Мазҳакаи илоҳӣ

«Мазҳакаи илоҳӣ» ( итол. La Commedia, баъдтар La Divina Commedia ) — мазҳакаи илоҳӣ сегонаест ба шеър, ки Данте Алегрӣ, шоир ва нависандаи итолиёӣ навиштани онро дар соли 1308 мелодӣ оғоз кард ва то замони маргаш дар соли 1321 мелодӣ комил кард. Ин китоб аз забони аввалшахс аст ва Данте дар ин китоб сафари хаёлии худро ба дӯзах, барзах ва биҳишт таъриф мекунад. Мазҳакаи илоҳӣ яке аз аввалин китобҳои адабиёти Итолиё аст ва аз бузургтарин осор дар адабиёти ҷаҳон ба шумор меояд. Ин китоб кумак кард, то забони тосканӣ ва шеваи навиштории он ба меъёри барои забони итолиёӣ табдил шавад. Ба назар мерасад, ин китоб таъсири зиёде аз китоби "Ардовирофнома" доштааст. Чаро ки ҳамоҳангии зиёде байни ин ду китоб вуҷуд дорад.

Мазҳакаи илоҳӣ
Таърихи таъсис	1320
Унвони мақола	итол. La Divina Commedia
Кори истеҳсолӣ	The Gates of Hell[d]
Жанр	epic poem[d]
Нашр(ҳо) ё тарҷума(ҳо)	Q104777502?, Göttliche Komödie (1876, Streckfuß)[d], La comedia (1878, Febrer)[d], The Divine Comedy[d], La Divina Comedia[d], La Divine Comédie[d], La Divine Comédie[d], L’Enfer (1867, Rivarol)[d], La Divine Comédie[d], Comedìa[d], Commedia (1858, Buti)[d], Commedia (1866, Lana)[d], Boska Komedia[d], Boska Komedia (Porębowicz)[d], Divina Comedie (Coșbuc)[d], Божественная комедия (1855, Минъ)[d], Božanska komedija (Debevec)[d], Divina Commedia[d], The Divine Comedy[d], Divina Commedia[d], Božská komedie[d], Q83503831?, Q85190120?, Q85192482?, Q85196594?, Proemio: comento di Christophoro Landino fiorentino sopra la Comedia di Danthe Alighieri poeta fiorentino[d], codex palatinus 313[d], Trivulziano Codex 1080[d], Yates Thompson MS 36[d], Codex Laurentianus plut. 90.125[d], Dante Estense[d], Codex Landianus[d], Dante Urbinate 365[d], Codex vaticanus latinus 3199[d], Božská komedie[d], Q115057155?, Q118287551? ва Divine Commedy by Dante Alighieri with commentary by Christophorus Landinus[d]
Нависанда	Dante Alighieri[d]
Забони навиштаҷот ё осор/асар	гӯиши тусконӣ[d] ва итолиёӣ
Макони саргузашти воқеот	Ҷаҳаннам, purgatory[d], биҳишт ва Spheres of Heaven[d]
Used metre	Terza rima[d]
Қаҳрамонон	Августин, Agamemnon[d], Одам, Ҳодис, Albertus Magnus[d], Amphiaraus[d], amphisbaena[d], Анаксагор, Anastasius II[d], Anselm of Canterbury[d], Антей, Antenor[d], Арасту, Arnaut Daniel[d], Attila[d], Ахилл, Bede[d], Benedict of Nursia[d], Bernard of Clairvaux[d], Марям, Bonaventure[d], Guido Bonatti[d], Boniface VIII[d], Boethius[d], Briareus[d], Marcus Junius Brutus[d], Вержил, William II of Sicily[d], Gaius Cassius Longinus[d], Gaius Scribonius Curio[d], Ҷолинус, Ҳорпӣ, Guido I da Montefeltro[d], Guido Guinizelli[d], Hector[d], Henry VII, Holy Roman