Размюз

**Размюз**
Размюз
Сардӯшии Нерӯи заминӣ	Сардӯшии Нерӯи ҳавоӣ
Кӯтаҳнивишт	форсӣ: رزم‌یوز‎
Кишвар	Тоҷикистон
Дараҷаи болотар	Размовар
Дараҷаи поинтар	Сарбоз
Ҳамто	Сарновӣ; Эрон سرجوخه; Русия Ефрейтор; ИМА Corporal; NATO OR-4;

Размюз (форсӣ: رزم‌یوز‎) — дараҷае сарбозӣ дар нерӯҳои заминӣ ва ҳавоӣ, ниҳодҳои низомӣ ва амниятӣ, ки ба сарбозони омӯзишдида ба подоши дастовардҳояшон дода мешавад; ефрейтор^[1].

**Пайдарпаии дараҷаҳои низомӣ**
Дараҷаи поинтар: Сарбоз	Размюз	Дараҷаи болотар: Размовар

Размюз дар нерӯҳои мусаллаҳ маъмулан мақоми ёвари фармондеҳи радаро дорад ва дар сурати ниёз метавонад муваққатан фармондеҳии радаро ба уҳда гирад.

ВожашиносӣВироиш

Размюз (порсии миёна: razm-yōz ‘размҷӯй’ < паҳлавӣ: razmyōz ‘барангезанда ба разм, размангез’) аз ду вожа сохта шудааст: разм (порсии миёна: razm < порсии бостон: *raźman- “ороиши ҷангӣ, рада” < эронии бостон: √*raź- “оростан; тартиб додан, идора кардан”) + юз (порсии миёна: yōz < порсии бостон: *i̯auź- : i̯uź- “ангезондан; бар ангехтан; ҷустан”)^[2]. Мақулаи дастурии ин вожа исму сифати фоъилӣ ва сохтвожаи он ба сурати [исм (разм) + асоси феъли замони ҳозираи «ҷустан» (юз)] аст. Дар сохти ин сифат аз фароянди вожасозии таркиб истифода шудааст.

«Размюз» ба маънои «размҷӯй, ҷангҷӯй, ҷанговар» дар «Шоҳнома» ба кор рафтааст. Чунончи, Фирдавсӣ гуфта:

Зи баҳри тилоя яке кинатӯз,
Фиристод бо лашкари размюз^[3].

ПешинаВироиш

Ефрейтор ҳамчун дараҷаи сарбозӣ дар Артиши Сурх дар соли 1940 ҷорӣ шуда ва ҷойгоҳе болотар аз қаторӣ ва поинтар аз сержанти хурд дошт^[4]. Ин дараҷаро сарбозоне дарёфт мекарданд, ки давраҳои омӯзиши размро гузаронда ва симатҳои зеринро доштанд:

тирандоз, норинҷакандоз, тирбор, тактирандоз-нишонзан дар нерӯҳои ҳавобурд, зиреҳсавор, марзбонӣ, ки дар онҳо ёвари фармондеҳи рада аст.
ронандаи худрав, ронандаи зиреҳпӯш, ронандаи тонк.
нишонгир дар нерӯҳои зиреҳӣ.
нишонгир дар оташбор.

Дар Нерӯҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ин дараҷа аз 23 феврали соли 1993 ҷорӣ шудааст.

ПайвандҳоВироиш

ЭзоҳВироиш

↑ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хидмати ҳарбӣ»
↑ Ҳасандӯст, Муҳаммад. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN 978-600-6143-57-6.
↑ Абулқосим Фирдавсӣ. Шоҳнома. — Душанбе: «Адиб», 2008. Таҳияи матн ва луғату тавзеҳот аз Камол Айнӣ ва Зоҳир Аҳрорӣ. Муҳаррир Мубашшир Акбарзод. ҷ. 5. — 480 саҳ. — ISBN 978-99947-32-84-5.
↑ РУТБАИ ҲАРБӢ // Энсиклопедияи тоҷикӣ

[1] Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хидмати ҳарбӣ»

[2] Ҳасандӯст, Муҳаммад. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN 978-600-6143-57-6.

[3] Абулқосим Фирдавсӣ. Шоҳнома. — Душанбе: «Адиб», 2008. Таҳияи матн ва луғату тавзеҳот аз Камол Айнӣ ва Зоҳир Аҳрорӣ. Муҳаррир Мубашшир Акбарзод. ҷ. 5. — 480 саҳ. — ISBN 978-99947-32-84-5.

[4] РУТБАИ ҲАРБӢ // Энсиклопедияи тоҷикӣ

[1]

[2]

[3]

[4]