Эъломияи Алма-Ато (1991)

Эъломияи Алма-Ато, Созишномаи Алма-Ато (русӣ: Алма-Атинская декларация) — эъломия дар бораи ҳадафҳо ва принсипҳои ИДМ ва асосҳои он. Эъломия созишномаи Беловежсро тасдиқ намуда, нишон медиҳад, ки бо ташкили ИДМ, СССР аз байн меравад.

Эъломияи Алма-Ато
Қонунӣ барои	ИДМ
Пеш аз	Biełavieža Accords[d]
Баъдӣ	Declaration of the USSR Council of the Republics regarding the establishment of the Commonwealth of Independent States[d]
Нусхаи онлайн	cis.minsk.by/page/178
Парвандаҳо дар Викианбор

Президенти Федератсияи Русия (РСФСР) Борис Елтсин (дуюм аз рост), Президенти Украина Леонид Кравчук (аз чап), Президенти Ҷумҳурии Қазоқистон Нурсултон Назарбоев (аз чап дуюм) ва Раиси Шӯрои Олии Ҷумҳурии Беларус Станислав Шушкевич (аз рост) пас аз имзои Протоколи Созишномаи таъсиси ИДМ. Қазоқистон, Алмаато, 21 декабри соли 1991

Он 21 декабри соли 1991 дар мулоқоти президентҳо дар Алма-Ато ба имзо расид (баъдтар чунин вохӯриҳо дар шакли ҷаласаҳои Шӯрои сарони давлатҳои ИДМ баргузор мешуданд). Дар натиҷа, ба ғайр аз Беларуссия, Русия ва Украина боз 8 ҷумҳурӣ ба ИДМ шомил шуданд: Озарбойҷон (24 сентябри 1993), Арманистон, Қазоқистон, Қирғизистон, Молдова, Тоҷикистон, Туркманистон, Ӯзбекистон.

Гурҷистон моҳи декабри соли 1993 ба ИДМ шомил гардид. Ҷумҳуриҳои назди Балтика (Латвия, Литва ва Эстония) аз имзои Декларатсияи Алма-Ато ва инчунин Созишномаи Беловежск даст кашиданд.

Юрисдиктсия (ҳуҷҷа) бар хилофи Қонуни ИҶШС аз 03.04.1990 №1409-I "Дар бораи тартиби ҳалли масъалаҳои вобаста ба ҷудоии ҷумҳурии иттифоқӣ" ва натиҷаҳои раъйпурсии умумииттифоқӣ оид ба ҳифзи Иттиҳоди Шӯравӣ имзо шудааст....

Шахсоне, ки дар имзои Эъломияи Алма-Ато ширкат варзидаанд
Кишвар • Шахс	Вазифа
Озарбойҷон • A. Муталибов	Президенти Ҷумҳурии Озарбойҷон
Арманистон • Л. Тер-Петросян	Президенти Ҷумҳурии Арманистон
Беларус • С.Шушкевич	Раиси Шӯрои Олии Ҷумҳурии Беларус
ҶШС Қазоқистон • Н.Назарбоев	Президенти Ҷумҳурии Қазоқистон
Қирғизистон • А. Акаев	Президенти Ҷумҳурии Қирғизистон
Молдавия • Снегур	Президенти Ҷумҳурии Молдова
Русия • Б. Елтсин	Президенти Федератсияи Русия (РСФСР)
Тоҷикистон • Р. Набиев	Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон
ҶШС Туркманистон • С.Ниёзов	Президенти Туркманистон
Ӯзбекистон • И. Каримов	Президенти Ҷумҳурии Ӯзбекистон
Украина • Л. Кравчук	Президенти Украина

Пайвандҳои берунӣ

• ЭECЛОМИЯИ АЛМА-АТА. Бойгонии Егор Гайдар
• ЭECЛОМИЯИ АЛМА-АТА. Кумитаи иҷроияи ИДМ
• ЭECЛОМИЯИ АЛМА-АТА. Барномаи Вести

Адабиёт

• Martine Couderc. Chronologie : CEI 1991-2002. — Outre-Terre, 2003. — С. 296-315.
• Мельникова І. М. Алма-Атинська декларація 1991 // Енциклопедія історії України : ӯ 10 т. / редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — К.: «Наукова думка», 2003. — Т. 1 : А — В. — С. 67. — ISBN 966-00-0734-5. (укр.)
• Моисеев Е. Г. Правовой статус Содружества Независимых Государств. М., 1995.
• Текст Декларації на сайті Верховної Ради України.
• Ю. С. Шемшученко.. Алма-Атинська декларація // Юридична енциклопедія : [в 6-ти т.] / ред. кол. Ю. С. Шемшученко (відп. ред.) [та ін.] — К. : Українська енциклопедія ім. М. П. Бажана, 1998. — Т. 1 : А — Г. — 672 с. — ISBN 966-7492-00-X.