Emperor[d], Ҳероклитус, Geryon[d], Гиппократ, Ҳомер, Horace[d], Godfrey of Bouillon[d], Gratian[d], Hugh of Saint Victor[d], Довуд, Dante Alighieri[d], Deidamia[d], Демокрит, Dido[d], Diogenes of Sinope[d], Diomedes[d], Dionysius the Areopagite[d], Dionysius I of Syracuse[d], Дисқуридус, Fra Dolcino[d], Эвклид, Euripides[d], Hezekiah[d], Helen of Troy[d], Ибни Рушд, Абӯалӣ Сино, Jephthah[d], Joshua[d], Исои Масеҳ, John XXI[d], John Chrysostom[d], John the Baptist[d], Joachim of Fiore[d], Isidore of Seville[d], Judas Iscariot[d], Judah Maccabee[d], Iphigenia[d], Cavalcante de' Cavalcanti[d], Caiaphas[d], Cain[d], Cacus[d], Calchas[d], Capaneus[d], Charles Martel of Anjou[d], Cerberus[d], Клеопатра, Clement V[d], Costanza I of Sicily[d], Cornelia[d], Cunizza da Romano[d], Latinus[d], Linus[d], Lucan[d], Lucius Junius Brutus[d], Lucifer[d], Искандари Мақдунӣ, Cicero[d], Минос, Minotaur[d], Myrrha[d], Moses[d], Муҳаммад, Nessus[d], Nicholas III[d], Ovid[d], Odysseus[d], Orosius[d], Orpheus[d], Paris[d], Penthesilea[d], Peter Damian[d], Petrus Comestor[d], Peter Lombard[d], Saint Peter[d], Pyrrhus[d], Афлотун, Plutus[d], Polynices[d], Beatrice Portinari[d], Батламиюс, Rahab[d], Rabanus Maurus[d], Robert Guiscard[d], Roland[d], Салоҳиддин Айюбӣ, Semiramis[d], Seneca[d], Siger of Brabant[d], Sinon[d], Суқрот, Sordello de Mantoue[d], Publius Papinius Statius[d], Thaïs[d], Tydeus[d], Trajan[d], Tristan and Iseult[d], Ottaviano degli Ubaldini[d], Ruggieri degli Ubaldini[d], Farinata degli Uberti[d], Ugolino della Gherardesca[d], Thales[d], Phyllis[d], Phlegyas[d], Folquet de Marseille[d], Thomas Aquinas[d], Francis of Assisi[d], Francesca da Rimini[d], Frederick II, Holy Roman Emperor[d], Charon[d], Chiron[d], Юлий Сезар, Celestine V[d], Ciacco[d], Elektra[d], Aelius Donatus[d], Эмпедокл, Aeneas[d], Erinyes[d], Eteocles[d], Justinian I[d], jaculus[d], Jason[d], Camilla[d], Lavinia[d], Lucretia[d], Julia[d], Marcia[d], Zeno of Elea[d], Paolo Malatesta[d], Tegghiaio Aldobrandi[d], Iacopo Rusticucci[d], Megaera[d], Alecto[d], Tisiphone[d], Piccarda[d], Pierre de La Broce[d], Giotto[d] ва Enrico degli Scrovegni[d]
Тавсифҳо	Abandon all hope, ye who enter here[d] ва two sun-deities[d]
Сатри аввал	Nel mezzo del cammin di nostra vita
Dewey Decimal Classification (works and editions)	851.1
Time period	Middle Ages[d] ва Эҳё
Нусхаи онлайн	projekt-gutenberg.org/da…
Парвандаҳо дар Викианбор

Ин китоб дар ибтидо кумедӣ (ба итолиёӣ: commedìa) ном дошт ва баъдҳо Ҷованӣ Бокаччо (нависандаи ҳамасри Данте) вожаи илоҳиро ба он афзуд ва номи Кумедии илоҳӣ (Мазҳакаи илоҳӣ) барои аввалин бор дар чоп ва низ ба соли 1555 бар ҷилди ин китоб зоҳир шуд.

