Ҳунарпешаи халқии ИҶШС
«Ҳунарпешаи халқии ИҶШС» («Артисти халқии СССР»[1]) — унвони фахрӣ, ки 6 сентябри 1936 бо Укази Комитети Иҷроияи Марказии ИҶШС № 47 таъсис ёфтааст.
| Таърихи таъсис | 13 январ 1936 |
|---|---|
 | |
| Кишвар | |
| Дараҷаи пойинтар | People's Artist of Byelorussian SSR[d], Ҳунарпешаи халқии ҶШФСР[d] ва People's Artiste of the Azerbaijan SSR[d] |
| Иваз шуд ба | Ҳунарманди халқии Русия |
| |
| Шумораи объектҳо | 1 006 |
| Гурӯҳи барандагони ҷоизаҳо | Гурӯҳ:Ҳунарпешагони халқии ИҶШС |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Унвони «Ҳунарпешаи халқии ИҶШС» ба барҷастатарин ходимони ҳунари халқҳои ИҶШС, фаъолтарин намояндагони театр, мусиқӣ ва синамои шӯравӣ дода мешуд. Бо пошхӯрии Иттиҳоди Шӯравӣ (соли 1991) унвон аз байн рафт.
Ҳунарпешагони халқии ИҶШС
вироишАввалин ҳунармандоне, ки дар 6 сентябри 1936 унвони ифтихории «Ҳунарпешаи халқии ИҶШС»-ро дарёфт карданд иборат буданд аз:
- Байсеитова, Куляш Жасимовна;
- Станиславский, Константин Сергеевич;
- Немирович-Данченко, Владимир Иванович;
- Качалов, Василий Иванович;
- Москвин, Иван Михайлович;
- Корчагина-Александровская, Екатерина Павловна;
- Блюментал-Тамарина, Мария Михайловна;
- Нежданова, Антонина Василевна;
- Шукин, Борис Василевич;
- Литвиненко-Волгемут, Мария Ивановна;
- Саксаганский, Панас Карпович;
- Васадзе, Акакий Алексеевич;
- Хорава, Акакий Алексеевич.
Охирин ҳунармандоне, ки дар 20 ва 21 декабри 1991 унвони ифтихории «Ҳунарпешаи халқии ИҶШС»-ро дарёфт карданд, 11 нафар (Алла Пугачёва, Софя Пилявская, Олег Янковский) буданд[2].
Дар маҷмӯъ, 1006 нафар унвони ифтихории «Ҳунарпешаи халқии ИҶШС»-ро дарёфт карданд[3].
Аз Тоҷикистон
вироишНафарони зерин аз Тоҷикистон ба ин унвони фахрӣ мушарраф гардидаанд[4]:
- 1941: Қосимов Муҳаммадҷон (ҳунарпешаи театру синамо).
- 1951: Ашрафӣ Мухтор (дирижёр ва оҳангсоз).
- 1957: Ғуломалиев Ғуломҳайдар (оҳангсоз, навозанда), Зоҳидова Лутфӣ (раққосаи балет), Фозилова Туҳфа (ҳунарпешаи театр).
- 1959: Ёрматов Комил (коргардони синамо).
- 1965: Бурҳонов Аслӣ (ҳунарпешаи театру синамо).
- 1968: Мавлонова Ҳанифа (овозхони опера).
- 1971: Бобоқулов Аҳмад (овозхон).
- 1974: Волчков Николай (ҳунарпешаи театр), Собирова Малика (раққосаи балет).
- 1976: Валаматзода Ғаффор (устоди рақс).
- 1977: Кабирова Лутфӣ (овозхони опера).
- 1979: Муродов Ҷӯрабек (овозхон).
- 1984: Калонтарова Мазол (раққоса).
- 1986: Аминзода Зебо (раққоса).
- 1988: Гадоев Ҳошим (ҳунарпешаи театру синамо).
Эзоҳ
вироиш- ↑ Артисти халқии СССР // А — Гавҳар. — Д. : СИЭСТ, 1978. — (Энциклопедияи Советии Тоҷик : [дар 8 ҷ.] / сармуҳаррир А. С. Сайфуллоев ; 1978—1988, ҷ. 1).
- ↑ Ведомости Верховного Совета СССР от 25 декабря 1991 года Присвоение почётных званий СССР.. 25 Январ 2024 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 20 Декабри 2015.
- ↑ Справочник «Народные артисты Советского Союза» авт.-сост. М. В. Музалевский, В. Л. Иванов.
- ↑ Артисти халқии СССР / Ё. Назармамадов // А — Асос. — Д. : СИЭМТ, 2011. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир А. Қурбонов ; 2011—2023, ҷ. 1). — ISBN 978-99947-33-45-3.