус.)(пайванди дастнорас — таърих). ВКонтакте (3 феврали 2007). 16 ноябри 2012 санҷида шуд.
- ↑ Рейтинг российских миллиардеров 2011(рус.). Финанс(пайванди дастнорас — таърих). 3 ноябри 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 июни 2012.
- ↑ Мильнер и Дуров решили спонсировать российские стартапы(рус.). Lenta.ru (8 Декабри 2011). 4 ноябри 2012 санҷида шуд.
- ↑ Создатель «ВКонтакте» пожертвовал «Википедии» миллион долларов(рус.). Lenta.ru (24 Январ 2012). 3 ноябри 2012 санҷида шуд.
- ↑ Глава «Вконтакте» пожертвовал Wikipedia миллион долларов(рус.)(пайванди дастнорас — таърих). Русская служба Би-би-си (27 марти 2012). 3 ноябри 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 20 ноябри 2012.
- ↑ Глава "ВКонтакте" показал спецслужбам собачий язык, Лента.ru (9 Декабри 2011). Бойгонӣ шудааст 5 марти 2016 сол. Проверено 2 апрели 2017.
- ↑ Прокуратура вызвала на допрос главу «ВКонтакте» Дурова, отказавшего ФСБ закрыть группы против ЕР, Газета.ru (9 Декабри 2011). Бойгонӣ шудааст 4 марти 2017 сол.
- ↑ Лотерея с разбитыми носами(рус.). Lenta.ru (29 май 2012). 7 ноябри 2012 санҷида шуд.
- ↑ Bond, Anthony. Russia’s Zuckerberg, 27, folds notes into paper aeroplanes and spends weekend throwing them from his window (until people were acting ‘like animals’)(англ.). Daily Mail(пайванди дастнорас — таърих) (30 May 2012). 6 ноябри 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 20 ноябри 2012.
- ↑ Easy money: Russian Zuckerberg provokes crowd fight over $160 notes(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). RT English (28 May 2012). 6 ноябри 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 20 ноябри 2012.
- ↑ 39.0 39.1 Кононов, Николай. Принципы Павла Дурова, «ВКонтакте»(рус.)(пайванди дастнорас — таърих). Hopes & Fears (1 ноябри 2012). 1 ноябри 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 20 ноябри 2012.
- ↑ Павел Дуров: «Когда переезжаете полицейского, важно проехать взад и вперед — чтобы вышла вся мякотка»
- ↑ В Санкт-Петербурге установлены обстоятельства наезда на полицейского(рус.)(пайванди дастнорас — таърих). Главное следственное управление СК РФ по Санкт-Петербургу (7 июни 2013). 15 июни 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 15 июни 2013.
- ↑ Уголовное дело о наезде Дурова на гаишника закрыли(рус.)(пайванди дастнорас — таърих). Lenta.ru (7 июни 2013). 15 июни 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 15 июни 2013.
- ↑ МВД не будет добиваться возбуждения дела против Павла Дурова(пайванди дастнорас — таърих). 28 феврали 2014 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 23 феврали 2014.
- ↑ Alexa Top 500 Global Sites. Vkontakte site info(англ.). Alexa.com. Alexa Internet (27 March 2012). 2 ноябри 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 июни 2012.
- ↑ СМИ узнали о планах Mail.Ru увеличить долю во «ВКонтакте»(рус.). Lenta.ru (1 октябри 2012). 1 ноябри 2012 санҷида шуд.
- ↑ Соцсеть «ВКонтакте» отказалась от счетчика TNS(рус.). Lenta.ru (11 сентябри 2012). 1 ноябри 2012 санҷида шуд.
- ↑ Жохова, Анастасия. 9 самых необычных российских бизнесменов — сумасбродов, чудаков и эксцентриков(рус.). Forbes(пайванди дастнорас — таърих) (12 ноябри 2011). 3 ноябри 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 20 ноябри 2012.
- ↑ Павел Дуров подтвердил продажу акций «ВКонтакте». Лента.ру. 24 Январ 2014 санҷида шуд.
- ↑ Денис Сущенко. Mail.Ru Group купила «ВКонтакте». hi-tech.mail.ru. 1 Декабри 2017 санҷида шуд.
- ↑ Дуров: «Я задумался о своём будущем в России, когда к двери пришёл спецназ». 8 июни 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 май 2015.