Дар сафари Данте ба дунёи пас аз марг, ду роҳнамо ӯро ҳамроҳӣ мекунанд; Дар дӯзаху барзах роҳнмои ӯ «Виржил», шоири румӣ аст, ки чанд қарн пеш аз Данте зиндагӣ мекарда ва дар биҳишт роҳнмои ӯ Биатриче Портинарӣ аст, ки Данте ӯро дӯст медошта ва дар китоби "Зиндагонии нав" ба шарҳи ишқи худ ба ӯ пардохтааст.

Ашхоси машҳури номбурда

чап|мини|310x310пкс| Вохӯрии Данте бо Вирҷил ва оғози саёҳати онҳо дар охират (миниотураи қурунивустоӣ) Дар китоб аз ашхоси машҳуре чун: Бӯалии Сино, Атлас, Ҷолинус, Буқрот, Клеопатра, Уқлидус, Ибни Рушд, Виржил, Лукрезиё, Салоҳуддин, Ҳумер, Анид, Синико, Бунифоси ҳаштум, Орфей, Селестини панҷум, Суқрот, Арасту, Афлотун, Марк Юний Брут, Диоскорит, Карнелиё, Батламиус, Ҳален, Эмпедокл, Лукин, Ҳераклиус, Толис, Зенон, Ричарди шердил,  Фаранческо, Филипу Орҷентӣ, Париж, Ошил, Мишел Эскут, Искандари Мақдунӣ, Аттило ва ғайра ном бурда шудааст.

Тасвир аз Густав Доре барои суруди II "Дӯзах". Нашри соли 1900

Дӯзах. Сандро Боттичелли.Китобхонаи Апостолии Ватикан

Данте ва Вирҷил дар дӯзах, Вилям Бугеро, 1850

Иллюстратсия аз Густав Доре барои суруди XXI "Дӯзах". Нашри соли 1900

Истинод

Шарҳ

Сарчашма

Адабиёт

на русском языке

• Борхес, Хорхе Луис. «Девять эссе о Данте». www.bim-bad.ru. 6 октябри 2017 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 20 феврали 2018.
• Веселовский А. Н. Данте Алигьери // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона. — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1893. — Т. 10.
• .
• Дживелегов А. К. Данте Алигиери // Литературная энциклопедия: В 11 т.. — Изд-во Ком. Акад., 1930. — Т. 3.
• Пятачков, Ю. С. Дантовское визионерство как основа поэтических представлений Ф. И. Тютчева и Э. Э. Дикинсон о Рае (Небе) и Аде / Славянская литература во всемирном контексте: к 750-летию со дня рождения Данте Алигьери и 85-летию Владимира Короткевича — материалы XII Международной научной конференции, Минск, 22—24 октября 2015 г.: в 2 ч. — Ч. 1 / под ред. Г. М. Бутырчык. — Мн.: Издателтский центр БГУ, 2015. — С. 80—88.
• Дантовские чтения. 1987 / под ред. Игоря Бэлзы. — М.: Наука, 1989. — 280 с. — ISBN 5-02-012683-7.

на других языках

• Santagata M. Dante. Il romanzo della sua vita. — Milano: Oscar Mondadori, 2015. — 467 с. — ISBN 978-88-04-63182-8.(ит.)
• Santagata M. Guida all’Inferno. — Milano, 2013. — ISBN 978-88-04-63091-3.(ит.)
• Enciclopedia Dantesca / Ed. Umberto Bosco. — Roma, 1970—1978.(ит.)
• Genesini. Introduzione alla Divina commedia. — Padova, gennaio 2009.(ит.)
• Gilson S. Medieval Science in Dante's Commedia: Past Approaches and Future Directions(англ.). www.reading.ac.uk (2 January 2001). 9 октябри 2017 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 30 августи 2017.