- ↑ Телеграмма от Дурова
- ↑ Дуров, Павел. Павел Дуров(пайванди дастнорас — таърих). ВКонтакте. — Профиль Павла Дурова в социальной сети «ВКонтакте». 10 феврали 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 10 феврали 2021.
- ↑ Дуров объявил о закрытии блокчейн-проекта TON(рус.). РБК. 12 май 2020 санҷида шуд.
- ↑ ФСБ потребовала от руководства социальной сети «ВКонтакте» передать личную информацию организаторов групп «Евромайдана»(рус.). Business-ru.com (16 апрели 2014). 2 май 2014 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 18 апрели 2014.
- ↑ Дуров расстался со своей долей «ВКонтакте» из-за событий на Украине(рус.). Русская планета (16 апрели 2014). 2 май 2014 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 17 апрели 2014.
- ↑ Павел Дуров уехал за границу и намерен создать там новую соцсеть. Россия-24
- ↑ Дуров объявил, что не собирается возвращаться в Россию. РИА-Новости
- ↑ Павел Дуров решил переселиться в Дубай ради ухода от налогов(рус.). РБК. 9 феврали 2021 санҷида шуд.
- ↑ Башарова С. Павел Дуров получил британское гражданство(рус.). Life (6 апрели 2018). 10 апрели 2018 санҷида шуд.
- ↑ Копылова Н. Павел Дуров получил британское гражданство(рус.). РИА Новости (6 апрели 2018). 10 апрели 2018 санҷида шуд.
- ↑ Башарова С. Создатель «ВКонтакте» Павел Дуров получил британское гражданство(рус.). РЕН ТВ (6 апрели 2018). 10 апрели 2018 санҷида шуд.
- ↑ Гацак А. Павел Дуров получил британское гражданство(рус.). Российская газета (6 апрели 2018). 10 апрели 2018 санҷида шуд.
- ↑ Кантышев П., Сухаревская А. Павел Дуров опроверг сведения о британском гражданстве(рус.). Ведомости (6 апрели 2018). 10 апрели 2018 санҷида шуд.
- ↑ Дуров назвал фейком британский документ с указанием нового гражданства(рус.). Lenta.ru (6 апрели 2018). 10 апрели 2018 санҷида шуд.
- ↑ Ивашкина Д. «Фейк»: Дуров отрицает получение им британского гражданства(рус.). Комсомольская правда (6 апрели 2018). 10 апрели 2018 санҷида шуд.
- ↑ Павел Дуров опроверг сообщения о получении британского гражданства(рус.). РИА Новости (7 апрели 2018). 10 апрели 2018 санҷида шуд.
- ↑ Павел Дуров встретился с наследным принцем Дубая(рус.). meduza.io (6 февраля 2021).
- ↑ Дуров встретился с наследным принцем Дубая(рус.). РБК. 9 феврали 2021 санҷида шуд.
- ↑ Павел Дуров рассказал, что дал интервью Такеру Карлсону. Оно пока не опубликовано(рус.). Meduza. 26 августи 2024 санҷида шуд.
- ↑ «Мне предложили два варианта: подчиниться требованиям властей или уехать из страны. Я выбрал последнее» Павел Дуров дал интервью Такеру Карлсону. Вот главное, что он сказал(рус.). Meduza. 26 августи 2024 санҷида шуд.
- ↑ Павел Дуров рассказал, что дал интервью Такеру Карлсону. Оно пока не опубликовано(рус.). Meduza. 26 августи 2024 санҷида шуд.
- ↑ «Мне предложили два варианта: подчиниться требованиям властей или уехать из страны. Я выбрал последнее» Павел Дуров дал интервью Такеру Карлсону. Вот главное, что он сказал(рус.). Meduza. 26 августи 2024 санҷида шуд.
- ↑ Р. И. А. Новости. В Кремле прокомментировали слова Дурова о равном доступе к Telegram(рус.). РИА Новости (20240417T1316). 26 августи 2024 санҷида шуд.
- ↑ Павлу Дурову грозит до 20 лет лишения свободы(рус.). Главные новости в России и мире - RTVI (25 августи 2024). 26 августи 2024 санҷида шуд.
- ↑ Курс криптовалюты Toncoin обвалился после задержания Дурова во Франции :: РБК.Крипто(рус.). РБК Крипто (25 августи 2024). 26 августи 2024 санҷида шуд.